هرفته – مهریز – یزد
سایتها و وبلاگهای روستای هرفته
شهرستان مهریز – استان یزد
http://harofteh351.blogfa.com/
روستای هرفته از توابع بخش مرکزی شهرستان مهریز، با مختصات جغرافیایی ۵۴ درجه و ۳۱ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۳۹ دقیقه عرض شمالی، در شمال شرقی مهریز و جنوب شرقی یزد واقع شده است. ارتفاع روستای هرفته از سطح دریا ۱۳۹۸ متر است و اقلیمی گرم و خشک دارد. این روستا از شمال غربی به کوه لاقلعه محدود شده است.
روستای هرفته در تاریخ جدید یزد، به نام فرافتر معرفی شده است. بنا بر منابع محلی، هرفته به معنی گرد و خاک حاصل از باد است.(در بعضی از منابع نور و روشنایی هم معنی میدهد) از آنجا که به هنگام طوفان، در این محل گرد و خاک بسیاری به هوا برمی‌خیزد، نام هرفته بر آن نهاده شده است همچنین از آن، با نام “هرافت” نیز یاد شده است. “جعفری” نگارنده “تاریخ یزد” می نویسد: “قباد ساسانی بفرمرد که فهرج و هرافت را بساختند”.
اثار تاریخی به جا مانده در روستا مانند قلعه هرفته و بنای امام‌زاده فضل بن عباس،اب انبار وحمام قدمتی بیش از ۴۰۰ سال دارند و نشانگر قدمت تاریخی روستاست.
مردم روستای هرفته به زبان فارسی با گویش یزدی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای هرفته در حدود ۲۲ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵، به ۷۰ نفر افزایش یافته که در مناسبتهای خاص جمعیت روستا به ۱۵۰۰نفر هم می رسد.
مشاغل عمده مردم این روستا شامل زراعت، باغداری و دامداری است. گندم، جو، انار و انگور محصولات عمده زراعی و باغی این روستاست. منابع تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی روستا، چاه عمیق و نیمه عمیق است که با لوله‌کشی در دسترس مردم قرار می‌گیرد.
روستای هرفته، با بافت مسکونی متراکم در میان دشت استقرار یافته است. مصالح به کار رفته در ساخت واحدهای مسکونی آن عموماً خشت، گل، آجر و چوب است.
معماری روستا از معماری کویری تبعیت می‌کند. بادگیرهای منازل روستایی و کوچه‌های روستا، زیبایی معماری منطقه یزد را به نمایش گذاشته‌اند.
این قلعه در مجاورت روستای یاد شده بر روی بنایی با پیشینه قبل از اسلام احداث شده است.
این قلعه گلین که نمود بیرونی آن ترکیبی از چهار برج ، سردرب ورودی مرتفع و حصار پیرامونی است با تزئینات زیبا و هندسی چشم نواز در دل کویر خود نمایی می نماید.
در داخل بنا، فضاهای مسکونی به شکل اتاق هایی با پوشش گهواره ای و فضاهای خدماتی و جانبی با انواع پوشش های گرد پوش وجود دارد.
این بنا که در پنج کیلومتری شرق شهر مهریز قرار دارد در طول سال میزبان مسافران و گردشگران داخلی و خارجی است.
وجود این بنا و همچنین بافت قدیمی هرفته، موجب جذب گردشگران شده است.
هرفته . [ هَُ رَ ت ِ ] (اِخ ) دهی است از بخش مهریز شهرستان یزد، واقع
در ۱۸ هزارگزی شمال خاوری مهریز و ۷۵۰۰ گزی خاور راه یزد به انار.
جلگه ای معتدل ودارای ۴۴۸ تن سکنه است . از قنات مشروب می
شود و محصول عمده اش غله است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۱۰).
جاذبه‌های گردشگری
مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری روستای هرفته عبارتند از:
قلعه هرفته، از جمله جاذبه‌های گردشگری این روستا است که به قلعه خوش طرح نیز معروف شده است. این قلعه از گل و خشت ساخته شده و در حال حاضر برج و باروی نیمه مخروبه آن نیز به جا مانده است. قلعه هرفته، در حدود چهارصد سال قدمت دارد.
آرامگاه امام‌زاده فضل بن عباس، در کنار روستای هرفته واقع شده و مشتمل بر اتاقکی از خشت و گل با سقف گنبدی است. بنا بر منابع محلی، این امام‌زاده به احفاد امام حسن عسگری(ع) منسوب می‌باشد. قدمت بنای امام‌زاده در حدود ۲۰۰ سال است.
از مراسم ویژه و جشن‌های روستا می‌توان به برگزاری مراسم جشن نوروز، مراسم سیزده به در و اعیاد مذهبی فطر، قربان، غدیر، میلاد پیامبر (ص) و ایام تولد ائمه اشاره کرد.
مردم روستای هرفته، در ایام محرم و وفات و شهادت ائمه با مراسم نخل گردانی، سقاگردانی، علم بستن و شبیه خوانی به سوگواری می‌پردازند.
بهره‌گیری از موسیقی و آوازهای محلی در مراسم مختلف شادی روستا رایج است.
بیشتر زنان روستای هرفته، از پوشاک محلی استفاده می‌کنند. پوشاک زنان شامل چارقدهای رنگی، و چاقچور (دامن شلواری) است. استفاده از پوشاک سنتی در میان مردان روستای هرفته چندان رایج نیست.
صنایع دستی روستای هرفته، مشتمل بر قالیچه‌هایی است که برخی از آن‌ها با نقش قالیچه‌های هراتی بافته می‌شوند.
از انواع غذاهای محلی روستا می‌توان به انواع آش‌ها مانند آش جو، آش گندم (نوعی آش که با حبوبات و سبزیجات و سرکه طبخ می‌شود) و اشکنه اشاره کرد.
دسترسی: روستای هرفته از طریق شهر مهریز با جاده‌ای مناسب قابل دسترسی می‌باشد.
یاد و خاطره همه شهیدان هرفته گرامی باد
۱: شهید اکبر زارع.فرزند غلامرضا
۲: شهید مهندس ماشاء الله زارع . فرزند حاج حسن صفر
۳: شهید غلامرضا زارع هرفته. فرزند غلامعلی(رحمانی)
۴: شهید محمد حسن دخت
به نقل از مرحوم حاج محمد جعفری هرفته نخل هرفته توسط مرحوم حاج حسین خان جعفری هرفته (موسس حسینیه و بانی ساخت نخل) با همراهی گروهی از اهالی عاشق سیدالشهداء چوبهای نخل را از روستای سید میرزا (روبروی صدا و سیمای فعلی یزدحدود ۱۰۰ سال قبل) خریداری و حمل و به ساخت ان اقدام نمودند و در سال ۱۳۸۲ توسط فرزندان ان مرحوم بازسازی گردید
حمام تاریخی هرفته را با توجه به معماری و مصالح، مربوط به دوره صفوی است که مصالح به کار رفته در این حمام آجر با ملات گل و آهک پوشیده شده. حمام صفوی هرفته دارای سه بخش جدا از هم چون مردانه، زنانه و تون است که حمام مردانه دارای سردر کوچک با قوس شاخ بزی و تزئینات آجری راسته خفته است. پس از سردر حمام، هشتی با سقف گنبدی قرار گرفته که دورتا دور آن سکوهایی برای نشستن تعبیه شده است. با قرار گرفتن حوضی هشت ضلعی در وسط فضای بینه حمام مردانه، است: حمام زنانه دارای ابعاد کوچکی است که بخش بینه آن مستطیلی است. پلان گرمخانه را مستطیلی با سقف گنبدی است
