روستای فش / کنگاور / کرمانشاه

روستای فش از توابع بخش مرکزی شهرستان کنگاور استان کرمانشاه، با مختصات جغرافیایی ۴۷ درجه و ۵۶ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۳۵ دقیقه عرض شمالی، در ۱۰ کیلومتری غرب شهر کنگاور و ۱۰۰ کیلومتری غرب کرمانشاه قرار گرفته است . این روستا از جنوب به کوه سه سنگه، از شمال شرقی و شرق به کوه کیتی و از شمال غربی به کوه سه تخت محدود شده است. روستای فش از سطح دریا ۱۵۶۰ متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد کوهستانی است. رودخانه سراب فش در غرب روستا جریان دارد.

روستای فش در قلمرو شهرستان کنگاور استقرار یافته است. با توجه به قدمت گورستان قدیمی و بنای زیارتگاه امامزاده سید جمال‏الدین‏ بن جعفر صادق (ع)، می‏توان پیشینه تاریخی روستای فش را به قرون گذشته مرتبط دانست.

مردم روستای فش به گویش فشی که ترکیبی از زبان کردی با لهجه لکی است، سخن می‏گویند و مسلمان و اکثراً پیرو مذهب شیعه جعفری هستند و برخی نیز پیرو اهل حق می‏باشند.

براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵، روستای فش ۲۵۰۰ نفر جمعیت داشته است. نظام تولید و بهره‏وری در روستای فش براساس فعالیت‏های زراعی، دامداری و باغداری استوار است. گروهی نیز به فعالیت‏های خدماتی و تولید صنایع دستی اشتغال دارند.

مهم‏ترین محصولات زراعی این روستا شامل گندم، جو، چغندر قند، عدس، سیب‏زمینی و پیاز است. زردآلو، سیب، انگور و گردو نیز از محصولات باغی روستا به شمار می‏رود. مهم‏ترین محصولات دامی روستای فش علاوه بر گوشت شامل تولید انواع لبنیات از جمله شیر، ماست، کره روغن حیوانی است. در کنار فعالیت‏های زراعی و دامداری، زنان و مردان روستا به تولید انواع صنایع دستی مانند قالی و انواع سازها از جمله تار، سه تار و تنبور اشتغال دارند.

روستای فش، در دشت واقع گردیده و بافت مسکونی متراکمی دارد.این روستا دارای دو بخش شمالی و جنوبی است که به دلیل جریان شاخه‏های سراب فش از یکدیگر مجزا شده‏اند.

عمده‏ ترین مصالح به کار رفته در خانه‏های روستاییان شامل آجر، خشت، سنگ و گل می‏باشد.اکثر خانه‏ها یک طبقه ساخته شده‏اند و سقف‏های مسطحی دارند که با تیرهای چوبی و اندود کاهگل و یا قیرگونی پوشیده شده‏اند. تقریباً در همه خانه‏ها فضاهای مشترک مانند اتاق‏ها، مطبخ، انبار غله، تنور نانوایی و سرویس‏های بهداشتی وجود دارد. اما به لحاظ معیشتی نحوه ساخت خانه‏ها متفاوت است. برای مثال در خانه خانوارهایی که به دامداری اشتغال دارند مکانی برای نگهداری دام (آغل یا طویله) و در خانه اشخاصی که به تولید صنایع دستی می‏پردازند، محلی برای انجام فعالیت‏های مربوطه اختصاص یافته است. جاذبه‏های گردشگری روستای زیبای فش به دلیل موقعیت طبیعی و اقلیمی خاص، به خصوص در فصول بهار، تابستان و اوایل پاییز، مناظر طبیعی و جلوه‏های حیرت‏انگیزی را به نمایش می‏گذارد.

چشم‏انداز درختان بلند و سرسبز چنار و تبریزی، باغ‏های زیبا و مزارع خرم روستا بسیار دیدنی و تماشایی است. یکی از مهم‏ترین جاذبه‏های طبیعی روستا، سراب زیبا و باشکوه فش است که در نزدیکی روستا قرار دارد و اطراف آن را درختان بلند جنگلی و گل‏ها و گیاهان خودرو فرا گرفته است. روستای فش، از اطراف به وسیله کوه‏های بلند و مرتفع احاطه شده است. سطح این کوه‏ها که از درختان و درختچه‏های کوتاه پوشیده شده، در فصول بهار و تابستان از سرسبزی و طراوت سرشار می‏شود. انواع گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، گل ختمی، شیرین بیان، آویشن و گون نیز در دامنه این کوه‏ها یافت می‏شود. قلمرو حیات‏وحش روستا زیستگاه انواع گونه‏های جانوری مانند شغال، گرگ، روباه، خرگوش و کبک است که از دیگر جاذبه‏های طبیعی این روستا محسوب می‏شوند.

بنای امامزاده سیدجمال‏الدین بن جعفر صادق (ع)، که از آثار مذهبی و تاریخی روستاست، ساختمانی بسیار قدیمی و آجری دارد. این بنا از خارج چهار ضلعی و از داخل دایره‏ای شکل است و قطر دایره آن ۶۷/۴ متر می‏باشد. بلندی بنا تا زیر گنبد ۱۸۵ سانتی‏متر است که گنبدی آجری بر روی آن احداث کرده‏اند. در وسط بنا ضریح چوبی ساده‏ای قرار دارد و در زیر آن سنگ قبری است که عباراتی با خط کوفی بر سطح میانی آن نوشته دشه است. در اطراف امامزاده گورستان قدیمی و وسیعی قرار دارد که به قبرستان «کوفی فش» مشهور است. در این گورستان سنگ قبرهای شکسته و قطعه قطعه شده‏ای وجود دارد که نوشته‏هایی به خط کوفی در آن‏ها مشاهده می‏شود.

از بازی‏ها و ورزش‏های بومی این روستا می‏توان به بازی‏های محلی قمچان، کوره کوره، پرش، سه پر، دو، کلارونکی، کتون باتزی، اقلانکم، قایم قایمکی و خزلوکه اشاره کرد.

مهم‏ترین موسیقی رایج روستا شامل نواختن ارگ در مراسم عروسی، تنبور در مراسم اهل حق و سنج و طبل‏نوازی در مراسم عزاداری‏های آیینی است. مقام چمری که مخصوص مراسم عزاست، در موسیقی این روستا اهمیت خاصی دارد. موسیقی چمری نوعی از موسیقی است که برای مردان و بزرگان قوم و ائمه در مراسم سوگواری نواخته می‏شود. تار وسه تار از آلاتی است که در این روستا ساخته می‏شود و نوازندگان چیره‏دست تار و سه تار در این روستا کم نیست.

مردم روستای فش از پوشاک محلی خاص استفاده نمی‏کنند و لباس متداول آن‏ها، همان لباس مردم عادی متداول در کردستان و کرمانشاه می‏باشد.انواع آبگوشت، خورشت قیمه، قورمه سبزی، عدس پلو، هلیم، ترخینه (ترکیبی از بلغور گندم و دوغ ترش)، آش شول، آش ترش، خورش خلال بادام و آش سوردام از غذاهای محلی در این روستا هستند.از مهم‏ترین تولیدات صنایع دستی این روستا می‏توان به انواع آلات موسیقی و سازهای ضربی و کوبه‏ای و انواع قالی‏های دستبافت اشاره نمود.

دسترسی: روستای فش از طریق شهرهای اسدآباد و تویسرکان در استان همدان و صحنه و کنگاور در استان کرمانشاه قابل دسترسی می‏باشد و جاده‏ای آسفالت دارد.