روستای سکه / شیروان / خراسان شمالی

سایتها و وبلاگهای روستای سکه

شهرستان شیروان – استان خراسان شمالی

http://sokkeh.blogfa.com/

روستای سکه SOKEH

     روستای سکه در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شیروان واقع است که از طرف شمال با توکلی شرکانلو و کوه چاهک و از جنوب با زمینهای مزروعی حاشیه‌ی جاده‌ی شیروان ـ مشهد و از طرف غرب با روستای الله‌آباد و از طرف شرق با روستای خانحصار (یاسر‌آباد) در ارتباط می‌باشد. این روستا دارای ۱۴۵ خانوار و ۶۷۵ نفر جمعیت است که به زبان ترکی تکلم می‌کنند. سکه جزء دهستان حومه‌ی شیروان است. بیشتر مردم سکه را سادات متدین تشکیل می‌دهند و چند خانواری از بلوچهای سبزواری در این قریه سکنا دارند. کل مزرعه‌ی سکه طبق طومار عضدالملک از موقوفات آستان قدس رضوی است. آب زراعی روستاییان به وسیله‌ی سه قنات و چاه عمیق و رودخانه تأمین می‌گردد.

     وجه‌تسمیه: مطلعین روستا معتقدند که در تپه‌ی دست‌ریز مجاور روستا وسایل و اشیای بسیاری که نشان دهنده‌ی ابزار و آلات و دستگاه ضرب سکه بوده کشف گردیده که این محل را سکه پری نام نهاده‌اند که به مرور به سکه تغییر یافته و محل مسکونی گردیده است روستای سکه شیروان یکی از قرای قدیمی می‌باشد که دارای تاریخی مدون است. به طوری که مؤلف کتاب هفت اقلیم و مطلع‌الشمس می‌نویسد: «در قریه‌ی سکه‌ی شیروان ساداتی از دوره‌ی صفویه و حتی چهارصد سال قبل از آن سکنا داشته‌اند که طبق شجره‌ نامه‌ی موجود جدشان به سید بزرگوار و عالم بزرگ شیخ‌نجم‌الدین کبری می‌رسد و از آن عالی‌مقام به امامزاده علی اصغر علی بن الحسین علیه السلام می‌پیوندند. پادشاهان صفویه نسبت به سلسله سادات سکه شیروان ارادت و احترام خاصی مبذول می‌داشتند. به طوری که مالیات سه کلاته‌ی طاهر‌آباد و جما‌‌ل آباد و بی‌بی حنیفه را به خاطر سادات سکه تخفیف می‌دادند که در اینجا عین فرمان شاه سلیمان صفوی که به میرزا محمد شریف داده است نوشته می‌شود « بسم‌الله تعالی شأنه ‌العزیز ـ فرمان اقدس همایون شاهنشاهی شد آنکه عالیجاهان رفیع جایگاهان عظمت و جلالت دستگاهان شهامت و مناعت اکتناهان مجدت و نجدت همراهان مقربان اعلی‌حضرت خاقان و والیان خراسان به التفات بلانهایت شاهنشاهی مفتخر و سرافراز بوده، بدانند که شجره‌السیاده میرزا محمد شریف بن میرزا علی‌نقی العلوی الحسینی ساکن سکه ملحوظ و مقبول نظر مبارک اقدس شاهنشاهی گردید که در باب ملک موروثی آن که عبارت از ۴ سهم از مدار ۸ سهم قنات طاهرآباد و ۴ سهم از مدار ۸ سهم قنات جمال‌آباد و ۳ سهم از مدار ۶ سهم قنات بی‌بی حنیفه که واقع در توابع صفحه ملک خبوشان خراسان می‌باشد همگی و تمامی را از مصدر عنایت شاهنشاهی فرمان قضا توأمان تخفیفی ابدی برقراری التفات فرمودیم، البته عالیجاهات مستوفیان ممالک خراسان مضامین مرحمت مشحون رقم قضا توأمان را در دفاتر خلودیه خود ثبت و ضبط نموده و سهامات قنوات ثلاثه مرقومه را من سنه الحال الی سنوات الاستقبال از اخراجات نقد و جنس دیوان اقدس شاهنشاهی خارج و معاف دانسته و هر آن کسی که از حکم شاهنشاهی تخلف و انحراف نموده باشند به لعنت اقدس سبحانی و نفرین رسول رب العالمین و ائمه‌ی طاهرین گرفتار گردیده باشند و از عنایات و کرامات خیر‌الناصرین هر سلطانی از سلاطین من بعد الایام که در سریر ملک رفعت ایران فرمانفرمای حکمران گردیده باشند لازم و واجب است برای رضامندی خداوند و برای حق شفاعت جناب اشرف المرسلین و ائمه‌ی طاهرین صلوات الله علیهم اجمعین رقم تخفیفی بر اولاد نتایج ائمه‌ی سلاله الاطیاب و الانجاب التفات و مرحمت فرمایند. فی غره شهر رجب المرجب ۱۱۱۶ قمری. سجع مهر الحکمه‌الله.^[۱]» شیخ نجم‌الدین کبری که در این فرمان جد سادات سکه ذکر شده یکی از مشاهیر بزرگ قرن ششم و هفتم است. طبق وقفنامه‌ی دیگری که در سال ۸۲۰ هجری قمری تحریر شده در قسمت چهارم می‌نویسد: چهارم قنات نجم‌آبادی که تعداد زوج (ناخوانا) در محلی معروف به سکه نزدیک شیروان و دور از شهر خبوشان، سرچشمه‌ی این قنات از شمال قلعه سکه جاری است و آب در اراضی فلات و در مجائرت تپه در سمت قبله جریان دارد و در شمال آن بی‌بی حنیفه و آق‌سلخ می‌باشند و قنات بابا خوشگلدی در مشرق آن قرار دارد^[۲].» اقتصاد این روستا بر کشاورزی و دامداری متکی است و محصولات عمده‌ی آن عبارتند از: گندم، جو، چغندرقند و کشمش و صنایع دستی آن قالیبافی می‌باشد. زیارتگاه مردم مقبره‌ای مشهور به بی‌بی حنیفه (ع) است که مورد احترام و اعتقاد اهالی است. امکانات روستا در حال حاضرشامل: راه شوسه، سرویس ایاب و ذهاب، دبستان، مدرسه‌ی راهنمایی، مسجد، حمام، آسیاب، لوله‌کشی آب، شرکت تعاونی و شورای ده است.

مقیمی، محمد اسماعیل، جغرافیایی تاریخی شیروان، ناشر: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، نوبت اول ۱۳۷۰                                    

^[۱] – صنیع‌الدوله ، مطلع‌الشمس، سال ۱۳۰۱/ق. ص ۱۴۸-۱۶۳.

^[۲] – وقف موجود در اداره‌ی اوقاف شهرستان شیروان.