روئین – اسفراین – خراسان شمالی
سایتها و وبلاگهای روستای روئین
شهرستان اسفراین – استان خراسان شمالی
http://www.rooieen.blogfa.com/
وجه تسمیه ی رویین:
این دهکده با قدمت چندین ساله اش نام های مختلفی را داشته است که در این قسمت با برخی از آنان و علت نام گذاری آن نام ها برای این دهکده آشنا می شویم.
نخست با نامی به نام «رویان دژ» آشنا می شویم. این کلمه در لغت یعنی قلعه ای که از روی باشد و بسیار محکم،دلیل این اسم گذاری جهت وجود کوه های بلند و مرتفع بوده که هیج گاه دشمن نمی توانسته است به راحتی به آن جا حمله کند؛به همین دلیل آن را «رویان دژ» خواندند.
نام دیگر این دهکده «رویان» است؛رویان در لغت یعنی رویش؛ولی علت نام گذاری آن احتمالاً از کلمه ی «روی» و«ان» جمع می آید یعنی چند فلز روی،و به دلیل این که کوه های فراوانی اطراف دهکده را فرا گرفته و بسیار محکم و استوار اند،آن را «رویان» خوانده اند
ولی اینک نام هم اکنون آن دهکده ی توریستی یعنی «رویین» را برای شما تشریح می کنیم ؛«رویین» از دو کلمه با نام های «روی» و «ین» ساخته شده است که از نظر لغت هریک معنی خاصی دارند،«روی» که همان فلز سخت است و «ین» نیز نوعی صفت برای روی می باشد که آن صفت به معنای سختی است؛پس در کل «رویین» یعنی فلز روی سخت ومقاوم و باز هم به دلیل وجود کوه هایی بلند و استوار در اطراف این دهکده ی توریستی آن را «رویین» خوانده اند.
و هم اکنون نیز تاریخچه ی توریستی شدن دهکده ی توریستی رویین را با هم مطالعه می کنیم.
یک سری از اقدامات از سال ۱۳۸۳ جهت معرفی این روستا به عنوان دهکده ی توریستی و تاریخی برداشته شده و طی بازدید جناب مرعشی رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در سال ۱۳۸۴ نیز به عنوان یکی از ۱۶ روستای دارای بافت ارزشمند تاریخی و فرهنگی محسوب شد و مبلغ ۱۳۰۰۰۰۰۰۰ریال «اعتبار از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری» جهت تهیه طرح بهسازی به روستای رویین اختصاص یافت و از طرف استانداری خراسان شمالی نیز مبلغ ۵۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال در بحث گردشگری به روستای رویین اعطا شده است که با توجه به امضای تفاهم نامه در خصوص روستاهای دارای ارزش بافت تاریخی و فرهنگی با بنیاد مسکن از طرف رییس سازمان نیز اعتباراتی جهت حفظ و احیای بافت تاریخی روستا در نظر گرفته شده است.
بنیاد رویین بعد از اسلام:
در سال ۷۵۸ هجری سربداران در سبزوار و اطراف علیه تیمور خروج کردند لشکریان تیمور سبزوار را تسخیر و دژ نیرومند آن را ویران ساختند میر سیف الدین هفتاد هزار نفر مثل سد جلو تیموریان را گرفتند ومقدار چشم گیری از لشکریان به قتل رساندند . در این فرصت مناسب دو پسر سیف الدین به نام های میرغیاث الدین و شمس الدین پا به فرار گذاشتند و راهی اسفراین شدند ودر روستای کبوتر خانه اسکان گذیدند .بعد از آن که آرامشی نسبی منطقه را فرا گرفت ایشان با درایتی خاص وارد عمل شدند میر غیاث الدین خود را به دربار رسانید و جز وکلا قرار گرفت .تا زمان شاه اسماعیل صفوی در این اثنا میر غیاث الدین اطلاعات کامل از وضعیت ملک رویین دژ بدست آورد و پی فرصت بود تا این که روزی سلطان قصد زیارت مشهد نمود . میر غیاث الدین به همراهی ایشان عازم خراسان گردیدند و از شاه خواست تا برای ایشان قدم رنجه فرمایند شاه پذیرفت .شبی در کبوتر خانه اطراق نمودند .صبح روز بعد شاه و همراهان وارد رویین دژ درمحلی به نام قلعه بلند شدند. و در آنجا دره ای خوش آب و هوا و سر سبز مشاهده نمودند شاه گفتند: آیا این زمین صاحبی معین دارد میر غیاث الدین در جواب گفتند خیر ایشان عرضه داشتند چند نفر گبر در محلی به نام گبریان سکونت دارند ولی مالک اصلی ندارد ممکن است که شاه مرحمت نمایند تا سند مالکیت واگذار شود .شاه فرمود طبق شاهنامه ی فردوسی سند مالکیت رویین دژ انتخاب گردید الدین نمود بعد از آن سادات آمدند . اولین جوی آب که باز شد به نام بند سادات که هنوز پا برجاست پشت ده معروف به دیهو باغی احداث نمودند شصت نفر بانی شدند به نام شصت مرد که این نام هم باقی مانده است . میر غیاث الدین که فردی با سواد و بانفوذ بود از اطراف مردمان کاردانی جمع آوری نمود و زمین ها را به نصفه کاری واگذار نمود .گروهی از قبیل آهنگر ، نجار، پارچه باف، بنا و ملا یا روضه خان به رویین دژ گسیل داشت .آهنگر ها را از سبزوار آورد وساختمانی به شکل کاروان سرا ساخت که هنوز آثار آن باقی مانده است. ایشان اهل سبزوار می باشند رنگرز ها که معروف به صباغی اهل قوچان بودند وساختمانی در اختیار ایشان به عنوان کارگاه و مسکونی قرار داد که آثار آن هنوز باقی مانده است و نجار از اسفیدان «دهکده ی توریستی شهرستان بجنورد» روضه خوان از شهریار تهران وساختمانی نیز در اختیار ایشان قرار داد در محلی به نام کوچه ملاها که هنوز با همان نام باقی مانده است.
به دستور سید محمد ارباب پسر میر غیاث الدین هفت عدد آسیاب آبی احداث شد متأسفانه همگی به مرور ایام از بین رفت و فقط آثار یکی پا برجاست که آن هم خرابه ای بیش نیست . از دیگر آثـار این مکـــان
می توان به چنـارهای متعددی اشاره کرد کـه مانند آن کمتر یــافت می شود . رویین دژ سـالـیـان سـال پر رونق ترین روستا در زمان خـود
بوده است . تمام روستا های اطراف شامل ۳۰ روستا ی کوچک بوده که تماماً ما یحتاج روزانه و کاربری سالانه ایشان از رویین تغذیه و تأمین می کردند حتی شهر اسفراین نیز جزء روستاهای وابسته به رویین بوده و از رویین تأمین تغذیه و اسباب و وسایل زندگی ازقبیل آهنگری ،نجاری ، بنایی ، پارچه و … می کرد. از مزایای رویین دژ که می توان نام برد عسل،سیب،گلابی،گردو،هلو،قیسی،چادرشب بافی،جوراب بافی و… می باشد.رویین دژ در زمان قبل از اسلام نیز از رونق تفریحی وصنعتی زیادی برخوردار بوده که عبارتند از شهر میام وزربندان که جزء رویین می باشند و هم چنین شهرکی به نام زرگران معروف به کوتل شهر یـکی از پر رونق ترین شهر زمان خود بوده است .مناطق تفریحی از قبیل سرچشمه ،چشمه شفاء،ذوتنگ و ابشار آن، رودخانه های پرآبی که در حال حاضر پر آب ترین روستا درمنطقه محسوب می شود و هفت روستا از رودخانه های این مکان تأمین آب می شوند .
خوشا رویین و جای با صفایش
که دل پر می زند هر دم برایش
تو فیضی کی توان وصفش بگویی
نبینی نقطه ضعفی هر چه جویی
وضعیت تاریخی:
این دهکده ی توریستی آثار تاریخی زیادی را به خود جای داده است که معمولاً قدمت آنان صد ها سال است وبیش تر در مر کز روستا قرار دارند.در قسمت ذیل با بخشی از آثار تاریخی آشنا می شویم:
1.امام زاده اسحاق:
« شاهزاده اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) »می با شد که به علت جور و جفای خلفای عباسی کو هستان های شمال خراسان آمده و رویین را به علت علاقه ی وافر مردمش به تشیع و امام زادگان انتخاب می کند.خلیفه وقت عباسی به فرمانداران خود دستورمی دهد که هر جا سیدی وجود دارد وی را به قتل برسانند .
در آن زمان فردی به نام (قیدار بن سمنانی)فرماندار سمنان بود که مأموران خود را به سمت شمال خراسان گسیل می دارد.امام زاده اسحاق رویین نیز به دست مأموران (قیدار) از پشت مورد حمله قرار می گیرد و کشته می شود اهالی روستا قاتل او را دستگیر می کنند و در شمال مرقد شاهزاده به طور ایستاده و کاملاً زنده مد فون می کنند و صخره ای بزرگ روی سر او قرار می دهند.
بعد از گذشت سال ها و فراموشی شاهزاده اسحاق یکی از اهالی به نام استاد حسین حقیقی چند بار خواب می بیند که به او می گویند در قبرستان مرکز روستا همان جایی که کبو ترها دور می زنند مرقد شاهزاده است وی به خواب خود اعتنا نمی کند اما برای بار سوم به او هشدار می دهند او در محله خیرات کنار قبرستان زند گی می کرد.
استاد حسین به کمک دختران خود فاطمه وخدیجه محل خواب رادیده شده را می کندند مردم آن ها را دیوانه خواندند .تا اینکه لوح مرقد از زیر خاک نمایان شد و اهالی باور پیدا کردند .از این پس تولیت امام زاده به خا نواده حقیقی سپرده شد .اکنون بنای سابق امام زاده تخریب شده و طرح جدید آن در حال اجراست،اکنون مدفن این امام زاده بارگاه حضور نیک مردمان این دیارست.
این امام زاده در رویین عرض۲۲/۳۷ و طول ۵۷/۲۹ و ارتفاع ۱۶۴۰ از سطح در یا قرار دارد.
این امام زاده تا سال ۱۳۸۳ محل دفن اهالی رویین بوده است ولی با مصوب شورای اسلامی روستا،مردم روستا از آن پس در مکانی به نام گلزار جنات النعیم واقع در کویدا دفن می شوند.
ضمناً این امام زاده مزار شهدای سرافراز رویین است.
2. امام زاده عباس
« امام زاده عباس بن اسحاق بن موسی بن جعفر (ع)» در دهکده توریستی رویین در مکان همان امام زاده اسحاق با عرض ۱۲/۳۷ و ۲۹/۵۷ طول با ارتفاع ۱۶۴۰ متر از سطح در یا قرار دارد.
3.مسجد جامع رویین:
مسجدی زیبا و کهن در روبروی امام زاده اسحاق است که قدمتی طولانی دارد. این مسجد نسبت به دیگر مسجد های روستا کهن تر و بزرگ تر است.
آثار باستانی:
1.وجود تپه ای قدیمی در میام
2.حمام قدیمی خزینه ای
3 .وجودچند درخت چنار کهنسال با قدمت بیش از ۶۰۰سال
