سیه سران – جلفا – آذربایجان شرقی
سایتها و وبلاگهای روستای سیه سران
شهرستان جلفا – استان آذربایجان شرقی
http://www.siyahsaran.blogfa.com/
موقعیت جغرافیایی سیه سران:
روستای سیه سران ازتوابع شهرستان جلفاوبخش مرکزی هادیشهر بوده بطوریکه ازسمت شمال با روستای لیورجان وازسمت جنوب با روستای قشلاق وازطرف شرق با روستای ارسی همسایه میباشد وازطرف غرب تپه های کوچک احاطه کرده است وفاصله آن نسبت به شهرجلفا حدود۲۵کیلومتر واز هادیشهرحدود۷کیلومتر می باشد وارتفاع آن از سطح دریا حدود۱۳۰۰متر است.
آب وهوای آن بعلت قرار گرفتن در یک دره نسبتا پهن و وجود کوههای بلند دراطراف آن آب وهوای این روستا در زمستان سرد ودرتابستان گرم ومعتدل می باشد به گونه ای که در فصل زمستان میانگین دمای هوا به ۱۵درجه سانتیگراد می رسد ودرتابستان درجه حرارت به طور میانگین به۳۰درجه می رسد هوای بهار وپاییز به صورت معتدل میباشد.
رطوبت:از لحاظ رطوبت به طوریکه اشاره شد وجود کوههای اطراف تاثیر زیادی دربارندگی دارد وبارش سالانه آن بطور متوسط در حدود۶۰۰-۴۰۰ میلی متر می رسد و بیشترین بارندگی آن ازاواخر اسفند ماه تا اواسط اردیبهشت است وبارش در فصل بهار در ارتفاعات منطقه بصورت برف می باشد ودر اواخر مرداد ماه واوایل شهریور بارشهایی اتفاقی(شرح داده خواهد شد) به صورت رگبار رخ میدهد.
بادها:بادها در این
منطقه به سه دسته تقسیم می شود:بادهای غربی-بادهای شرقی-بادهای محلی.
بادهای غربی:منظور از بادهای غربی الف-همان بادهایی است که در کشور خودمان می وزد و باعث بارندگی می شود این در اواخر زمستان تا اواخر فصل بهار می باشد.
ب-بادهایی که از سمت غرب در بعضی از ماههای سال شروع به وزیدن می کند یکی بنام خوی یلی است که در فصل تابستان می وزد.
پ-در اواخر فصل تابستان و اوایل مهرماه بادی شروع به وزیدن می کند واین باد چون در خشکانیدن و تبخیر آب زمین موثر می باشد در اصطلاح محلی آق یلی نامیده می شود.
بادهای شرقی:این باد که در گویش محلی بنام (قاپان یلی)معروف است بادی است سرد و مرطوب که در فصل تابستان باعث خنکی هوا در منطقه می شود.
بادهای محلی: با توجه به شرایط طبیعی منطقه بادهای صورت می گیرد که ویژگی های متفاوتی دارند از جمله :۱-داغ یلی: هنگام صبح و بعد از غروب آفتاب شروع به وزیدن می کنند.
۲- کامتال یلی:درفصل تابستان موقع ظهر می وزد(کامتال)درطرف جنوب شرق قرار دارد.
۳-وعده یلی(باد وعده):در اواخر اسفند ماه واوایل فروردین ومعمولا در آذر ماه به صورت دواخی سه روز می وزد که به آن در اصطلاح محلی وعده یلی گفته می شود. توضیح اینکه در اسفند ماه و اوایل فروردین خبر از ذوب شدن برف ها وباز شدن شکوفه ها می دهد ولی در آذر ماه پس از قطع شدن معمولا برف می بارد.
۴- قره یل(باد سیاه): از خصوصیات این باد در منطقه باعث طوفان شدن هوا و بلند شدن گرد وخاک می گردد به همین علت قره یل می گویند.
آب : روستای سیه سران لحاظ آب از دو قسمت آب روان و آب زیر زمینی یا قنات بهره مند است
آب روان: آبهای روان معمولاً به صورت فصلی و اتفاقی است و از اواخر پاییز تا اواخر اردیبهشت ماه آبها به صورت روان از رودخانه های این روستا جاری می-شود و گاهی که به صورت اتفاقی که بارندگی صورت می گیرد رودخانه به مدت دو یا سه روز دارای آب می باشد که در اصطلاح محلی به آن فاضلاب می گویند . آب زیرزمینی این روستا ازلحا ظ آب زیرزمینی ازامکانات کافی برخوردار است که به صورت چاههای عمیق ونیمه عمیق و قنات ازآن استفاده میشود . قناتهای این روستا شامل : قنات پیرولی- قنات چشملر- قنات حاجی درّه- قنات شیخ درویش- قنات کهریز- قنات چشمه کند راشامل می شود.
کشاورزی : کشاورزی روستا به دو صورت زیر می باشد :
۱- تهیه مواد غذایی :مردم روستا برای تهیه ما یحتاج خودشان در اطراف روستا در حدود ۴۷ کیلومتری برای کشت گندم وجو ودیگرمحصولات کشاورزی اعم صیفی جات ( سیب زمینی – آفتابگردان و غیره ) انجام فعالیت می کنند و کشت گندم وجو هم به صورت دیم هم به صورت آبی است بیشترین سهم دیمی را جو بوده ونخودسیاه ودر بخش آبی هم گندم بوده است
۲- فعا لیتهای با غبانی =(درختانی کهسوهای در این منطقه رشد می کنند شامل –
گردو – آلبالو-گیلاس- زرد آلووآلوچه-انگو-سیب وگلابی- بادام وبعضی درختان میوه ای که با آب وهوای منطقه سازگاری دارند کمتر هستند ازجمله
( هلو- فندوق-خرمالو- انجیر ) بیشترین درختان میوه را گردو- گیلاس- زردالو- آلبالو تشکیل می دهد .
دامداری : دام اصلی این روستا را اغلب گاو وگوسفند می باشد در کنار اینها
تعدادی راس بزهم نگهداری می کنند از (طیورهم مرغ وخروس برای ما یحتاج زندگی خویش پرورش می دهند .
۳-دامداری دام های اصلی این روستا را اغلب گاو و گوسفند می باشد و در کنار اینها تعدای بز هم نگهداری می کنند و از حیوانات بارکش الاغ و بندرت اسب نگهداری می کنند
۴- طیور : طیور نگهداری شده ی اصلی روستا مرغ و خروس است ولی به تعداد کم اردک ، غاز ، بوقلمون و…. نگهداری می کنند
وجه تسمیه سیه سران
در باره وجه تسمیه سیه سران نقل و قول هایی وجود دارد که عینا آنها را در اینجا می آ وریم و لازم به ذکر است در باره درست یا نادرست بودن این ها و یا اینکه در جای نقل شده یا نه سکوت می -کنیم و قضاوت را به عهده ی خوانندگان عزیز می گذاریم.
۱- واژه ی سیه سران تر کیبی از سیس و آران می باشد که در اثر مرور استعمال به سه ساران و در کتـــــابت سیه سران تبدیل شده است سیس واژه ای ترکی به معنای دود ، غبار، مه که امروز تبدیل به هیس شده و آران به معنای جلگه، دشت ، صحرا می باشد و معنای کلــی آن دشت مه آلود می باشد.
۲- سیه سران قبلا واژه ای ترکی قره باشلار کندی بوده که به معنای طایفه ای بوده که بر سر خود دستمال سیاه می بستنند که به سیه سران تبدیل شده است.
۳- سیه سران کلمه ای فارسی است سیه به معنای شاخص و آن چیزی که شخصی را از کس دیگر متمایز می سازد و سران هم بزرگان و آن افراد بزرگ متشخصص می باشد و این را هم ممکن است به خاطر طایفه ی حسینی ها باشد که ازسادات می باشند که بیشترین بافت جمعیتی روستا را تشکیل میدهند.
