تکیه آرموت – طالقان – البرز

روستای آرموت تکیه در بخش میانی طالقان (میان طالقان) واقع شده است که از غرب با روستای سوهان. از شرق با روستاهای دنبلید و آردکان و از جنوب با روستاهای کمکان (البته روستای کمکان به دلیل ساخته شده سد جدید دیگر وجود ندار) و زیدشت همجوار میباشد.

این روستا دارای دو راه ورودی میباشد. راه اول که تردد بیشتری در آن صورت میگیرد. از جاده اصلی طالقان منتهی به سرپایینی زیدشت شروع شده و پس از گذشتن از پل آردکان از راه روستاهای آرتون. دنبلید. آردکان جداه شده و به سمت شرق و بالاخره به این روستا منتهی میشود. راه دوم از طرف جاده سوهان میباشد که چند کلیومتر مانده به سوهان به طرف راست جداه
شده و به این روستا میرسد. در هنگام عبور از راه اول سمت چپ جاده  با شیب نسبتا" تندی که به شاهرود متنهی میشود از باغهای محلی سرسبزی تشکیل شده است که در فصل تابستان
از گوشه و کنار منطقه جهت شنا در کنار رودخانه میآیند. و سمت راست جاده نیز به دو منظقه کشاورزی یکی با نام زهرا چال که محصولات دیم در آنجا کشت میشده ولی در هال حاضر به دلیل مهاجرت بیش از حد به شهرهای همجوار طالقان کشتی در آن صورت نمیگیرد اما در فصا بهار همچنان سرسبز است و دیگری منطقه آلیکان دره میباشد که با یک جویبار  دره بسیار مرموز و ساکتی است و طبق شواهد بسیار.

محل قبلی روستای تکیه آرموت در آن بوده و اسم اصلی این دره گزدره است و علت نامگذاری این دره به این نام این بوده که قومی با نام آل گز در آن دره میزیسته اند. که بعدها به دلایل نامعلومی از آنجا به محل فعلی تکیه آرموت حجرت کردند.  جاده پس از گذشتن از پیچ گزدره به طرف شمال با منظره دو شاخ روستایی مواجه میشود که در انتهای دامنه کوه کله سنگ در یال جنوبی آن قرار دارد که از دو بخش آرموت در سمت چپ و تکیّه در سمت راست تشکیل شده  است. و محل انفصال این دو روستای نزدیک به هم انتهای شاخ تپه ای است که در این اواخر به دلیل ساخت و ساز با هم دیگر متصل شده اند. روستای آرموت. سمت چپ در دشت نبسبتا" همواری واقع شده که منظزه اصلی آن درختان گردوی پرشاخ و برگی است که نظر هر بیننده را به خود جلب میکند با امتداد این روستا به سمت شمال به دره آرموت دره میرسیم که با روخانه ای با همین نام آب کشت زمین های زراعی آرموت دشت را که در ظلع جنوبی آروموت قراردارد فراهم میکند. 

ابتدای این دره باغهای پر دار و درختی است که میشود گفت چشم چشم را نمیبیند که بیشتر در سمت راست دره واقع شده اند. پس از گذشتن از این باغها به باغهای انگوری میرسیم که در دو طرف دره نشر شده است. دره را به طرف شمال ادامه میدهیم پس از گذشتن از باغهای انگور حدود هزار متر جلو تردر سمت راست بالای تپه به دهانه غاری میرسیم که بسیار عریض است و قسمتهای اصلی این غار در چندین سال اخیر به احتمال زیاد به دلایل جوی فروریخته است این غار با نام غار جعفر قلی (با نام محلی جعفر قولیِیْ لان) بنا به افسانه های قدیمی به راهزنی به نام جعفر قلی تعلق داشته است که اموال مسروقه اش را در آن پنهان میکرده.( البته باید بگویم که دیگر از آن اموال مسرقه در آن غار خبری نیست).

با ادامه این دره به سمت شمال که راه نسبتا" صعب العبور اما دنج و ساکتی دارد با مناظر دره ای کوهستانی با راه تکّی دره که در پایین آن را توضیح خواهم در بالای تپه در سمت راست متصل میشود. به ابتدای روستا باز میگردیم در سمت راست که روستای تکّیه آرموت واقع شده است از نظر سطح بالاتر از آرموت قرار دارد به همین دلیل چشم انداز بیشتر و بهتری از روستای آرموت به سمت جنوب داردکه این چشم انداز تشکیل شده از روستاهای زیدشت. کلانک. سنگبان و لات زیدشت. لات کمکان. و لات آرموت که دو لات آخر به دلیل ساخت سد جدید طالقان دیگر وجود ندارد و امید وارم که درآینده نزدیک جای این دوچشم انداز زیبای از دست رفته چشم انداز زیبای سد بزرگ طالقان را داشته باشیم (لات به زمینهای زراعی کنار روخانه اصلی طالقان اطلاق میشود).

 خوب بهتر است از مسیرمان منحرف نشویم چون هنوز راه زیادی به نگار چشمه زیبا مانده است. روستای تکیّه آرموت را به سمت شمال ادامه میدهیم. به دره ای با نامه تکّی دره میرسیم که رودخانه پرآبتری از آرموت دره دارد که آب کشاورزی زمین های زراعی تکّی دشت را که سمت جنوب تکّی واقع شده است فراهم میکند. گفتنی است که در زمانهای قدیم در تکیه آرموت تکیه ای مقدس بوده است که در آن زمانها هرساله در ماه محرم از روستاهای اطراف دسته های سینه زنی برای عزاداری به این تکیه می آمدند. از آن تکّیه قدیمی فقط درخت توت کهنسال و ستبری باقی است که قرنهاست سایه خود را به این روستای کوچک انداخته و همچنان نیز سرسبز پر میوه است.  راه تکّی دره به سمت شمال را ادامه میدهیم که از سمت چپ دره از  باغهای کوچک محلی میگزرد. صدایی که در داخل دره شنیده میشود تنها غرش رودخانه تکّی دره است که در فصل بهار و اوایل تابستان بسیار پر آب است و در کنار روخانه در این مدت از سال غرق پونه های وحشی است که فضای دره را عطرآگین میکند.

 در امتداد دره با فاصله ۱۵الی ۲۰ دقیقه ای از روستای تکّیه در سمت راست به درخت چنار مقدس و بسیار بسیار قدیمی که ظاهر آن بسیار جوان است با نام خضر الیاس میرسیم. در کنار این درخت یک تکه زمین سرسبز چند صد متری است و بالای این تکه زمین سزسبز (حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ متر بالاتر) غار کوچک با دهانه بزرگی است که طبق روایات بسیار قدیمی متعلق به حضرت الیاس (ع) است که در آن غار مدتها میزیسته و در آن زمین کشت مینموده و زیر سایه آن درخت استراحت میکرده است. داستانهایی نیز از آن حضرت در آن منطقه بر سرزبانها میباشد و اکثر ساقه های آن درخت با بستن دستمالهای کوچک جهت ادا شدن نظر پوشیده شده است.

دره را به سمت شمال ادامه میدهیم و هرچه به سمت شمال میرویم عمق دره کم میشود و به ارتفعات کله سنگ نزدیک تر میشویم تا جایکه به دشت بسیار سرسبز و همواری در امتداد راه دره در سمت چپ و راست به نام صحراسر که متعلق به روستای دنبلید است میرسیم. دشت بسیار دیدنی نفس کشیدنی و بوییدنی است دارای هوای بسی لطیف و خنک است. راه را از سمت چپ منطقه صحراسر ادامه میدهیم و با گذشتن از یال شرقی کله سنگ در پای کوه به دره دیگری با نام یوه دره میرسیم که ابتدای آن دره  همانجایی است آب یوه دره به دو قسمت تقسیم میشود یک قسمت وارد روستای دنبلید شده و قسمت دیگر وارد تکی دره میشود. یوه دره بسیار سرسبز و دیدنی است حتی در فصول گرم سال. صدای غرش رود یوه دره در فصل بهار سینه هر انسانی را میلرزاند و چه با عظمت است خدای آفریننده آن.
اجازه بدهید کمی به عقبتر مسیر بازگدیم و راهمان راه به سمت نگار چشمه از جایی ادامه بدهیم که از تکی دره هنوز به صحراسر نرسیده ایم. اتنهای تکی دره در بالای آن سمت چپ زمینهای مسطح با کشت دیمی وجود دارند که آنها نیز همانطور که قبلا" نیز گفتم همانند زمین های زهرا چال دیگر گشت نمیشوند ولی همچنان در فصل بهار سرسبز و خرم است که مُزِرَعْ (به معنی مزرعه) نام دارد اینجا همانجایی است که راه آرموت دره به تکّی دره متصل میشود همچنین گفتی است که اهالی برای صعود به ارتفاعات کله سنگ و غیره بیشتر از راه سومی که روی تپه مابین آرموت دره و تکّی دره واقع شده است و در مُزِرَعْ هرسه به هم میرسد استفاده میکنند. راه سرسبز مُزِرَعْ را به سمت شمال کمی مایل به سمت چپ ادامه میدهیم. به پای درخت بید مجنون سرسبزی میرسیم که رضاخانییْ بند (بند رضاخانی) نام دارد.
در آنجا معمولا" باید استراحتی کرد و آبی نوشید و آبی هم به ذخیره برداشت چون مسیر اصلی به طرف نگار چشمه تازه شروع شده است. از پای آن درخت بید مجنون قدیمی راهمان را به طرف شمال ادامه میدهیم. راه مالرو کاملا" مشخص است.
هرچه راه پر پیچ و خم را که شیب نسبتا" تندی نیز دارد ادامه میدهیم ارتفاعمان از زمینهای هموار اطراف بیشتر و بیشتر میشود. در ضمن گفتنی است چشم انداز به سمت جنوب کل دره طالقان است. هر چه بیشتر راهمان را ادامه میدهیم ناهواریهای پایین هموارتر به نظر میرسد. با وجود آفتاب تند نسیم بسیار خنکی اکثر اوقات از سمت شمال میوزد. در بالای آن مسیر به زاغه سنگی میرسیم(زاغه سنگی نیز غار پر رمز و رازی است که دهانه ورودی آن بسیار تنگ است و با گذشتن از دهانه تنگ غار به دالانهای تاریکی میریسم که اجساد بسیار بسیار قدیمی در دیوار دالانها روی هم با لایه های آهک مدفون شده اند. که از قرار معلوم قدمتی بالای هزار سال دارند که   این غار نیز همانند خیلی دیگر از جاهای تاریخی کشور از گزند سارقین آثار باستانی در امان نمانده است). خوب پس از طی یک مسافت حدود یکساعت و نیم از بند رضاخانی از کنار زاغه سنگی نیز رد میشویم راه نسبتا" همواری را ادامه میدهیم که در ارتفاع زیادی نسبت به دره موجود دارد با گذشتن حدود ۴۵ دقیه از زاغه سنگی دقیقا" در یال شرقی کله سنگ که بسیار سبز است و فضای منطقه با علفهایی چون گُرز و اَلهو عطر آگین شده و دانه خانی نام دارد میرسیم آب فراوان و گوارایی نیزبا همان نام از آنجا میگزرد.

پس از استراحتی کوتاه و تماشای مناظر سرسبز اطراف و ادامه مسیر به سمت شمال به سرازیری بسیار تندی میرسیم که گوپشانی (پیشانی گاو) نام دارد که انصافا" هم اسمش به خودش مییخورد چون واقعا" شیب تندی و طولانیی دارد. در پایین گوپیشانی به منطقه خشکچال میرسیم که راه سه قسمت میشود. سمت راست دقیقا" به پشت کله سنگ میرسد. که آبشار بسیار زیبایی نیز دارد و در کنار آبشار معمولا" اکثر سال داری برف میباشد که عکس آن در سایت شما هست و من آنرا با اجازه شما میآورم  راه سمت چپ پس از عبور از روی تخته سنگهای بزرگ به یخچال طبیعی خشک چال میرسید. منظره دهانه یخچال تشکیل شده از دو تخته سنگ نسبتا" بزرگ روی هم افتاده که از بالا زاویه ای حدود ۵۰ درجه را میسازد و  ارتفاع دهانه آن حدود یک متر نیم است. کف یخچال پوشیده شده است از یخ های قدیمی با قطر حدود چهل سانت و با شیب نبسبتا" تندی با دهانه ای به قطر نیم متر به اعماق زمین راه مییابد. اینجانب فقط از دهانه یخچال  به داخل نگاه کرده ام و راستش را بخواهید اصلا" به داخل آن نرفتم و اطلاعی هم ندارم که تا به حال کسی وارد آن شده است یا نه ولی چیزی که مشخص است این است که این دهانه از جای دیگری به سطح زمین راه دارد چراکه به صورت تقریبا" مداوم از داخل دهانه آن نسیم ملایم خنکی به بیرون میوزد.
خوب. بهتر است مسیر اصلی را که نه چپ است و نه راست بلکه مستقیم به سوی شمال ادامه دهیم. خشکچال که زمین تقریبا" مسطحی است و همانطور که در عکس فوق میبینید ظلع جنوبی آن مشخص است از سه طرف توسط کوه های اطراف محاصره شده است.

و با وجود داشتن آب که عکس آن را در روبرو مشاهده میکنید نبسبتا" منطقه خشکی است که به احتمال زیاد به دو دلیل فوق این منطقه به نام خشکچال معرفی شده است. در مسیر خشکچال به سمت شمال راه باز هم پر پیچ و خم و سراشیب میشود و یکبار دیگر ارتفاع ما از زمینهای اطراف بیشتر و بیشتر میشود در ارتفاع بالا در حال حرکت به سمت شمال هستیم و در سمت چپ راه دره بسیار عمیقی وجود دارد که به دلیل محدب بودن شیب سمت چپ ته دره مشخص نیست و تنها صدای غرش آبی که در دور دست از کف دره درجریان است شنیده میشود. هرچه بالاتر میرویم زمینهای اطراف سرسبزترشده و دیگر از صدای غرش آب کف دره هم خبری نیست. پس از طی مسیری حدود ۸ ساعت از روستای تکیه آرموت احساس میشود که هیچ چیز به اندازه یک اطراق چند ساعته نمیچسبد. دیگر به بالاترین ارتفاع مسیری میرسیم که در حال گذر از آن بوده ایم. مسیر کمی به شمال شرق تغییر کرده است راه در وسط زمینی بسیار سرسبز که از هر دو طرف مسیر با سراشیبی ملایمی به پای کوه های اطراف ختم میشود ادامه میابد. پس از گذشت چند دقیقه به چشم انداز زیبایی در ارتفاعات جواَر مالیخانی میرسیم که از سمت جنوب منطقه یرمالیخانی و کوه های جنوبی طالقان که روستاهایی مانند زیدشت در آن واقع شده به دلیل دوری مسافت با رنگ آبی کم رنگ دیده میشود. چشم انداز به سمت شمال مسیر گلگشت سفید آب است و زیرپایمان چشمه زیبای نگار چشمه. که چه آرام آب از دل زمین میجوشد. حال میتواند نشست و خستگی راه را با نوشیدن جرعه ای آب از نگار چشمه و تماشای مناظر بدیع و کوهستانی اطراف و تداعی داستان عاشقانه (عزیز و نگار) در ذهنمان از تن به درکنیم.

اطلاعات دیگری در خصوص آرموت و تکّیه و طالقان

_از سال حدود ۱۳۶۲ هجری سمی دارای آب لوله کشی و برق و جاده اختصاصی از سمت آردکان میباشد.
_از سال ۱۳۸۱ دارای مخابرات محلی نیز هست که تا جندی دیگر تمام منازل نیز دارای خط تلفن میشوند.
_دارای ۳۶ واحد مسکونی در روستای تکّیه آرموت و حدود ۷۰ واحد مسکونی در آرموت.
_ جزء روستاهایی میباشند که دارای چشم انداز از دریاچه سد بزرگ طالقان است و میشود گفت تنها روستایی است که دقیقا" در ساحل سد جدید طالقان قرار خواهد گرفت.
_ از سبزیجات کوهستانی که در مسیر گردشگاه های کوهستانی اکثر مناطق طالقان به چشم میخورد میتوان :ریواس. آتوک. والُک. شنگ. کُرگُک(نوعی قارچ کوهستانی با رنگ متمایل به زرد و با وزن تقریبی ۱۰۰ گرم تا ۳ کیلو گرم). تُرشَک. کینگَر. قَزیاقه. چُچُم. بُزباش و … که همگی بسیار خوش عطر و طعم میباشند.
_غذاهای محلی: اشکنه. لوبیا پلو با لوبیا چیتی.

منبع:
azizonegar.com