خلیفه حصار – ابهر – زنجان
سایتها و وبلاگهای روستای خلیفه حصار
شهرستان ابهر – استان زنجان
http://khalifehesar.blogfa.com/
پیشینه مردم روستای خلیفه حصار و روستاهای بختیاری زبان مجاور
شهر ابهر در استان زنجان واقع شده است، گویش مردم شهر و روستاهای اطراف ترکی است. اما پنج روستا در نزدیکی شهر ابهر واقع شده اند که مردم آن به زبان بختیاری صحبت میکنند و سنت و فرهنگ قوم بختیاری را همچنان حفظ نموده اند: جمعیت این روستاها مطابق سرشماری نفوس و مسکن سازمان آمار ایران در سال ۱۳۸۵به شرح زیر است:
نام استان: زنجان – نام شهرستان: ابهر – نام بخش: مرکزی – نام دهستان: درسجین
روستای خلیفه حصار: جمعیت ۱۹۲ نفر – فاصله از شهر ابهر ۱۶ کیلومتر
روستای آقچه کند: جمعیت ۱۴۵ نفر- فاصله از شهر ابهر ۱۶ کیلومتر
روستای درسجین: جمعیت ۵۴۹ نفر- فاصله از شهر ابهر ۱۵ کیلومتر
روستای ارکین: جمعیت ۱۱۰ نفر – فاصله از شهر ابهر ۲۰ کیلومتر
روستای شیورین: جمعیت ۱۲۴ نفر – فاصله از شهر ابهر ۱۷ کیلومتر
این روستاها در قسمت جنوب ابهر و در یک منطقه نزدیک به هم و در همسایگی همدیگر قرار دارند. چرا در اعماق منطقه ترک نشین جمعیت کوچکی از بختیاری زبانان زندگی میکنند؟ جواب این سئوال برمیگردد به تنوع و اختلافات قومی در کشور ما، هر قومی که حکومت را بدست میگرفته برای اینکه از گزند بازماندگان قوم قبلی در امان بماند به عنوان یکی از ابزارهای موثر مخالفان را به صورت دسته جمعی به کوچ اجباری وادار میکرده است و گاهی از آنها برای ایجاد تعادل در بافت جمعیتی یک منطقه و همینطور به عنوان سپری برای جلوگیری از تجاوز اقوام دیگر نیز استفاده میشده است، جمعیتهای زیادی از این کوچندگان اکنون در اقصا نقاط کشور زندگی میکنند که در زمانهای گذشته و با اهداف مختلف به مهاجرت اجباری محکوم شده اند. مانند کردها و ترکهای شمال خراسان، ترکها و سیستانیهای استان گلستان و غیره. این موضوع در اکثر حکومتهای ایران از جمله افشاریه، زندیه، قاجاریه و پهلوی اتفاق افتاده است.
به نظر میرسد مردم این پنج روستا از اعقاب ایل لر باشند که توسط نادر شاه از استان فارس به استان زنجان کنونی کوچانده شده اند کما اینکه کریمخان نیز جز طایفه زند از شعبه های ایل لر بود که بدست نادر شاه از لرستان به خراسان کوچانده شده و در منطقه درگز ساکن شده بودند. البته لرها در زمان حکومت قاجار نیز به شدت مورد بی مهری حکومت قرار گرفتند و طایفه های زیادی از آنها به مناطق مختلف کشور از جمله قزوین و کرمان کوچانده شدند. (بسیاری از پژوهشگران قوم لر را به دو شاخه لر بزرگ و لر کوچک تقسیم میکنند که لر بزرگ به بختیاریها گفته میشود که در استانهای فارس، چهارمحال بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و بخشی از خوزستان ساکن هستند و لر کوچک به لرهای استان لرستان، ایلام و همدان اطلاق میشود). بنابراین وجود پنج روستای بختیاری زبان در میان منطقه ترک نشین اصلا عجیب نیست اما عجیب و البته تحسین برانگیز این است که علیرغم جمعیت کم این روستاها (اکنون جمعیت این روستاها بیش از هزار نفر است که در گذشته به مراتب بیشتر بوده و در حدود ۳۰ سال قبل احتمالا چیزی حدود سه تا چهار هزار نفر بود که در سالهای اخیر به شهر مهاجرت کرده اند) آنها همچنان زبان و فرهنگ خود را حفظ کرده اند در عین حالی که آنها تعامل بسیار مثبتی با همدیگر و روستاهای اطراف و همینطور شهر ابهر دارند، ضمن اینکه اکثریت آنها زبان ترکی را در حد رفع احتیاجات خود یاد گرفته اند و میتوانند به نحو مناسبی با افراد ترک زبان ارتباط برقرار کنند. البته ارتباط این روستاها با مردم ترک زبان منطقه فقط محدود به خرید و فروش نیست بلکه وصلتهای زیادی بین آنها و روستاهای مجاور و شهر ابهر اتفاق اقتاده است اماعلیرغم اینها زبان محاوره در خانواده در خود روستا و حتی کسانی که به شهر ابهر یا دیگر شهرها مهاجرت کرده اند همچنان زبان بختیاری است.
