گیاهان دارویی بندپی / اوجی، میشه و پتنیک
منطقه بندپی دارای فلور گیاهی بسیار غنی است که بسیاری از گیاهان کاربرد دارویی دارند. ما در این سری نوشته ها بر آنیم تا به معرفی گیاهان دارویی عمده که در بندپی یافت میشود، بپردازیم تا هم سنتهای پسندیدۀ گذشتگان را حفظ کنیم و هم با دستهای از گیاهان که در اطرافمان به وفور یافت میشوند به عنوان دارو آشنا شویم.
در سری اول معرفی گیاهان دارویی بندپی به معرفی سه گیاه دارویی "اوشیمک، ونوشه و وارنگ به" و خواص درمانی آنها پرداختیم که از این لینک می توانید مشاهده کنید.
پونه (اوجی)
نام علمی پونه Mentha Pulegium است که بومی بسیاری از مناطق جهان است. این گیاه علفی و بوتهای در منطقه بندپی به وفور یافت میشود. اوجی از خانواده نعناییان و گیاهی خوشبو و معطر است که کاربردهای بسیاری دارد و حتی در صنعت عطرسازی از آن استفاده میکنند.
پونه در بندپی به عنوان گیاهی با طبع گرم شناخته میشود و گیاه تازه و خشک شده (پودر) آن نیز کاربرد دارد. یکی از کاربردهای شایع اوجی در فصل زمستان و برای درمان سرماخوردگی است. مردم بندپی از دیرباز پونه را به عنوان چرک خشک کن نیز میشناختند و برای درمان چرکهای موضعی مقداری از گیاه تازه را میکوبیدند و بعد از گرم کردن در محل زخم و چرک قرار میدادند. این گیاه به دلیل طعم معطر و خوشبو و همچنین خواص درمانی مصرف خوراکی نیز داشته است و در غذاهایی مانند انواع کوکو، آش ترش و در تهیه انواع ترشیجات و . . . استفاده میشده است. به صورت دمنوش نیز از این گیاه استفاده میکرده اند. این گیاه همچنان از گیاهان پرکاربرد مردمان این منطقه است.
خواص درمانی :
روغن و اسانس پونه بسیار سمی است و در سقط جنین به کار میرود. اما قسمت هوایی این گیاه چه به صورت تازه چه به صورت خشک، مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا کاربرد دارد. پونه دارای اثر مسکن قوی است. این گیاه ضد نفخ، صفرا آور و هضم کننده غذا است و در درمان بیخوابی نیز به کار میرود.
پونه کوهی (پِتنیک)
پونه کوهی (پتنیک) گیاهی معطر از خانوادۀ نعناییان است و نام علمی آن Mozaffariani Mentha است. این گیاه نیز از گیاهان مورد علاقۀ مردم منطقه است و گیاه تازه و خشک شدۀ آن مورد استفاده قرار میگیرد. از پونه کوهی در پخت انواع کوکوها و همچنین از برگهای تازۀ آن در سبزی پلو استفاده میشود. دمنوش این گیاه برای درمان سرماخوردگی و دردهای چرکی گلو مفید است.
پونه کوهی از خانواده نعناییان است و ویژگیهای کلی این خانواده را دارد. یعنی به عنوان چرک خشک کن و برطرف کننده نفخ و درمان سرماخوردگی به کار میرود و به دلیل خوش طعم و مزه بودن به عنوان چاشنی در غذا به کار برده میشود.این گیاه طبیعتی گرم دارد.
خواص درمانی :
پونه کوهی ضدعفونی کننده است و در درمان بیماریهای ریوی، سرفه و سرماخوردگی موثر است. همچنین برطرف کننده نفخ است و در هضم غذا کمک میکند، آرام بخش است، دردهای عصبی را تسکین میدهد و در درمان اسهال و دردهای شکم نیز کاربرد دارد.
چای کوهی یا چای چوپانان (میشه)
چای کوهی (میشه) با نام علمی Hypericum Perforatum گیاهی علفی و خودرو است که در مناطق کوهستانی بالادست بندپی رشد میکند. این گیاه در اواخر بهار به گل مینشیند. گل و برگ این گیاه قابل استفاده است. مردم منطقه از دمنوش چای کوهی استفاده میکنند و یا آن را همراه با چای دم میکنند. چای کوهی (میشه) بسیار خوش طعم و خوشبو است. بنابراین معمولا به عنوان چاشنی چای همراه با چای دم میشود.
خواص درمانی :
چای کوهی دارای طبیعت گرم و خشک است و ضد کرم روده و معده است. گرفتگی صدا را باز میکند، برای درمان بیماری کزاز و مننژیت به کار میرود و ضد افسردگی است. چای کوهیی اشتها را باز میکند. دارای خاصیت ضد درد است و در درمان دردهای مفصلی، سردرد، دردهای عصبی به کار میرود. چای کوهی در هضم غذا کمک میکند.
– متن : معصومه مهرعلی تبار
– عکس : حسینعلی عباسی کیا
منبع:
