روستای عطا آباد / دهاقان / اصفهان

سایتها و وبلاگهای روستای عطا آباد

شهرستان دهاقان – استان اصفهان

http://www.ataabad.com/

http://www.ataabad.blogfa.com/

http://ataabad20.blogfa.com/

http://www.ataabad.blogsky.com/

 

شهرستان  دهاقان شامل شهر دهاقان و روستاهای تابعه ، جزء شهرستان دهاقان  و استان اصفهان است. این شهرستان  از شرق به شهرضا ، از غرب به شهرستان بروجن ، از شمال به شهرستان مبارکه و از جنوب به شهرستان سمیرم محدود می شود. شهرستان دهاقان در ۲۰ کیلو متری غرب شهرضا و در ۳۵ کیلو متری شرق بروجن قرار دارد. وسعت محدودهشهرستان دها قان در طول دو دهه گذشته ثابت نبوده و به تدریج تعداد زیادی از روستاهای شهرستان دهــا قـان جدا و بـه شهرهای همجو ارو بخش مرکزی شهرضا ضمیمه شده است . در فاصله سا لهای ۱۳۵۵تا ۱۳۶۵ روستا های هفت مزرعه به نا مها ی اسماعیل ترخان ، شیخ آباد ، دهنو ، قهنویه ، شاه کوچک ، سرارود نهجیر به شهرستان مبا رکه و روستای نقنه و صادق آباد به شهرستان بروجن و در دهه ۱۳۶۵تا ۱۳۷۵طا لخونچه و روستا های حوض ماهی ، لاو، آبرو، قلعه سفید به شهرستان مبارکه و روستاهای اسفر جان و هونجان به بخش مرکزی شهرضا اضافه شده است . نقشه های ۴،۳،۲  به ترتیب محدود شهرستان شهرضا و شهرستان  دها قان را در سا لهای ۱۳۷۵،۱۳۶۵،۱۳۵۵ نشان می دهد ، که بیانگر کوچک شدن شهرستان دهاقان و بزرگ شدن بخش مرکزی شهرضا و شهرستان های مبارکه و بروجن است .  «دهاقان در ۵۱ درجه و ۳۹ دقیقۀ طول جغرافیایی و ۳۱ درجه و ۵۶ دقیقۀ عرض جغرافیایی و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۰۵۰ متر می باشد . » شهر دهاقان تا قبل از سرشماری عمومی جمعیت و مسکن سال ۱۳۵۵صرفاً شامل مجموعۀ جمعیتی دهاقان بوده، ولی بعداً روستای  عطا آباد نیز به محد ودۀ قانونی شهر اضافه شده است . ادغام عطا آباد به محدودۀ قا نونی شهر و بهبود نسبی امر بهداشت و ا قتصاد موجب افزایش وسعت شهر گردید.

عطاآباد در لغت نامه علامه دهخدا:

عطا آباد [ ع َ ] دهی است از دهستان سمیرم پائین، بخش حومه ٔ شهرستان شهرضا. سکنه ٔ آن ۱۸۴۵ تن. آب آنجا از قنات و محصول آن غلات، پنبه، انگور و خشکبار است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۱۰. ) 

 درباره عطاآباد :

 

تاریخچه:

عطاآباد با هزار وصد سال قدمت یکی از قصبات مهم جنوب استان اصفهان به شمار می رفته است نام قبلی عطاآباد، شاه نظر بوده است که در زمان نادر شاه از سوی وی به میرزا مهدی خان استر آبادی هبه (اهدا) می شود و پس از ورود میرزا مهدی خان و تاسیس عمارتهای متعدد توسط فرزند ایشان میرزا عطاءا.. خان، شاه نظر به عطاآباد تغییر می یابد. عطاآباد در زمان حمله افاغنه مورد تاراج و غارت قرار می گیرد که یکی از تلخ ترین حوادث تاریخی عطاآباد به شمار می رود، تخریب برجهای اطراف عطاآباد ،ماجرای برج خونین و کشته شدن تعداد زیادی از مردم منجمله ملا محمدرضا قرآن نویس عطاآبادی از نتایج این حمله و حشیانه بوده است پیشینه ی مذهبی مردم این خطه بسیار قوی ومطرح بوده است، و مدتها عطاآباد به عنوان دیار راستگویی و صداقت شناخته می شده که صداقت هم یکی از مهم ترین اجزاء ایمان است، اولین هیئت مذهبی عطاآباد به طور رسمی توسط کربلایی عبدالحسین قاضی شکل گرفته است عطاآباد از دیر باز کانون و مهد علماء و دانشمندان و شخصیتهای علمی نیز بوده است و همواره مردم این خطه در استعداد سر شار و هوش فراوان زبانزد بوده اند، اولین مکتب خانه در عطاآباد توسط محمد امین الحسینی عطاابادی دایر می گردد و پس از وی افرادی همچون مشهدی اسماعیل انصاری، کربلایی فرج ا… و مشهدی حسن فرزند کربلایی عباس، چراغ تدریس علم را در عطاآباد زنده نگه داشته اند.

از آثار دیدنی عطاآباد می توان به چاه قلعه، حمام قدیمی با سابقه تاریخی بسیار زیاد، برج خونین ،کبوتر خانه های متعدد اطراف عطاآباد، اجاقهای قدیمی محل نذر و نیاز، سنگ عصار خانه و همچنین مقبره ی حکیم میرزا مهدی خان منشی المالک اشاره نمود در حال حاضر در تقسیم های کشوری، عطاآباد به عنوان یکی از محله های شهر دهاقان به شمار می رود، پیوستن عطاآباد و دهاقان به یکدیگر، باعث توسعه فضای شهری این دو خطه گردیده و به حمدا… برکات فراوانی نیز داشته و دارد.

حس وطن دوستی مردم عطاآباد نیز در منطقه همواره زبانزد بوده است، مردم این خطه در هر کجای ایران وجهان همواره به اصالت خود افتخار می کنند چرا که فرموده اند :حب الوطن من الایمان: دوست داشتن وطن از نشانه های ایمان است.

 

مشاهیر گذشته:

برخی از مشاهیر عطاآباد:

۱-میرزا عطاءا…خان: میرزاعطاءا…خان فرزند برومند میرزا مهدی خان استر آبادی بوده که در معماری،شعر وحکمت فردی متبحربوده است ،زحمات و عمارتهای متعدد وی بوده که مردم را به آن می دارد به افتخار وی نام شاه نظر را به عطاآباد تغییر دهند.

۲-حکیم باشی: ایشان پزشک مخصوص ظل السلطان حاکم اصفهان بوده و در طرحهای عمرانی بزرگی در سطح استان و مناطق اطراف نقش کلیدی داشته است.

۳-ملاقاضی عطاآبادی: از فوت ایشان حدود ۲۵۰ سال می گذرد .قضاوتهای دقیق و صریح ایشان بسیاری از افراد را از مناطق دور و نزدیک به عطاآباد جذب می کرده است.

۴-میرزا عبدالکریم خان: ایشان از ندیمان مظفرالدین شاه بوده و در مشاورت و نصایح حکیمانه در دربار شهرتی خاص داشته است. علم همراه با حلم وی، او را به سوی مدارج بالا سوق داد.

۵-میرزا جان: از جنگاوران و دلاور مردان معروف در زمان سلسله زندیه به شمار می رفته است که در بعضی کتب تاریخی منجمله تاریخ زند نوشته احمد علی شمس آبادی ،به فنون رزمی خاص وی اشاره و مورد ستایش قرار گرفته است.

۶-سید محمد امین الحسینی: ایشان یکی از عرفا و علماء بزرگ عطاآباد بوده که برای اولین بار در عطاآباد کرسی علم را دایر می کند به دلیل رهنمودهای وی و هدایت گری مردم به سوی کارهای نیک از سوی وی، از سوی علماء وقت به ایشان" سید الهادی" ملقب می گردد.

۷-سید کمال الحسینی: سید کامل فرزند سید محمد امین الحسینی از شاعران نکته پرداز عطا آباد به شمار می رفته است . ایشان در وصف پدرشان چنین سروده اند:

سحاب کرم، کاشف سّر غیب
به حق در ظرایف بلاشک و ریب 

به معنی و صورت ز نسل رسول
به خلق نکو خالی از نقص وعیب

همچنین وی تاریخ فوت پدرش را چنین آورده است:

ثلاث عشر بود ز اول ربیع
سوم روز نوروز با فرّ و زیب

۸-حاجی آقا جان: ایشان از شخصیت های برجسته به شمار می رفته اند که در سال ۱۲۳۵ هجری شمسی در عطا آباد وفات نموده اند . ذکر شده است که ایشان در عین ثروت بسیار ، مردی بسیار متواضع و بخشنده بوده اند و در سالهای خشکسالی و قحطی شدید با بذل اموال خود ، کمک بزرگی به مردم عطا آباد و مخصوصاً مستضعفین نموده اند.

۹-حاج محمد علی کریمی پور (حاج مشهد): زنده یاد حاج مشهد ، از بزرگ مردان و سخت کوشان دیار عطاآباد بوده اند که توانسته اند با شروع از بضاعت کم به موفقیتهای بزرگی در زندگیشان نائل آیند و زمینه اشتغال تعداد زیادی از مردم عطا آباد را فراهم آورند . لازم به ذکر است در حال حاضر نیز فرزندان گرامی مرحوم حاج مشهد مخصوصاً آقای علیرضا کریمی پور منشاء خیر و برکات فراوانی برای اهالی می باشند.

۱۰-حاج میرزا عباسعلی انصاری پور: مدرس قرآن ، ذاکر اهل بیت و چهره برجسته مذهبی عطا آباد در طی قرن اخیر به شمار می روند ، مرحوم میرزا عباسعلی انصاری پور در طول عمر پر خیر و برکت خود فعالیتهای علمی و اجرائی زیادی را در عطا آباد به ثمر نشاندند.

۱۱-شهید قدمعلی صادقی: از فرماندهان دلاور دوران هشت سال دفاع مقدس، از ایشان به عنوان یکی از فرماندهان غیور استان اصفهان در جنگ تحمیلی نام برده می شود.

۱۲-مرحوم سید ابوالحسن سجادی: سید ابو الحسن سجادی فرزند حاج میرزا تقی، سالهای متمادی در عطا آباد و شهرهای اطراف به عنوان امام جماعت و مبلّغ مذهبی به ارشاد مردم می پرداخته اند. مزار ایشان در تخت فولاد اصفهان می باشد.

میرزا مهدی استرآبادی

میرزا مهدی استرآبادی مردی ادیب و نویسنده ای بسیار توانا بودکه پس از تصرف اصفهان به دست نادر شاه به خدمت نادر رسید و مشمول تفقد و لطف او قرار گرفت، و به سمت وزیرالممالک وی منصوب گردید. حاصل ملازمت هجده ساله او با نادر ( ۱۱۶۰ – 1142 ه . ق ) خدمات ارزنده ایست که به تاریخ مماکت ایران ارائه کرده است. میرزا مهدی خان بعد از به قتل رسیدن نادر به استان اصفهان آمد و در جنوب اصفهان در ملکی که در زمان نادر شاه به او هدیه شده بود رفت و در آنجا به عمران قلعه موجود پرداخت، که پس از مرگ وی توسط فرزندش عطاالله خان ادامه یافت و لذا به قریه « عطا آباد » ملقب شد. از این قلعه هم اکنون فقط چاه آن موسوم به چاه قلعه باقی مانده است که مورد احترام مردم اهالی است. میرزا مهدی خان در اواخر عمر خود سفری به نجف اشرف داشت و پس از بازگشت دراثر بیماری در روستای عطاآباد درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد.

میرزا مهدی خان در زمینه تاریخ نگاری در ایران از جمله نویسندگان صاحب سبک است، تا جائیکه در عصر خود تاریخ نگاری را حیاتی تازه بخشید و تاریخ نگاران بعد از او به نحوی از او تأثیر پذیرفته اند و شیوه او را در پیش گرفته اند. « دره نادره » و « جهانگشای نادری » از تألیفات وی است که نمایانگر دوره تاریخی افشاریه است. میرزا مهدی خان در جهانگشای نادری می گوید: « غرض از نوشتن این اوراق این است که بر عالمیان روشن شود که ایران چگونه ایران و ممالک به چه قسم ویران بود و آن حضرت مهارگونه با عزمی متین و استوار ویرانی ها را درست کرد و گل های این گلشن افسرده را که از هجوم بیگانه لگدکوب حوادث زمانه بود به چه آب و رنگ رساندند.» 

میرزا مهدی خان در ادبیات نیز استادی متبحر بود، کتب « منشآت »، « مجموعه اشعار » و کتاب « لغت سنگلاخ » ار آثار بسیار زیبا و نغز این حکیم فرزانه به شمار می روند.

شخصیت منحصر به فرد و با اهمیت میرزا مهدی خان تا جایی نویسندگان خارجی را تحت تأثیر قرار داده است که اقدام به شایعه سازی و مبالغه کرده اند. به طور نمونه یان ریپکا نویسنده آلمانی تاریخ ادبیات ایران، او را فیزیکدان و پزشک می داند و ژان کوره، میرزا مهدی خان را مبتکر روش آموزشی سمعی – بصری و استاد سوادآموز نادرشاه می خواند. البته ناگفته نماند که اطلاق عنوان « حکیم » به وی بدون علت نبوده چرا که وی علاوه بر هنرنمایی در زمینه های مختلف شعر، خط، آشنایی کامل با زبان ترکی و عربی، با اقتباس از معماری اروپایی سبکهای معماری جالبی در ایران ارائه نموده است.

در میان آثار میرزا مهدی خان صرفنظر از جنبه های تاریخی ، در حیطه زبان شناسی، فرهنگ لغت سنگلاخ که مشتمل بر ۵۹۶۵ واژه است از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دکتر صفا معتقد است : « کتاب برای آگاهی از زبان ترکی به همان میزان ارزش دارد که برهان قاطع برای زبان فارسی » . این کتاب همانگونه که میرزا مهدی خان در آغاز کتاب تصریح نموده، به واسطه صعوبت کلام آن را سنگلاخ به معنای جای سنگی نامیده است. این کتاب علاوه بر اهمیت زبان شناسی ترکی که در نوع خود دارد، دایره المعارفی از علوم مختلف نیز می باشد و اکثر لغات ترکی علاوه بر معنای فارسی ، معنای عربی، هندی، عثمانی و یونانی نیز دارند. نسخه موجود در کتابخانه ملی به خط نستعلیق شامل ۷۳۰ برگ در ۱۶ سطر ( ۲۳۰ ×140 ) و سرفصل ها با مرکب قرمز موجود می باشد. نسخه عمومی و قابل دسترسی با مقدمه انگلیسی و چاپ عکس متن سنگلاخ در آدرس زیر موجود می باشد:

Sanglax by Muhammad Mahdi xan.Fagsimile text.Introduction and indices by G.clauson.E.J.W.Gibb (1960)

میرزا محمد مهدی بن نصیر استرآبادی مرد شوخ طبع و لطیف الاخلاق و در عین حال بسیار دوراندیش و نوآور بوده و همواره در دستگیری از مظلومان و مستضعفان سعی و همت می نموده است. به گونه ای که گفته اند : تنها کسی که به شهادت تاریخ در دستگاه حاکمه آن روز فسادناپذیر بود میرزا مهدی خان بود. در کتاب نادرنامه آمده است : میرزا هرگاه از گرفتاریها فرصتی می یافت به سوی کتاب می شتافت و لحظه ای از کسب علم و دانش غافل نبود، چنانکه در کلیه امور متبحر و دانشمند بود. او مصداق شعر زیبای سعدی است که :

سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز 
مرده آن است که نامش به نکویی نبرند

 

بابا شیخ حسین انصاری

بقعه بابا شیخ حسین انصاری و بی بی خاتون موقوفه های متعددی داشته است که در دوره قاجار توسط خوانین زورگوی منطقه چپاول گردیده و از بقعه متبرکه جدا شده است. این تصرف برای متولیان وقت یعنی ملاحسن و ملا اسمعیل با زحمات بسیار همراه بوده که از آن جمله به چندین نوبت اسارت و شکنجه آن دو می توان اشاره کرد؛ در این بین ملا اسمعیل تا آخر عمر خویش از ناحیه مچ دست معلول گردید.

از آن همه موقوفات فقط مقداری بیشه زار پایین نهر مجاور بنای بقعه باقی مانده است.

مقاومت شجاعانه متولیان وقت باعث گردید که اسنادی به دست خوانین ظالم نیفتد و در اینجا به کهن ترین آنها که متعلق به سال ۱۱۴۸ است اشاره می نمائیم:

در استشهاد و استعلام و استخبار می رود از مومنین و مسلمین و مزروعین و علما و فضلا دامت برکاتهم و مستوفیان دیوانخانه عظام و سادات ذوی العزه و الاحترام از اهالی سمیرم قراء دهاقان و عطا آباد و کره و لاریچه.آنچه یقین داشته و علم حاصل نموده و شنیده و دانسته که موقوفات امامزاده بابا شیخ حسین علیه الرحمه مزرعه آب شورک ششدانگ و وقفی کرده که باغات است موازی پنجاه جریب است و یک روز آب جمعه از جداول و انهار جوب بالا قریه کره وقف است بر امامزاده علیه الرحمه و باید منافع موقوفات به مصرف و تعمیرات بقعه مبارکه ایشان برسد و رجوعی به ششدانگ کره ندارد و جمع کره نمی باشد مسثنا و موضوع است و منافع موقوفات باید به دست امنای شرع رسانیده و از ایشان املاکات را اجاره نموده و به اذن حکام شرع به مصرف امامزاده رسانیده و به تصرف امامزاده داده شود. دو کلمه شرح شهادت خود را قلمی دارند که عندالله و لاتکتموا الشهاده و لایکتبها و الله اشهد قلبه پوشیده ندارند. به تاریخ ۱۱۴۸ این سند و تاریخ آن مطابق است با سلطنت شاه عباس سوم فرزند طهماسب دوم و مقارن جلوس نادرشاه افشار.

آری اکنون سالها از دوران حاکمیت خوانین ظالم می گذرد و نسل فعلی از اینکه در آن زمان بر بقعه و موقوفات آن چه گذشته است بی اطلاعند و روستائیان اطراف بقعه از این اراضی و آب استفاده می نمایند و حتی آن را با نام وقفی می شناسند ولی شاید حتی نمی دانند چرا این نام را برای این اراضی و آب ها به کار می برند.

 

مشاهیر حال:

– آیت الله حسینعلی انصاری پور: از شخصیت های بزرگ مذهبی در شهر مقدس قم. 

– دکتر قدرت الله رضاپور: فوق تخصص قرنیه چشم – محل کار: آمریکا

– مهندس پرویز عطاآبادی: فارغ التحصیل مهندسی برق از دانشگاه ایالتی میسوری آمریکا که در حال حاضر مدیر عامل شرکت کیان کرد می باشند. 

– دکتر رجبعلی عطاآبادی: متخصص قلب از کشور آلمان – محل کار: اصفهان

– آقای محمدرضا عطاآبادی: مدیر کل سابق گمرک استان چهارمحال و بختیاری

– حجت الاسلام و المسلمین، دکتر حمید محمودیان: مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای آزاد اسلامی استان فارس، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز. 

– دکتر مجید میرزایی عطاآبادی: دکترای دیرین شناسی از فنلاند و عضو هیأت تحریریه مجله اطلاعات علمی

– آقای غلامرضا نادعلی عطاآبادی: مدیر تأمین اعتبارات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. 

– پروفسور حبیب هدایت: بنیانگذار انستیتو تغذیه ایران و پدر علم تغذیه ایران – ساکن شهر تهران

 

شهدای عطاآباد

 

اسامی شهیدان عطاآباد:

 یوسف آخوندی

ناصر آقاجانیان

محمدعلی ایزدخواستی

یوسفعلی استادی

محمداسماعیل استادی

داود استادی

محمدامین استادی

 مرتضی استادحسینی

رمضان بهرامی

ابراهیم بهرامی

 رحمت اله بهرامی

 عزیزاله حاج خدابخشی

 محمود خاکسار

محمدرضا داراب پور

 علی اکبر ذوالفقاری

رضا رحیم زاده

 سیدمحسن سجادی

 امراله سهرابی

قدمعلی صادقی

 سیدحسن علوی

رجبعلی علیان

 رمضان علیان

 سلیمان عبداله زاده

 احمدرضا کوچکی

 سعید محمودیان

 عبداله ملاقاسمی

ولی اله وحیدی

ولی اله یعقوبی