شبلو – اردبیل – اردبیل
سایتها و وبلاگهای روستای شبلو
شهرستان اردبیل – استان اردبیل
روستای شبلو از توابع بخش هیر شهرستان اردبیل است که در فاصله ۵/۳ کیلومتری جنوب باختری شهر هیر در ارتفاعات باغرو قرار دارد . این روستا با هیر و روستاهای چنذاب،عباس آباد ، دریاچه نئور ، قشلاق محمد بیگ علیا و سفلی و کوهساره همسایه است . جمعیت شبلو ۶۵۴نفر و ۱۶۰خانوار می باشد. دین اهالی اسلام و مذهب آنان تشیع می باشد. زبان رایج آذری بوده و مردم با لهجه بخصوصی نسبت به روستاهای مجاور صحبت می کنند.
تاریخچه :
بر اساس مطالعات و بررسیهای بعمل آمده این روستا و اطراف آن طی سالیان دور ییلاق فردی بنام ولی بیگ از عشایر دشت مغان بوده است . او در این منطقه دامداری و کشاورزی می کرده و محصولاتش را در چاه انبار وسیلو می نموده تا سال بعد بتواند از آن استفاده نماید . در یکی از سالها به هنگام استقرار در منطقه با تاراج اندوخته هایش مواجه می گردد و تصمیم به اقامت دائم در منطقه می گیرد . او پسری بنام شبی داشته که بواسطه نام او این منطقه بنام شبلو نامگذاری شده است . در منطقه مغان چاهی معروف به چاه فولادلو وجود دارد که منتسب به ولی بیگ است . همچنین برابر اظهارات بزرگان و ریش سفیدان این منطقه قبل از آنکه شبلو نام بگیرد بنام بایندخت علیا معروف بوده است .بعدها افرادی از مناطق مختلف مانند خلخال و … به این روستا آمده و سکنی گزیده اند . بر اساس خاطرات و نقل قولهای متعدد در زمان اشغال ایران بدست روسها دو مورد درگیری بین سکنه روستا ومتجاوزین روس بوقوع پیوسته وشماری از آنان در مناطق مشرف به روستا کشته شده اند .اشخاصی هم در روستا می زیسته اند که در نهضت کوچک جنگلی در گیلان شرکت داشته اند .
آب و هوا:
آب و هوای منطقه تابعی از اقلیم حاکم بر آذربایجان است . منتهی توپوگرافی جهت ناهمواریها،نزدیکی به کانونهای رطوبتی وارتفاع بالای منطقه شرایطی را محیا کرده است که بارزترین مشخصه آن زمستانهای سرد و برفی و تابستانهای معتدل و خشک است.
ویژگیها:
یکی از ویژگیهای روستای شبلو جوانی جمعیت می باشد.بطوریکه ۳۸۴ نفر از کل جمعیت روستا(۷/۵۸ درصد) در فاصله سنی ۲۴-۰ قرار دارند. بالا بودن جمعیت جوان در اجتماع الزامات زیادی را از نظر اجتماعی ،فرهنگی ،اموزشی و تربیتی و غیره می طلبد.نبودن برنامه ریزی های اساسی برای غلبه بر کمبودها تاثیر منفی و جبران ناپذیر بر جمعیت روستا خواهد گذاشت.
ابنیه روستا شامل سه گروه ابنیه نوساز ،مرمتی و تخریبی است.روستا دارای بافتی هم پیوسته است.مصالح بکار رفته در بناها ترکیبی از سنگ ،گل و آجر است .
اقتصاد روستا:
الف- دامداری
شغل اصلی اهالی دامداری است . دامداری در روستا بیشتر از کشاورزی به چشم می خورد . دامداران به پرورش گاو و گوسفند می پردازند و از محل فروش نهاده های دامی ارتزاق می نمایند . دامداری در روستا سنتی بوده و با موانع و مشکلاتی همراه است . بدلیل نبود منابع آب کافی و مناسب جهت شرب دامها ،عدم تامین علوفه مورد نیاز از منابع موجود در منطقه و طولانی بودن فصل زمستان دامداری مقرون به صرفه نیست . از دلایل و مشکلات دیگردامپروری میتوان به عدم آشنایی دامداران با روشهای نوین دامداری اشاره کرد.اکثر دامهای موجود از نژاد های محلی هستند .
بنا به دلایل ذکر شده و همچنین کوتاه مدت بودن تسهیلات اعطایی بانکها و عدم پیش بینی درآمدها اهالی چندان رغبتی به استفاده از وام ها ی اعطایی بانکها نشان نمی دهند.
ب – کشاورزی
کشاورزی در روستا بصورت سنتی است و روشهای جدید مانند یکپارچه سازی زمینها ی کشاورزی بکار گرفته نشده و به عبارتی کشاورزان با شیوه های نوین و مدرن کشت و زرع آشنایی ندارند و ماشین آلات کشاورزی مدرن مثل کمباین و تراکتور بدلیل موقعیت خاص جغرافیایی کاربردزیادی برای کشاورزان نداشته و مراحل مختلف کاشت ،داشت و برداشت محصول بیشتر بصورت دستی و با تکیه بر نیروی کار انسانی و با روشهای سنتی انجام می پذیرد.
از دیگر مشکلات بخش کشاورزی قرار داشتن زمینهای حاصلخیز در مسیر بادی موسوم به گرمیج از گرمترین بادهای منطقه ،نداشتن ادوات کشاورزی مانند تراکتور ،کمبود آب کشاورزی ،مشکلات تهیه کود کافی نبودن و کوتاه مدت بودن تسهیلات اعطایی بانک کشاورزی هیر ،مشکلات موجود با اداره منابع طبیعی اردبیل ،نبودن راه مناسب کشاورزی برای انتقال محصولات ، نداشتن سد برای ذخیره و جمع آوری آبهای جاری و چشمه ها و عدم احداث کانالهای انتقال آب را می توان برشمرد.هم اکنون در سطح روستا فقط چهار دستگاه تراکتور موجود است .
اکثر زمینهای کشاورزی دایر در روستا بصورت دیم کاشته می شوند و به جهت موقعیت خاص جغرافیایی و نبودن منابع آب، کشت آبی رونقی ندارد .
محصولات غالب کشاورزی گندم و جو می باشد . از سایر نهاده های کشاورزی می توان به عدس و مقدار ناچیزی نخود اشاره نمود .محصولات جمع آوری شده قابلیت فروش و عرضه در بازار بصورت عمده را دارا نیست و بیشتر توسط خود کشاورزان به مصرف می رسد ..
آندسته از اهالی هم که خوش نشین بوده و زمین در اختیار ندارند در فصل تابستان با کار در مزارع و زمینهای اطراف امرار معاش نموده و در سایر فصول برای کسب و کار به شهرهای بزرگ مهاجرت می نمایند.
در این روستا زنبورداری ،مرغداری ،آبزی پروری و سایر مشاغل ایجاد نشده اند .
براساس نظر کارشناسان در صورت عنایت و پمپاژ آب از دریاچه نئور منطقه از قابلیت خوبی برای توسعه باغات برخوردار است .
جاذبه ها :
روستای شبلو به جهت قرار داشتن در ارتفاعات و کوههای بلند دارای آب و هوای معتدل است .خانه های روستا و سازه های موجود کاه گلی و مرمتی هستند و کمتر خانه ای به سبک امروزی به چشم می خورد که در نوع خود جالب و قابل تامل است . مناظر زیبا و دیدنی ، چشم اندازهای بکر ، وجود برف در ارتفاعات تا اوایل خرداد ماه و چمنزارهای سرسبز هر ساله علاقمندان طبیعت را به سوی خود می کشاند . منطقه به جهت زیبایی و نزدیکی به دریاچه نئور از پتانسیل بالایی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری برخوردار است . احداث جاده ارتباطی هیر به دریاچه نئور از طریق شبلو موجبات شکوفایی درصنعت توریسم را به همراه خواهد داشت . حال آنکه از دریاچه نئور سخن به میان آمد به مطالبی در مورد این دریاچه زیبا اشاره میشود .
نئور در لغت نامه دهخدا به معنی آوا می باشد . در ۴۸ کیلومتری اردبیل بطرف خلخال واقع شده و در ۲۵۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است . دریاچه از تجمع آب در یکی از دره های باغرو تشکیل شده و وسعت آن بیش از ۲۲۰ هکتار است . این پدیده زیبا از دو دریاچه کوچک (۴۰ هکتار)و دریاچه بزرگ (۱۸۰ هکتار) تشکیل یافته که در فصل پرآب به هم می پیوندند و دریاچه ای واحد را بوجود می آورند . بیشترین عمق دریاچه ۵/۵ متر و میانگین عمق آن ۳ متر می باشد. پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان که از منحصر بفرد ترین و لذیذ ترین ماهیان جهان است در این دریاچه ممکن و میسر می باشد. تغذیه ماهی از سخت پوستی بنام گاماروس از عمده ترین دلایل طعم فوق العاده آن است .
منابع طبیعی:
زمینهای اطراف روستای شبلو بیشتر جزو مراتع محسوب می شوند و در گذشته به لحاظ پوشش گیاهی جزو مراتع عالی بوده اند که اکنون بدلایلی مانند چرای بیش از حد ظرفیت ،چرانیدن دامهای روستا های مجاور و خشکسالیهای متوالی جزو مراتع فقیر محسوب می گردد.از دیرباز هر سال تعداد زیادی از دامداران جهت بهره بردن از مراتع و چراگاههای مربوطه ،دامهایشان را به منطقه نئور می برند و در آنجا سکونت می یابند.
گیاهان دارویی:
منطقه شبلو پوشیده از انواع گیاهان دارویی است که بسیاری از آنها ناشناخته مانده و مطالعه در این مورد می تواند در نوع خود جالب و موثر باشد . از مهمترین گیاهان میتوان به شیرین بیان ، کاسنی ، گل گاو زبان ، بابونه ، آویشن ، پونه ، چای کوهی و … اشاره کرد .
فرهنگ و تمدن :
در داخل روستا معمولا دو نوع دسته بندی از قدیم رایج بوده است . یکی معروف به آشاغی باشلی و دیگری یوخاری باشلی بوده ولی در کل از چند طایفه معروف ساکن در روستا می توان به آبش دایلی ،ملک لی ،الهباغشلی ، مختاری و تبللی …. اشاره کرد .
از مهمترین شاخصه هایی که اهالی به آن معروف و مشهورند سختکوشی مردم و میزان مشارکت اجتماعی مثال زدنی و مهمان نوازی آنان است .
مردم روستا در اعیاد و عروسیها و ایام سوگواری رسم و رسومات خاصی دارند . در اعیاد اسلامی علاوه بر بجای آوردن وظایف دینی عموم مردم صله رحم را فراموش نکرده و به سرکشی بزرگتر ها و بیماران و … می روند. در عروسیها ریخت و پاش و سختگیری معنا و مفهومی ندارد و مراسمات ازدواج جوانان به سادگی و سهولت برگزار می شود.
هر سال در چهارشنبه سوری خانواده ها سوغاتی و عیدی هایی را که فراهم نموده اند را با رسم و رسوم خاصی به خانه فامیل می فرستند و به دیدار خانواده هایی که احتمالا عزیزانشان را از دست داده اند می روند . با آغاز عید نوروز و هم زمان با فرا رسیدن بهار و تحویل سال نو دید و بازدید از فامیل و همسایگان آغاز می شود. روز سیزده بدر مردم طبق رسم و رسومی که از دیر باز متداول بوده بیرون از روستا به دامن طبیعت رفته و با برگزاری بازیهای دسته جمعی به شادی و پایکوبی می پردازند.از بازی های محلی می توان قیش گوتی و چیلینگ آغاج را نام برد.
در ایام ماه رمضان و سوگواری ها ،مراسمات در مساجد سه گانه برگزار می گردد و مجالس سخنرانی روحانیت معززو نوحه سرایی مداحان منعقد می شود . مهمانپذیر ترین موقع سال ماه محرم و ایام سوگواری سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) است . با آغاز ماه محرم و تشت گذاری بواسطه علاقه به مکتب امام حسین (ع)و یارانش شبلوئیهایی که سالهای قبل به تهران و اردبیل و سایر شهرستانها مهاجرت نموده اند به روستا می آیند و مجالس سوگواری و احسان را برپا و برگزار نموده و ضمن شرکت در سینه زنی و زنجیر زنی از فیوضات معنوی این ماه بهره مند می شوند.
روستای شبلو در جریان جنگ تحمیلی یک شهید تقدیم انقلاب نموده است . مزار شهید والامقام محرمعلی حق محمدی در روستا واقع است .
صنایع دستی در سالهای قبل رونق داشته و منبع درآمد خانواده ها بوده ولی متاسفانه منسوخ گردیده و در حال نابودی است و کسی دیگر رغبتی به این کارها نشان نمی دهد . گلیم بافی و فرشبافی از مهمترین مشاغل بوده که از تولیدات صنایع مذکور هنوز هم در منازل استفاده میشود. با تاسیس شرکت تعاونی تولیدات صنایع دستی میتوان شاهد رونق دوباره این صنایع بومی بود.
امکانات موجود :
به برکت انقلاب اسلامی و همت فرزندان گمنام امام راحل (ره) امکانات ذیل برای رفاه حال اهالی دایرشده است ، که ضمن بجای آوردن شکر باری تعالی اختصارا" به آنها اشاره میشود :
۱- برق : برق در اوایل دهه شصت به روستا آمد و اهالی با شور و شوق اولین مولفه توسعه و رشدو فناوری در اجتماع بشری را به برکت نظام مقدس اسلامی درک نمودند . اکنون در حدود 130 مشترک از نعمت برق بهره مند هستند . کنتور ترانس برق توان تغذیه ۲۵۰ عدد کنتوربرق را داراست .
۲- خانه بهداشت :بمنظور خدمت رسانی بهتر و بیشتر و بخاطر اهمیت بهداشت در زندگی با سیاستهای دولت جمهوری اسلامی پس از انقلاب خانه بهداشت در روستا تاسیس و ساختمان آن نیز احداث گردید. اگر چه بدلیل گسترش شاخه های علوم پزشکی و تنوع خدمات ،امکانات موجود در حد قابل قبولی نیست و کمبود هایی وجود دارد لیکن انتظار میرود با عنایت مسئولین ذیربط در خصوص تجهیز و تکمیل کادر پزشکی و بهورزی شاهد ارائه خدمات مناسبتری باشیم . خانه بهداشت شبلو هم اکنون مسئولیت امور بهداشتی روستاهای قشلاق محمد بیگ علیا و سفلی را هم بصورت اقماری بر عهده دارد.ساختمان خانه بهداشت محوطه و حیاط ندارد و احداث آن به جهت قرار داشتن در مسیر پر تردد روستا ضروری است.
۳- دهیاری : دهیاری روستای شبلو در تیر ماه سال ۱۳۸۴ تاسیس گردیده است و با کمترین امکانات در جهت بهبود وضعیت روستا کمر همت بسته و در انجام وظایف محوله در حد امکان اهتمام لازم را بعمل آورده است . دهیاری با کمبود امکاناتی روبروست که اختصارا" به برخی از آنها اشاره میشود: نداشتن ساختمان اداری ،کمبود اعتبارات جاری و عمرانی ، عدم تجهیز به ماشین آلات لازم برای ارائه خدمات بهتر، کمبود برخی امکانات اداری .
۴- مدارس: در روستای شبلو مدرسه سه کلاسه ابتدایی شهید حق محمدی و مدرسه دو کلاسه راهنمایی نرگس مسئولیت آموزش دانش آموزان را عهده دار ند که در دو شیفت تحصیلی به ارائه خدمات می پردازند. مدرسه ابتدایی توسط دولت جمهوری اسلامی در سالهای قبل و مدرسه راهنمایی هم در سال ۱۳۸۴ توسط خیرین مدرسه ساز احداث شده است.
۵- تلفن : در سال ۱۳۸۳ خطوط اشتراک تلفن به منزل روستا واگذار شده است و اهالی از این وسیله مهم ارتباطی استفاده می نمایند . متاسفانه در آغاز واگذاری تلفن بدلایل نامعلومی خطوط تلفن با ۶ کیلومتر سیم کشی از مخابرات هیر واگذار گردید و اکنون به علت اقلیم خاص منطقه و ورزش بادهای شدید هر از چندگاهی شاهد قطع ارتباط تلفنی بمدت طولانی هستیم .
۶- نانوایی : سهمیه آرد سرانه اهالی ساکن در روستا توسط نانوایی لواش پز مستقر بصورت ماشینی پخت و توزیع می گردد.
۷- جایگاه عرضه فرآورده های نفتی : در روستا فرآورده های نفتی توسط جایگاه مستقر در روستا که به همت شرکت تعاونی هیر احداث و راه اندازی شده توزیع می گردد و اهالی در مورد تامین نفت سفید نیازمندمراجعه به روستا های دیگر نیستند .
۸- مساجد سه گانه : مساجد سه گانه روستا قبلا بصورت سنتی و مرمتی احداث شده بودند که به همت اهالی و شبلوییهای مقیم تهران و اردبیل تخریب و بصورت امروزی مقاوم سازی شده اند . گرچه مساجد با کمبود هایی روبرو هستند ولی مقاوم سازی این اماکن که از آرزوهای دیرینه اهالی بود بحمداله با تلاش و همت در خور تحسین به اتمام رسیده است . انشاءاله در سایه توجهات باری تعالی شاهد رفع همه کمبودها باشیم .
۹- دکل پخش برنامه های تلویزیونی: در سال ۱۳۸۲ شاهد نصب دکل پخش برنامه های تلوزیونی بودیم . برنامه همه شبکه ها بجز شبکه استانی در روستا قابل رویت و مشاهده است .
نیازمندیها :
برخی کمبودها در روستا باعث رشد مهاجرت به شهرها گردیده است . با عنایت به اینکه اهداف برنامه های ملی و فرادستی دولت توسعه پایدار در روستاهاست و توسعه وقتی معنا و مفهوم دارد که روستا خالی از سکنه نباشدو سیر سعودی مهاجرت اهالی شبلو در سالهای اخیر باعث نگرانی است . گرچه آمارها کاهشی را نشان نمی دهد ولی با مطالعه و بررسی در آمار مهاجران نمی توان بی تفاوت از کنار مسئله گذشت . با این حال برخی از مهمترین کمبودها بر اساس اولویت بشرح ذیل می باشند :
۱- آب آشامیدنی : آب مایه حیاط و یکی از مهمترین مولفه های زندگی طبیعت و بشر است که نقش آن بی بدیل است . در سالهای قبل بدون تحقیق و مطالعه و با صرف هزینه های هنگفتی لوله کشی منازل روستا انجام یافته و منبعی برای ذخیره آب احداث و آب چشمه ای در بالادست (باش گوزه) به منبع مذکور لوله کشی شده است .بر سرتقسیم آب چشمه اختلافاتی وجود دارد و کشاورزان ذینفع آب را برداشت می نمایند و خشکسالی هم مزید بر علت گردیده و در طول شبانه روز تنها بیست دقیقه آب در منازل آماده و محیا می باشد . با توجه به وضعیت خاص جغرافیایی روستا وقتی آب منبع باز می شود خانه هایی که در پایین دستها قرار دارند استفاده بیشتری نموده و خانه های موجود در بلندی و بالای تپه ها با مشکلات عدیده ای مواجه می باشند. تصور بهداشت ،زندگی و … با این مقدار آب میتوان بسیاری از جنبه های مشکلات را تداعی نماید.بطور کلی می توان اذعان نمود آبهای موجود از نظر کیفیت و کمیت پاسخگوی نیازهای روستا نمی باشندو مطالعه و تدبیر اساسی در این مورد لازم و ضروری است.
۲- راه ارتباطی : راه ارتباطی روستای شبلو از محل اعتبارات سفر مقام معظم رهبری احداث ،تعریض و زیرسازی شده است . به جهت اهمیت بخش حمل و نقل و اینکه اهالی کم درآمد بوده و مسئله سهمیه بندی بنزین هم مزید بر علت گردیده تردد در این مسیر برای مردم به سختی ممکن و میسر است .
۳- طرح هادی: طرح هادی روستا با اعتباری ۷۰ میلیون ریالی تهیه گردیده است. با عنایت به اینکه در سالهای قبل طرح هادی روستاهای بالای یکصد خانوار توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهیه و تحویل شده ولی متاسفانه این مهم در مورد شبلو تحقق نیافته و دهیاری جهت تهیه طرح مذکور اقدام به عقد قرارداد با بنیاد مسکن نموده است . بدلیل اهمیت موضوع و رفاه حال اهالی مردم مشتاقانه منتظر اجرای طرح هادی روستا هستند.
۴- گاز طبیعی : به خاطر فاصله ۴ کیلومتری از شهر هیر در صورت عنایت مسئولین و لوله کشی گاز به روستا شاهد استفاده از ذخایر ارزنده کشورمان و رفاه اهالی خواهیم بود .
۵- سالن ورزشی : در روستا سالن ورزشی وجود ندارد و متاسفانه جوانان برای سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت با مشکلاتی مواجه هستند.
۶- سد کشاورزی : برای رونق کشاورزی و بهبود وضعیت معیشتی زارعین با احداث سد در منطقه آق دولن شاهد جهش قابل ملاحظه ای در تولیدات کشاورزی خواهیم بود .
۷- تلفن همراه : تلفنهای همراه دولتی و ایرانسل در روستا آنتن دهی ندارند و حتی تلفنهای همراه روستایی در شبلو بدلیل عدم آنتن دهی واگذار نگردیده است .
۸- غسالخانه : روستا فاقد غسالخانه مجهز است و انشاءاله با تلاش دهیاری در آینده شاهد احداث غسالخانه خواهیم بود.
۹- راه کشاورزی : برای رونق بخش کشاورزی و سهولت بخشیدن به روند حمل و نقل محصولات و علوفه دامها اصلاح ،احداث و تعمیر راههای موجود لازم و ضروری است .
۱۰- حمل ونقل بین شهری : در این مبحث نیز بدلیل نبود یکدستگاه مینی بوس ایاب و ذهاب به شهرو بالعکس با مشکلاتی همراه است .
و سخن آخر :
همانگونه که با تلاش و مجاهدت فرزندان این مرزو بوم انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و در سایه استقلال و قطع وابستگی شاهد عزت و اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی در جهان هستیم ،عمران آبادی و توسعه پایدار و رسیدن به اهداف چشم انداز بیست ساله فقط در گرو همت فرزندان این مرز و بوم ممکن و میسر است . امیدواریم با تلاش و پیگیری و ایجاد بستر های لازم شاهد بهبود روند توسعه و رفع نواقصات باشیم . ومن الله التوفیق
تحقیق ، تهیه و تنظیم : عظیم بهمن یار
دهیاری روستای شبلو
138۸آذرماه
