گردشگری مزرعه‌ای / ظرفیتی فراموش‌شده
به گزارش خط امید بهشهر، ایران از نظر ظرفیت‌های موجود در صنعت گردشگری کشوری بسیار غنی است با توجه به درآمدزایی و ارزآوری این صنعت ضروری است این ظرفیت‌ها، شناسایی شده و برای عملیاتی شدن هر کدام برنامه ریزی اصولی و هدفمند اتخاذ شود.
گردشگری مرزعه‌ای از جمله ظرفیت حوزه گردشگری است که تاکنون به این حوزه توجه نشده در حالی که با اتخاذ برنامه ای مشخص باید کاری کنیم که گردشگران علاوه بر جاذبه‌های موجود مطرح که دیدن می‌کنند با این جاذبه‌های بکر و متنوع در روستاها آشنا شوند.
یکی از ویژگی‌های استان‌های شمالی به‌ویژه مازندران کشت‌ها و زراعت‌های ویژه آن مثل برنج‌کاری، مرکبات، گل و گیاه و… و در سال‌های اخیر برگزاری جشنواره‌های بومی‌مثل بهار نارنج، توت فرنگی، انار اشرف و نیشکر است.
واقعیت این است که مسئولان و برنامه‌ریزان برای بهره‌گیری از ظرفیت این زراعت‌ها برای جذب گردشگر تاکنون چه کرده‌اند، آیا برای شناسایی و نیازسنجی این بخش‌ها اقداماتی صورت گرفته است، چرا از این ظرفیت‌ها برای توسعه اقتصاد استان بهره نگرفتهاند و…؟
به اعتقاد کارشناسان، گردشگری در کشورهایی خوب رشد می‌کند که مسئولان امر به این صنعت به شکل منبع درآمد نگاه کرده باشند و برای توسعه آن استراتژی مشخص داشته باشند و همچنین برای حوزه‌های متعدد آن تعریف خاصی ارائه کنند.
به‌طور کلی عناصر گردشگری در پنج دسته حمل و نقل، اقامتگاه، غذا و رستوران، جاذبه‌ها و خدمات جای می‌گیرند و بایستی در همه شاخه‌های صنعت گردشگری مدنظر باشد.
ایران با داشتن یک میلیون و ۲۰۰ تپه و ۱۵۰ هزار اثر تاریخی و منابع متنوع طبیعی جزو ۱۰ کشور اول دارای جاذبه‌های گردشگری دنیا و پنج کشور اول در زمینه تنوع و جذابیت اکوتوریسم دنیا است.
وجود بیش از هشت هزار گونه گیاهی، ۵۰۰ گونه پرنده، ۱۶۰ گونه پستاندار و یک‌هزار گونه خزنده و آبزی در ایران، درختان کهنسال، چشمه‌های آب معدنی، رشته کوه‌های البرز و زاگرس، بیابان‌های وسیع، ۵۰ دریاچه داخلی و بزرگ ترین دریاچه جهان، جنگل‌های انبوه، دومین دریاچه شور جهان (ارومیه) و آثار تاریخی بی شمار با ۶۰۰۰ سال سابقه تمدنی دارای ظرفیت عظیمی است که باید بیش از پیش با برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسانه درآمدی بیش از درآمد نفت را نصیب کشورمان کرد.
به تأکید کارشناسان با شناسایی ظرفیت‌های گردشگری در همه مناطق به‌ویژه گردشگری مزرعه‌ای و نیز با برنامه‌ریزی و مدیریت و فراهم کردن زیرساخت‌ها باید رتبه ایران را در صنعت گردشگری در بین کشورهای جهان ارتقا داد.
ایران با وجود برخوداری از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان تاکنون رتبه ای بالاتر از ۷۵ در بین کشورهای عضو سازمان جهانی توریسم، دست نیافته است.
این رتبه بیانگر آن است که باید با اتخاذ راهبرد هدفمند، عزم ملی و جدی برای افزایش جذب جهانگرد و درآمد ناشی از آن در کشورمان تلاش کرد.
یک استاد دانشگاه‌های مازندران و گیلان و متخصص گردشگری روستایی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: گردشگری مزرعه ای مکانی که گردشگران در آن اقامت می‌کنند و زمانی که در فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری شرکت می‌کنند را شامل می‌شود.
محمدرضا اورمزدی افزود: این نوع گردشگری به گردشگری کشاورزی نیز مشهور است و در این نوع خاص گردشگری به واسطه محیطی که در اختیار دارد محل همپوشانی گردشگری محیطی و گردشگری فرهنگی است.
وی اظهار کرد: این نوع گردشگری امروز در کشورهای اروپایی به‌ویژه بسیار مورد توجه است که بیشترین آن در کشور فرانسه در تاکستان انگور آن کشور اتفاق افتاده است.
این استاد دانشگاه یادآور شد: در گردشگری مزرعه اصولا گردشگران به خانه‌های روستایی می‌روند و اقامت می‌کنند سرسفره میزبان می‌نشینند و در امور کار و زندگی روستاییان مشارکت می‌کنند.
وی تأکید کرد: گردشگری مزرعه در مازندران می‌تواند فرصتی برای رونق روستایی و توسعه پایدار روستایی باشد که هم باعث معرفی فرهنگ اصیل روستایی خواهد شد و هم یک فرصت درآمدزا خواهد بود.
این استاد دانشگاه توسعه گردشگری مزرعه‌ای را نیازمند آموزش پیوسته از سوی نهادهای ذیربط مثل سازمان گرشگری و مدیریت روستایی استانداری به جامعه روستایی و روستاها هدف گردشگری دانست و گفت: گردشگری که می‌خواهد وارد مزرعه بشود نیازمند آن است که بداند چگونه باید با جامعه میزبان روستایی مراوده و رفتار نماید و چگونه در امور کشت و زرع آن روستایی مشارکت کند تا موجب ضرر و زیان و خسارت نشود.
اورمزدی تصریح کرد: در برخی از کشورهای جهان مثل آمریکا گردشگری مزرعه‌ای را به‌صورت مزرعه‌های خانوادگی گردشگری تعریف کرده و توسعه می‌دهند به‌گونه‌ای که در گردشگری مزرعه ابعاد اکولوژیکی و ابعاد و ظرفیت محیطی را امکان‌سنجی می‌کنند و حتی تورهای ورودی به مزرعه را از پنج نفر الی ۲۰ نفر درنظر می‌گیرند.
وی گفت: به‌طور نمونه امروز در کشور مالزی مزرعه میوه دسارو (Desaru) با بیشتز از ۱۰۰ نوع میوه گرمسیری، ۱۰ نوع گیاه مختلف یک باغ وحش حیوانات اهلی تجربه بی‌نظیری را برای تمامی گردشگران بین‌المللی و داخلی آن مجموعه فراهم کرده است.
این مزرعه در سال ۲۰۰۶ میلادی بهترین مزرعه کشاورزی در مالزی انتخاب شد.
متخصص گردشگری روستایی بیان کرد: استان مازندران به‌خاطر وجه غالب کشاورزی ظرفیت بسیار متنوع و مناسبی برای گردشگری مزرعه‌ای دارد که از جمله این ظرفیت‌ها پرورش انواع میوه‌ها، سبزی‌ها، طیور و دام، زنبورداری، پرورش کرم ابریشم، باغداری، پرورش ماهیان و استخرهای پرورش ماهی است.
استان مازندران رتبه اول در تولیدات مرکبات، برنج و گل و گیاه را در ایران دارد.
این کارشناس گفت: امروز گردشگرانی که در مزراع و کشترازها جهت تفریح و بازآفرینی روح و گذران اوقات فراغت می‌آیند نیازمند هتل‌های مجلل و چندستاره، غذاهای فست و فوت، تشریفات خاص نیستند، بلکه نیازمند همان فضای آرام و طبیعت بکر و محیط با صفا روستا و فرهنگ اصیل روستایی، آرامش و فرهنگ غنی و محیط پاک و بی آلایش روستایی و همان خانه کاه گلی و چوبی برای اقامت هستند.
وی افزود: در واقع این دسته از گردشگران نیازمند و متقاضی همان غذای سنتی و نان داغ تازه تنوری روستایی هستند و تقاضاهای زندگی مدرن را فراموش می‌کنند و در روستا تجربه زندگی سنتی را متقاضی هستند.
مدرس دانشگاه آزاد واحد تهران گفت: بر اساس آمارها ۹۰ درصد مردم برای استفاده از دریا به مازندران سفر می‌کنند در حالی که دریا تنها جاذبه طبیعی این استان نیست.
مجید صمدی آملی افزود: این آمار بیانگر آن است که برنامه‌ریزان امر همه ظرفیت‌های بخش گردشگری استان و دیگر نقاط کشور را شناسایی نکرده و برای آن کتابچه‌ای مدون نکرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: باید کاری کنیم که گردشگران علاوه بر استفاده از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی به جاذبه‌های دیگر استان‌ها از جمله گردشگری روستایی مطلع شوند.
این مدرس دانشگاه آزاد با تأکید بر شناسایی همه جوانب گردشگری روستایی، تصریح کرد: گردشگری روستایی از موضوعاتی است که باید به‌طور گسترده درحوزه‌های توسعه روستایی و توسعه گردشگری مطرح و عملیاتی شود زیرا با توجه به اثرات اقتصادی نظیر اشتغالزایی که بر جامعه روستایی دارد، برنامه‌ریزی منسجم و هدفمند نهادهای مربوط ضروری است.
وی تأکید کرد: در واقع با توسعه گردشگری روستایی بسیاری از موضوعات و مسائل روستایی مورد تعریف و بازساخت دوباره قرار می‌گیرد و فرصت جدید برای احیا روستاها فراهم می‌کند.
صمدی آملی با بیان این که برخی از متخصصان امر گردشگری روستایی را یکی از مردمی‌ترین گردشگری‌ها به‌حساب می‌آورند، گفت: گردشگری روستایی در دنیا به‌طور مشخص از دهه ۱۹۵۰ میلادی به بعد گسترش یافته است.
وی افزود: گردشگری روستایی پایدار یک فرصت بی نظیر برای اجتماعات روستایی برای حفظ یا افزایش کیفیت زندگی‌شان فراهم می‌کند ولی اگر بدون برنامه‌ریزی شده باشد، به‌طور جدی آسیب‌های اجتماعی و زیست محیطی به روستاها وارد می‌کند.
این استاد دانشگاه آزاد ظرفیت طبیعی شمال ایران برای توسعه صنعت گردشگری را گنجینه عظیمی ارزیابی کرد و گفت: صنعت گردشگری شمال با توسعه گردشگری روستایی متحول می‌شود.
وی از این که تاکنون از مواهب بخش روستایی و زراعی مازندران برای رونق صنعت گردشگری استفاده مطلوب نشده است، ابزاز تأسف کرد و افزود: گردشگری روستایی ظرفیتی فراموش‌شده بخش گردشگری کشور است که باید برای اجرای آن طرح مدون کرد.
صمدی آملی با بیان این که بر اساس آمار با ورود هر گردشگر زمینه اشتغال سه تا پنج نفر فراهم می‌شود، ادامه داد: مسوولان امر برای رفع چالش‌های اقتصادی استان از همه ظرفیت‌های بخش گردشگری بویژه بخش یاد شده بهره وافر را ببرند.
معاون گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران فراهم شدن زیرساخت‌های گردشگری را امری ضروری و زمان بر دانست و گفت: برای تحقق طرح برنامه ۲۰ ساله جذب ۲۰ میلیون گردشگر در استان باید برنامه‌ریزی اصولی کرد.
مهران حسنی سمت‌وسوی مدیریت کلان استان را توسعه صنعت گردشگری ارزیابی کرد و خاطرنشان کرد: وضعیت فعلی به‌گونه‌ای است که ما داریم به مطلوبیت این حوزه نزدیک می‌شویم.
وی به تدوین طرح جامع گردشگری مازندران اشاره کرد و افزود: لازمه اجرایی شدن این طرح و شناسایی و عملیاتی شدن همه ظرفیت‌های بخش گردشگری استان منوط به داشتن طرح آمایش سرزمین بوده که هنوز فراهم نشده است.
حسنی تاکید کرد: با اجرایی شدن طرح جامع گردشگری ضمن شناسایی دقیق ظرفیت‌های بخش گردشگری استان، همه اهداف و برنامه‌ها و نیازهای مسافران مشخص و تأمین می‌شود.
سالانه بیش از ۱۵ میلیون مسافر به استان مازندران سفر می‌کنند.
منبع : بلاغ
www.khateomid.ir/
