شیوه به دست آوردن آنغوزه / آبخورگ طبس
آنغوزه چینی
شغلی فصلی است؛که پدران ما از گذشته دور در فصل تابستان به آن مشغول می شدند. و در کنار دامپروری و کشاورزی از کوه و موهبت های الهی در آن از جمله این گیاه متناقض نما،خوشبوی بد بونما،یعنی کما نهایت استفاده را می کردند. و ازپستانهای بی شمار مام کوه شیره ی تراوش شده ی آن را با مکش لبهای همت خویش چون شیر آغوز به کام تشنه وگشنه ی اقتصاد خانوار خویش جاری می ساختند.و اینک
مراحل کاری آنغوزه چینی:
۱-انتخاب تنگل .۲- ته کردن کماح. 3-تمیز کردن ریشه ۴-درست کردن کول .۵-از زیر خاک در آوردن بیشتر ریشه
6- نیش زدن ۷-برداشت که اغلب ۱۴ نوبت و درصورت خوب بودن بارندگی تا ۱۹ و ۲۰ بار انجام می شود.
نشون کردن
در قدیم در ابتدای تنگل چند بوته تگیس به صورت سر و ته یعنی ریشه به سمت بالا گذاشته می شود و این نشانه ای بود که قبلا توسط شخص دیگری گرفته شده است .اما اکنون با رنگ بر روی سنگها نام و سال نوشته می شود.
ته کردن
یعنی سنگ روی برگهای سبز کماح گذاشته شود تا هنگامی که برگها زرد شد باد آنها را نبرد و محل ریشه گم نشود می شود و این نشانه ای بود که قبلا توسط شخص دیگری گرفته شده است .اما اکنون با رنگ بر روی سنگها نام و سال نوشته می شود
(ته کردن کماح:معنی کنایی آن در آبخورگ یعنی نامزد کردن نهانی که هنوز همگانی نشود )
درست کردن کول
درست کردن سایبان با قطعات سنگ بر روی ریشه کماح که در آن به سوی شمال باشد که آفتاب به آن نتابد.
بقیه ی مراحل واضح و آشکار است.در جمع آوری از تیغ مخصوص به نامه دست کله و از ظرفی از جنس مشک به نام کتول استفاده می شود.
شیره ی به دست آمده شیره ی آنغوزه نام دارد . و ارزش دارویی فراوان دارد و محصول صادراتی است. ریشه ها ی بریده شده که چون قلیه ی سیب زمینی است کشته نام دارد وارزش آن از شیره کمتر است.
نویسندگان :حسین ذوالفقاری با همکاری دوست خوبم محمدرضا مرتضوی
منبع:
