حیرت – نوشهر – مازندران
سایتها و وبلاگهای روستای حیرت
شهرستان نوشهر – استان مازندران
حیرت نام روستای بسیار زیبایی در منطقه کجور از توابع شهرستان نوشهر استان مازندران می باشد .
در این روستا گلهای زینتی و میوه های فصلی به وفور یافت می شود. تنوع جانوری در این منطقه بسیار زیاد است که شامل جانوران اهلی و غیر اهلی می شود. مردم این منطقه اغلب به کار کشاورزی و دامپروری مشغول هستند. دین مردم روستا اسلام و مذهبشان شیعه می باشد.
قلمرو جغرافیایی :
روستای حیرت حدود ۵۰ کیلو متری شهر بندری نوشهر واقع شده است . این روستا از شمال به روستاهای گندیسکلا و لشکنار ،ازجنوب به روستای دشت نظیر ، از مشرق به روستای عالیدره و از مغرب به روستای کینس مشرف است.
روستای حیرت دارای پنج بخش می باشد که عبارتند از : گته محله ، اکرشت ، قسبونی سر ، مسیح آباد و زاربن
گته محله : جنوب غربی روستای حیرت را در بر می گیرد و بافت قدیمی روستا محسوب می شود در این بخش خانه های قدیمی بدون سکنه زیادی را می توان مشاهده کرد همچنین حمام قدیمی از جنس ساروج و گنبدی شکل که در حال از بین رفتن است در این منطقه قرار دارد.
اکرشت : شمال غربی روستای حیرت را در بر می گیرد و تقریباً مسطح و دارای باغهای فراوانی می باشد .
قسبونی سر :جنوب غربی روستای حیرت را در بر می گیرد و قبرستان قدیمی و مسجد که از قداست خاصی نزد اهالی منطقه کجور و روستای های اطراف برخوردار است در این بخش قرار دارند .
مسیح آباد : شمال شرقی روستای حیرت را در برمی گیرد و ورودی روستای حیرت در این منطقه است و چشمه و باغهای بسیار زیبایی را در این بخش می توان مشاهده کرد .
زاربن : شمال روستای حیرت را در برگرفته است و بافت تازه روستا محسوب می شود که در حال توسعه می باشد واکنون ساخت و ساز در این بخش رونق خاصی دارد.
با توجه به اینکه مردم روستا در قدیم به آباد کردن زمین اهمیت خیلی زیادی می دادند زمینهای کشاورزی بسیار زیادی را آباد نموده اند مزارع و زمینهای کشاورزی روستای حیرت بسیار گسترده است و تا داخل روستا های اطراف نیز کشیده شده است .
شالیزارهای بسیار زیبای روستای حیرت در دو منطقه دلم در مجاورت روستای کینس و خورشید آباد در مجاورت روستای دشت نظیر قرار دارد ، رودخانه ای که از میان این مزارع می گذرد علاوه بر این که آب مورد نیاز این شالیزارها را تامین می نماید جلوه بسیار زیبایی به این منطقه داده که چشم هر بیننده ای را مجذوب خود خواهد کرد . برنجی که توسط کشاورزان زحمتکش روستای حیرت کشت می شود یکی از مرغوبترین برنجها می باشد و مشتریان بسیار زیادی در منطقه و حتی برخی ازشهرهای استان تهران دارد .
آب و هوا :
روستای حیرت دارای آب وهوایی معتدل و مر طوب می باشد. هوا در اکثر مواقع نظم فصلی ندارد و به همین علت نمی توان آن را به وضوح در یکی از گروه های فصلی قرار داد. زمستان های این منطقه بسیار سرد و با بارش برف همراه است و دارای تابستان هایی معتدل و مرطوب است. میزان بارندگی در این منطقه بسیار زیاد است و همین امر موجب تنوع پوشش گیاهی شده است. پوشش گیاهی مردم منطقه را به امر کشاورزی ، زراعت و باغداری واداشته است . به علت رطوبت کم و شرجی نبودن آب و هوای این روستا هر ساله در کلیه فصول سال شاهد حضور مهمانان بسیار گرانقدری از سراسر کشور در این روستا هستیم .
کوهها و رودخانه ها :
علاوه بر کوه هایی کم و بیش مرتفع و رودخانه دلم که در کنار این روستا وجود دارد.این منطقه دارای چشمه های آب گرم زیادی می باشد که هر ساله جمعیت زیادی را به خود جلب می کند.
رودخانه دلم رود که یکی از شاخه های اصلی رود چالوس است از شالیزارهای این روستا عبور می کند و جلوه ای بسیار زیبا به این روستا بخشیده است .
کوه پرشن در جنوب غربی روستا پوشیده از جنگل انبوه می باشد و غروب های بسیار دل انگیز و زیبایی دارد که واقعاً وصف ناپذیر است.
تپه پی قلا در این تپه نمایی بسیار زیبا از روستای های منطقه و حتی کلاردشت را می توانید به تماشا بنشینید و از این همه زیبایی هایی که خداوند آفریده نهایت استفاده لازم را ببرید .
تپه گردنک مشرف بر روستا است و در بالای تپه تمام زیبایی روستا را می توانید مشاهده کنید .
منابع طبیعی :
استان مازندران به ویژه دامنه سلسله جبال البرز دارای درختان جنگلی و پوشش گیاهی انبوهی است. روستای حیرت نیز به علت واقع شدن در این استان و قرارگیری آن در دامنه ها وارتفاعات دارای پوشش گیاهی غنی است . از طبیعت این منطقه جنگل های بی شمار و دشت هایی بی نظیر را می توان نام برد که جلوه آن نظر هر بیننده ای را جلب می کند.
جنگل پرشن که دارای پوشش گیاهی بسیار عالی می باشد که الحمدالله تا کنون دست نخورده باقی مانده است .
رودخانه دلم رود که یکی از دو شاخه اصلی رود چالوس می باشد و به دریای مازندران می ریزد قابل ماهیگیری است و انواع ماهیها بویژه قزل آلای حیرت در آن یافت می شود.
چشمه های آب گرم دلم معروف به لارو
چشمه های متعدد کچل ، کنسنو ، سر چشمه، دل دل چشمه ، کچیک چشمه، گته چشمه ، دروزن چشمه و چشمه های درلو دره و چشمه های متعدد ازرچال و …
همچنین روستای حیرت به علت داشتن گیاهان زینتی و دارویی آن را معرف خاص و عام کرده است که در بخش گیا هان داروئی به چند نمونه و خاصیت های داروئی آن اشاره خواهیم کرد.
حیات وحش منطقه کجور و روستای حیرت :
منطقه کجور و روستای حیرت به علت داشتن آب و هوای معتدل و مرطوب و پوشش گیاهی و جنگلی انبوه و دارا بودن دشت های مرتفع و علفزارها ، دارای جانوران متنوعی می باشد که بسیاری از آنها کمیاب یا حتی نایا ب در اکثر نقاط کشور و در بعضی موارد ، دنیا می باشد که به دلیل حمایت نکردن و گمنام ماندن بعضی از آنها متاسفانه در حال انقراض می باشند و یا منقرض شده اند.(مثل پلنگ)
فرهنگ عامه منطقه کجور و روستای حیرت:
مردم منطقه کجور و روستای حیرت سفید پوست در بعضی موارد بور و چشم آبی هستند . عموما با هوش و با استعداد و مردم زحمتکش و مهربان و دلسوز و میهمانواز هستند . چندان به فکر مال دنیا نیستند و عموما قانع و کمتر بلند پروازی می کنند . اگر محبتی در حق شان شود محال است آن را بی پاسخ بگذارند.
این مردم برای حفظ آبروی شان بسیار اهمیت قائلند .مردم روستا برای حق نان ونمک احترام قائلند و احترام خاصی برای افراد مسن و بزرگتر از خود قائلند .در این روستا به علت بافت عمیق خانوادگی زنان از مردان رو نمی گیرند تمام عقد ها در اینجا عقد دائم است. و ازدواج بین جوانان این روستا بسیارمتداول است . عروسی معمولاً در دو روز برگزار می گردد و تمامی اهالی روستا دعوت می شوند و از آداب و رسوم سنتی در اکثر عروسی هااستفاده می شود .
زنان بیشتر از مردان برای تامین هزینه زندگی و خانواده تلاش می کنند . اکثر زنان قبل از شروع کار روزانه نان گرم و تازه ای را برای خانواده می پزند.سپس بجز خانه داری در گله داری و کشاورزی دوش به دوش مرد خانه خود کار می کنند .
آسیا کردن گندم ، سفید کردن خانه ، شکستن هیزم برای تنور ، دوشیدن گاو ، جالیز کاری ، کاشتن سبزی ، ازجمله وظایف زن در چنی قبل محسوب می شد . اگر چه مراسم و آیین های سنتی روستا و منطقه روبه انقراض است اما همچنان می توان بعضی از آیینهای سنتی را در گوشه و کنار روستا مشاهده کرد.
گویش محلی :
لهجه مردم روستای حیرت اکثرا مازندرانی و عده ای هم که از روستا مهاجرت کرده اند فارسی است و لهجه خاصی را نمی توان به عنوان لهجه مردم روستای حیرت نام برد .
آداب و سنن :
یکی از مسائلی که وضع یک منطقه را مشخص می کند دانستن آداب و سنن آن منطقه است که موضوعات زیر از اهم آنها بشمار می آید :
تولد : وقتی کودکی متولد می شود موارد ذیل انجام می گیرد:
– شستشو و غسل نوزاد
– زدن ناف نوزاد – خواندن اذان و اقامه در گوشهای راست و چپ نوزاد
– قنداق کردن
– قبل از این که کودک به دو روز برسد اسم برایش انتخاب می کنند
– اغلب نام گذاری به عهده پدربزرگ و مادر بزرگ بوده اما در حال حاضر بیشتر پدر ومادر کودک نام کودک خود را انتخاب می کنند.
– ایام و اعیاد نقش زیادی در نام گذاری دارند .
– شش روز بعد از تولد شب ششم (یا همان پنج و یک)را جشن می گیرند
– روز هفتم اسخاره می گیرند و نوزاد رو به گهواره می بندند
– ده روز بعد از تولد نوزاد را به حمام می بردند و به حمامی سور می دهند
– پس از چهل روز مادر و کودک را باهم به حمام می بردند که به اصتلاح آب چله می گویند.
الف: خوراکیهای محلّی
آش رشته |
آردیم آش |
آش یا پلو که از بلغور گندم درست کنند |
انجه پلایا انجه آش |
سبزیجات پخته با عدس |
پیشت واش |
آش با قراقروت |
تچ ماچ |
پلو با لوبیا ،چغندر ،سیر داغ وقراقروت |
ترش پلا |
کشک و چغندر |
چنگل کشک |
آش دوغ |
دو آش |
حلیم کدو با عدس |
کدو قلیه |
کدو آب پز |
کدو هکشی |
|
|
پلو با شیر |
گرما س پلا |
پلو با ارزن و کشک کوبیده |
گورس – آش پلا |
پلوی ارزن |
گورس پلا |
ب: ا نواع نان
معمولاً نان در هر خانه ای بطور مستقل و خصوصی تهیّه می گردد . هر خانه ای یا هر چند خانواری برای خود یک تنور دارند ولی علاوه بر نانهای معمولی و همیشگی نانهای دیگری هم در این دهکده پخته می شود که عبارتند از :
۱- کلوا نانی که زیر خاکستر تهیّه می شود
۲- کماج نانی که به آن شیر،سرشیر،روغن می افزایند
۳- کلاس نانی که با ارزن تهیّه می کنند
۴- جونون نان جو
۵ – فطیر نان بی مایه
۶ – پنجیکش نان معمولی که کشیده و دراز است
۷ – راه نون نان روغنی وشیرین مخصوص بانقش ونگاربرای هدیه به مسافر
در قدیم پوست سبز گردو را خشک و آسیا کرده و از گرد آن برای ورآمدن نان استفاده می کردند ( نظیر جوش شیرین امروزی ) .
در گذشته در این روستا ، بافتن جاجیم و گلیم توسط زنان روستا و نمدمالی توسط مردان بسیار متداول بود که به تدریج در حال فراموش شدن است .
با ارسال عکسها ، مقالات ،مطالب و اشعار خود پیرامون روستای حیرت و استان مازندران ما را در هرچه بهتر شدن این وبلاگ یاری فرمائید . ایلیا کیاحیرتی . علی کیاحیرتی