روستای آسفیچ / بهاباد / یزد
سایتها و وبلاگهای روستای آسفیچ
شهرستان بهاباد – استان یزد
www.rasamahale.ir/yazd/bahabad/asfich
روستای آسفیچ ، از شمال به بخش بهاباد با فاصله 32 کیلومتر ، از جنوب به ارتفاعات حسن کل (۳۰۶۹ متر) و شهرستان کوهبنان با فاصله 42 کیلومتر ، از شرق به شهرستان راور با فاصله 90 کیلومتر و از غرب به دهستان سبز دشت با فاصله 55 کیلومتر محدود می باشد.
این روستا درطول 56 درجه و ۱۳ دقیقه و عرض 31 درجه و ۴۰ دقیقه جغرافیایی و ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد.
آسفیچ شهری خفته در دل کویر و با قدمتی به دیرپایی ابدیت، طبیعت بکر، مناظر دل انگیز، جاذبه های گردشگری ، مزارع سرسبز، باغات منحصر به فرد وآبشارها و جویبارهای لطیفش این سرزمین جادویی را به "باغ شهری"بزرگ مبدل نموده است که دست طغیانگربی ترحم مدنیت نیز نتوانسته تیشه بر ریشه اصالت و تمدن این سرزمین کهن فرود آورد.
درخت چنار سه هزارساله اش هنوزکه هنوزاست بااستواری پابرجاست و سمبل و نمادی از استقامت وپایداری مردمانش را به نمایش گذاشته است.
درآنسوی این سرزمین ، قبرستان تاریخی بیت المقدسی به اصالت قدمت تاریخ کهن این خطه پهناور و کویری گواهی میدهد.
آسفیچ تابستانها میزبان گردشگرانی است که فارغ ازهیاهوی نامناسب و جنجال های زندگی شهرنشینی مجالی برای آرمیدن می خواهند و زمستانها گویی حال و هوایی دیگردارد و بوی کاه گل کوچه ها یی که حکایت از صداقت مردمانی پاک، صمیمی و با عاطفه دارد با باران رحمت الهی در هم می آویزد و مشام رهگذران را نوازش می دهد .
ارتفاعات حسن کل دومین کوه برف خیزاستان یزد که حکایت ازاستواری وسربلندی مردان و زنانی دارد که پا به پای ایرانیان سرافراز، درساختن ایرانی آزاد و آباد جان را در طبق اخلاص نهاده اند.
آری اگر چه شیران پهلوان آن نام آورقهرمان آسفیچی دیگردرمیان ما نیست ودرزیرخروارها خاک آرام گرفته است،اما دلخوش به آنیم که امروزباحضورجوانانی برومند و تحصیلکرده این سرزمین یکپارچه شیران است.
آسفیچ در سال ۱۳۸۷ به عنوان روستای نمونه گردشگری توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری معرفی شده است که به ذکر بعضی ازآن آثارمی پردازیم :
۱- یکی از جاذبه های گردشگری آسفیچ درخت چنار ۳۰۰۰ ساله ای است که دارای قطر زیاد و در کنار حسینیه مرکز آسفیچ قرار دارد .
۲- مسجد فاطمیه (س) که مسجدی بسیار قدیمی است که قدمت آن بالای ۹۰۰ سال است و روی تپه ای مجاور قلعه قدیمی و همچنین درخت چنارکهنسال قرار دارد .
۳- مسجد قدیمی دیگری که درسال ۱۱۵۴ هجری قمری ساخته شده که در مرکز روستا و در کنار چشمه آب معروف به درب همزو قرار دارد .
۴- قلعه تاریخی در مرکز روستا که البته بیشتر قسمتهای آن تخربب شده و در حال حاضر مسجدی بزرگ و زیبا بر روی آن ساخته شده و از دور، نمای بسیار زیبای وچشم نوازی به آسفیچ داده است .
۵- درخت بنه بسیارکهنسال که به درخت بنه دوازده امام معروف است واز قدیم الایام پنجشنبه ها مردم برای گرفتن حاجت کنار این درخت با توسل به ائمه اطهار مراسم دعا وهمچنین روشن کردن شمع و چراغ داشته اند.
۶- چشمه های آب آسفیچ که از نزدیک کوه معروف به کمر برو (بر آب) با دبی آب بسیار بالا که از چشمه معروف به چشمه مرتضی علی وهمچنین چند چشمه دیگرجاریست طبیعت سرسبز و دیدنی را ایجاد کرده است .
۷- وجود قبرستان بسیار قدیمی که دارای قبرهایی به سمت بیت المقدس است و به قبرستان بیت المقدسی معروف است ومربوط به دوران قبل از اسلام است .
۸- قبر پهلوان شیران در قبرستان قدیمی آسفیچ قرار دارد که داستان آن را بعدا خواهم نوشت .
۹- آسفیچ درزمانهای قدیم با توجه به آب فراوان درمسیرآب چندین آسیاب آبی داشته که دو تا از آنها معروف به آسیاب آبی بالا و دیگری آسیاب آبی میان ،هنوز آثار آنها باقی است . البته آسیابهای دیگری در روستاهای اطراف مثل آسیاب آبی ده ملا و نیز آسیاب آبی جنت آباد کوه آسفیچ وجود داشته است .
۱۰- وجود یک زیارتگاه معروف به پیر سمکوئیه در۲ کیلومتری آسفیچ که در چند سال گذشته کراماتی هم از صاحب قبر که احتمالا ازفرزندان امام موسی بن جعفر(ع ) میباشد دیده شده است .
۱۱- بعلت کوهستانی بودن این منطقه و همچنین داشتن آب و هوای خنک و داشتن مناظر جالب و دل انگیز اکثر روستاها و آبادیهای آن مثل فردوسیه ، جنت آباد ، جلیل آباد ، جعفرآباد ، گردو کج ، تیتو و ……… در بیشتر ایام سال و بخصوص تابستانها و ایام عید ، میزبان گردشگران میباشد .
۱۲- وجود کوه حسن کل با ارتفاع ۳۰۶۹ متردر جنوب آسفیچ وهمچنین ارتفاعات بلند و دامنه کوهها و تپه هایی با شیب تند و متوسط و پوشیده از درختان بادام کوهی وسبل و ارس و گیاهان علفی بویژه گیاهان دارویی و نیزمناطقی پوشیده از برف و آبی که از دامنه آن سرازیر می شود مناظری جالب و دیدنی را به نمایش گذاشته است.
۱۳- وجود چند کوه بلند به هم پیوسته درشرق آسفیچ که دارای قسمتهای منار مانند و میله ای شکل هستند و به کوه سه سر معروف است و در قسمتهایی از آن ،درختان انجیر سیاه کوهی وجود دارد و همچنین کوه دیگری معروف به کوه موم ازاما کن گردشگری این منطقه هستند
۱۴- وجود معادن بسیار قدیمی که آثار ذوب سنگها به شکل خاصی درآنجا به چشم می خورد و گفته می شود که در زمان قدیم در طب سنتی مصرف چشم پزشکی داشته است و توتیای مشهور کوهبنان و بهاباد از این معادن بوده است .
۱۵- وجود چند برج قدیمی در روستاههای آریج ، کمکوئیه وهمچنین دو برج دیگردرمسیرراه کاروانیان به خراسان درروستای فردوسیه و برج چاه امیر از دیگر آثار تاریخی این منطقه است .
بعضی از اطلاعات فوق برگرفته از مطالب تهیه شده توسط آقای سید محمد تقی موسوی میباشد.
پاسگاه انتظامی – پایگاه مقاومت امام حسن مجتبی (ع) – پایگاه مقاومت خواهران حضرت سجاد (ع) – بانک کشاورزی – صندوق قرض الحسنه حضرت قائم عج ا….- صندوق قرض الحسنه فرهنگیان – دبیرستان پسرانه امیرکبیر – دبیرستان دخترانه پروین اعتصامی – مدرسه راهنمایی پسرانه علامه امینی – مدرسه راهنمایی دخترانه شهداء – دبستان پسرانه نواب صفوی – کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان – کانون فرهنگی اندیشه – خانه ترویج شهید بهشتی – خانه معلم – خانه عالم – کتابخانه عمومی – مجتمع خدمات بهزیستی – دفتر خدمات ارتباطی – دفتر پست – مرکز مخابرات مجهز به خدمات ICT روستایی – گیرنده و فرستنده شبکه های رادیو و تلوزیون – خبر نگار – مرکز بهداشتی درمانی – خانه بهداشت – سالن اجتماعات – زمین ورزشی و مجتمع ورزشی در حال احداث – پست بانک – پایگاه مقاومت دانش آموزی – موزه تازه تاسیس – کافی نت – دو ساختمان دهیاری – شورای اسلامی – شورای حل اختلاف –- شرکت تعاونی میثاق – شرکت توزیع و پخش گاز – شرکت پخش مواد نفتی – شرکت توسعه و تحول – حمام خورشیدی – نانوایی –ارائه خدمات تلفن ثابت و سیار – سه هیئت مذهبی – مجمع جوانان محب اهل بیت – انجمن ادبی ققنوس – مسجد جامع – مسجد حضرت ابوالفضل – مسجد دوازده امام – مسجد حضرت فاطمه – مسجد درب همز – حسنیه حضرت ابوالفضل مرکزروستا – حسنیه حضرت ابوالفضل پایین روستا .
بعضی از امکانات دیگر روستاها :
پایگاه مقاومت شهید صیاد شیرازی – پایگاه مقاومت شهید باکری – پایگاه مقاومت شهید جعفرزاده – دو پایگاه مقاومت دانش اموزی – چهار مرکز خانه بهداشت – هفت باب دبستان – خانه عالم – خانه معلم – خدمات تلفن ثابت و سیا ر – چند باب نانوایی – زمین ورزشی – دفترپست –مرکز مخابرات – پست بانک – کتابخانه عمومی – شرکت پخش و توزیع گاز – هفت جایگاه پخش مواد نفتی – چند مسجد و حسینیه – چند هیئت مذهبی و …..
قدمت : ۳۰۰۰ سال
زبان : فارسی با گویش خاص یزدی کرمانی
دین : اسلام و مذهب شیعه
جمعیت : ۲۸۴ خانوار و جمعیت ۱۵۰۰ نفر (بدون در نظر گرفتن جمعیت نیمه مهاجر )
با سواد : ۹۵ درصد
بافت خانه ها : بصورت مجتمع و مصالح بکار رفته خشت ، گل ، آجر ، سیمان و آهن
مشاغل : فرهنگی ، زراعت ، باغداری ، دامداری و قالیبافی
منابع تامین آب : وجود چند چشمه و جهت آب آشامیدنی استفاده از چاه عمیق
محصولات کشاورزی : گندم ، جو ، ارزن ، زیره ، بادام ، پسته ، گردو ، انار ، انگور، لوبیا سبز ، یونجه ، کلزا ، زعفران ، آفتابگردان
گیاهان : گون ، شاتره ، آویشن ، زیره سیاه ، خاکشیر ، انقوره ، آدور ،آلیدگو ، ملنگو ، درمن ، چنز ، درمن ، قیچ ، ارس ، بنه ، گز و بادام کوهی
کوهها ی معروف : حسن کل (۳۰۶۹ متر) ، سرخ (۲۰۱۹ متر) ، تیغ سیاه (۱۹۵۰ متر) ، سه سر و موم
دشتها : فردوسیه ، تلخاب ، بیشه ، کال سرخی و گود لبندان
معادن : زغال سنگ ، نمک ، گچ ، سرب ، روی ، سنگ آهک ، مس ، سنگهای تزئینی و گل شوینده
رودخانه های معروف : کاروانگاه و کوه
علت نامگذاری اسم آسفیچ احتمالا یکی از موارد ذیل میباشد :
۱- آسفیچ در گذشته آب پیچ بوده که در اصطلاح محلی به تغییر مسیر رودخانه گفته میشود و از آنجا که مسیر رودخانه فصلی خارج از روستا در مقطعی از تاریخ ، جهت ازدیاد دبی آب چشمه آن ، تغییر داده شده است لذا این روستا نام آب پیچ و به مرور زمان به آسفیچ معروف شده است.
۲- آسفیچ با وجود شیب زیاد وهمچنین داشتن آب فراوان و جمعیت زیاد ، آسیابهای آبی زیادی (۴ باب ) داشته است وبه همین علت آسیاب پیچ گفته می شده که به مرور زمان به آسپیچ و در نهایت آسفیچ نام گرفته است.
