چلیچه – فارسان – چهارمحال و بختیاری

سایتها و وبلاگهای روستای چلیچه

شهرستان فارسان – استان چهارمحال و بختیاری 

http://abmoradecholiche.blogfa.com/

http://sahelicholicheh.blogfa.com/

http://cholicheh.blogfa.com/

                                                      روستای چلیچه:

این روستا دردامنه ی کوه جهانبین وکوه تربلی درشهرستان فارسان واقع گردیده که ازنظر موقعیت درشرق این شهرستان ودرفاصله ی  ۹ کیلومتری آن می باشد.سرزمینی بادشتهای نسبتا وسیع وسرسبز وچشمه های جوشان درتپه های بالا دست چهره ای زیبا از خود نشان داده است.

موقعیت جغرافیایی روستای چلیچه:

روستای چلیچه دراستان چهارمحال وبختیاری، شهرستان فارسان، دهستان میزدج سفلی واقع گردیده است .فاصله این روستا ازمرکز شهرستان فارسان ۹کیلومترمی باشد.جاده دسترسی به این روستا آسفالت است.این روستا درقسمت شرقی مرکز شهرستان فارسان واقع گردیده است ، همچنین ازغرب به روستای کران وازطرف شرق به جهانبین وکوه تربلی وازجنوب به روستای چغاهست وازشمال به رودخانه پردنجان محدود می گردد باتوجه به نقشه های توپوگرافی موجودبامقیاس۲۵۰۰۰/۱ دارای مختصات جغرافیایی طول شرقی ۵۰ درجه و۳۷ دقیقه وعرض شمالی ۳۵درجه و ۶۶ دقیقه می باشد براساس این نقشه توپوگرافی ارتفاع روستای چلیچه ازسطح دریا ۲۱۱۶مترمی باشد .

وجه تسمیه  روستا

در باره وجه تسمیه این روستا اسناد معتبری در دست نیست. در یادداشتها و خاطرات سردار ظفر بختیاری از چلیچه با نام «چُلچه» نام برده شده‌است. (همان، ص. ۱۰، ۱۲، ۲۴۷، ۲۴۸).

در لغت نامه دهخدا اینگونه‌است:

چلیچه. [ چ ُ چ َ ] (اِخ) مؤلف مرآت البلدان نویسد: «قریه‌ای از قریه‌های چهارمحال اصفهان است». (مرآت البلدان ج ۴ ص ۲۶۰). و در فرهنگ جغرافیایی آمده‌است: دهی از دهستان می‌زدج بخش حومه ٔ شهرستان شهرکرد که در ۲۷ هزارگزی جنوب باختر شهرکرد، کنار راه بردنجان به جونقان واقع است. دامنه ٔ کوه و هوایش معتدل است و ۱۷۰۴ تن سکنه دارد. آبش از رودخانه ٔ می‌زدج و قنات. شغل اهالی زراعت، صنایع دستی زنان قالی بافی و راهش مالرو است. این آبادی یک دژ قدیمی به نام قلعه اسعد دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران

بر اساس سر شماری سال ۱۳۸۵ جمعیت روستای چلیچه به ۴۶۰۰ نفر می‌رسد. جمعیت ساکن این آبادی از چند خانواده بزرگ که نام فامیلی خود را بر اساس نام اجداد خود برگرفته‌اند شکل گرفته‌است از فامیلهای ساکن این روستا بر اساس جمعیت می‌توان فامیلهای محمودی، نوروزی، احمدی، حیدری، عباسی، صالحی، انصاری شیوندی، مختاری ولیوند و نوذری را نام برد.

بنا بر گزارش تاریخ نویسان و بزرگان و ریش سفیدان و به باور اهالی، چلیچه از زمان‌های خیلی دور وجود داشته است و اولین خانواری که صدها سال پیش در این منطقه که امروز چلیچه نامیده می‌شود سکنی گزیده اند جده صادق خان بزرگ که از ایل چهار لنگ محمد صالح بختیاری بوده سنگ بنای چلیچه را نهاده است و با طایفه‌های هفت لنگ هم خویشاوندی‌های زیادی دارند که هم اکنون در خوزستان، لالی، ایذه، ماهشهر، قلعه تُل و الیگودرز زندگی می‌کنند و بیشترین خویشاوندی را با طایفه اسیوند(گاودوش)دارند. طایفه چلیچه از پنج قوم تشکیل شده است:

۱.                               شاخه‌ای از کلنگیر ها

۲.                               شاخه‌ای از لوگری ها

۳.                               شاخه‌ای از نوذری ها

۴.                               شاخه‌ای از اقلی ها

امامزاده سید سعید، چشمهٔ «آب مُراد»و باغهای اسعدیه و باغ بالا از اماکن دیدنی این روستا می‌باشند. باغ اسعدیه و باغ بالا مسکن خوانین بختیاری روزگاری پذیرای بزرگانی همچون سردار اسعد بختیاری و سردار ظفربختیاری بوده‌اند. علاوه بر اماکن ذکر شده فوق حمامی چند صد ساله در وسط ابادی قرار دارد که به گفته اهالی و به استناد سنگ نوشته‌ای که بر یکی از ستونهای ان حک شده‌است قدمت این گرمابه به حدود ۵۰۰ سال می‌رسد. حمام مَمحسن سلطان (محمد حسن سلطان) هنوز دایر و گرم است.

چلیچه که قدمت تاریخی آن به زمان قبل از هخامنشیان می‌رسد (حدود۵۰۰۰سال پیش) که آثار تاریخی از جمله حمام محمد حسن سلطان و آثار پیدا شده توسط سازمان میراث فرهنگی وجه تسمیه تاریخی این روستا را بیشتر شناسایی کرده است. امامزاده سید سعید علیه الرحمه، چشمه شفا بخش آب مراد و باغ‌های اسعدیه(محمد خان)از دیگراماکن دیدنی روستا می‌باشد. « وبه گفته بعضی از بزرگان دروازه بالو که زیر تلی از خاک در زمینهایی به نام بالو مدفون شده است » چلیچه به لحاظ شرایط طبیعی همواره از میزان بارندگی به علت باد، برف و باران در معرض آسیب و تخریب شدید قرار گرفته است قسمت هایی از این روستا از گذشته‌های دور یعنی از عهد ایلامیان و هخامنشیان راه عبور و ارتباط بین النهرین و خوزستان با فلات مرکزی ایران بوده است این روستا در روزگار باستان یکی از نواحی آباد و از مراکز تمدن قدیم بشمار می‌رود.

اماکن دیدنی وکهن روستا

حمام محمد حسن سلطان

این بنا در کنار مسجد ابولفضل(ع) در وسط روستای چلیچه در محله کلنگیرها قرار دارد ویکی از بناهای باستانی چلیچه است شالوده اولیه بنا در زمان اشکانیان می‌باشد در دوره صفوی تعمیر و مرمت گردید.این حمام دارای یک فضای وسیع بیرونی بنام رخت کن که زیر سقف قرار دارد و از کف زمین ۷۰سانتی متر ارتفاع دارد و بوسیله یک دهلیز منحنی به تطحیر خانه و کرم خانه متصل می‌شود صحن وسیع گرم خانه بر چهار ستون سنگی استوار است. مالکیت این حمام از طایفه محمودی و کلنگیرها می‌باشد که جزء آثار باستانی چلیچه بشمار می‌آید.

اسامی چشمه‌ها و گردشگاه‌های چلیچه

در روستای چلیچه وفور چشمه‌ها در فصل بهار بسیار چشم انگیز است چشم گیرترین این چشمه‌ها در سطح می‌زدج عبارتند از: چشمه سوزنک، چشمه بلبل، چشمه میانکوه، چشمه چال ملو، چشمه دره راز، چشمه امیر قلی، چشمه گردنه، چشمه آب مراد، چشمه عبدل، چشمه گرداب، چشمه باغ مظفر، چشمه چال غلا، چشمه باغ سید جواد، چشمه دره شهریار، چشمه درخت یتیم، چشمه اسیاب

اسامی موقعیت‌های جغرافیایی

کوه جهانبین، دره سوزنک، دره لاسیر، میانکوه، شوره گاه، چال ملو، چال زرد، دره راز، چال غلا، کفت گردنه، گر کافر، آستون پلنگی، بانه، ریز برده، تنبلی، دره گپه، چال گردل مالی، آسیاب بادی، تخت سنمبر، مله ارزنا، اُر چینه روباه، چال بردلا، چال تختی‌ها، جا گله گا

اسامی شش دانگ کشاورزی چلیچه

۱.                               دانگ سلطان

۲.                               دانگ لوگری

۳.                               دانگ خانی

۴.                               دانگ نوذری

۵.                               دانگ اقلی

۶.                               دانگ حاج همت

اسامی زمین‌های کشاورزی

شاه آباد، محمد قلی بگ، بالو، بانه، جاسربازها، غلاتک، پندمه، دَمرغا، پل پلنگی، کوتون، کرد آباد، می‌زدچه، بیشه خان، ده ِگاه، قبر لَر، صالح آباد، چقای صالح آباد، پشت چقا، هسته چه، چن گلستان، جَرکی، کرمله گاه، سر کیره ها، سر چقا، باریکه ها، جاره زار، گینه ای، بالا آسیاب، چال روباه، چُل، چُل پشتی.

ایل راه‌های چلیچه در زمان دزپارت

۱.                               ایل راه شوره گاه

۲.                               ایل راه گردنه

که عشایر از این دو ایل راه مهم و تاریخی استفاده می‌کرده اند و هم اکنون هم مورد استفاده عشایر بختیاری و گله دارهای دهکردی می‌باشند و این دو ایل راه مهم شاهراه قدیم جاده دزپارت بوده است. فضاهای روستای چلیچه به علت دارا بودن ویژگیهای منحصر به فرد قابلیت جذب جهانگرد و توریست را دارد به علت موقعیت خاص استقراری که در دشتی میان رشته کوههای جهانبین واقع شده و عشایر بختیاری از ایل بزرگ اسیوند (طایفه گاودوش) هنوز به صورت عشایر کوچ می‌کنند و در زمین‌های آبا و اجدادی خود در دره راز چلیچه چادر می‌زنند. ارتفاعات دامنه‌های شرقی جبال زاگرس چراهگاههای بهاره و تابستانی گله‌های عشایر اسیوند را تشکیل می‌دهند.