ترکمان(منگاوی) – ملایر – همدان

روستای دانش دوست  و زیبای ترکمان  (منگاوی سابق) در دهستان  ترک  غربی -بخش جوکار- شهرستان ملایر – استان همدان واقع   شده  است از شرق با  روستاهای  الفاوت و  قدیمی ، از جنوب با روستا های مکربی و دهنو اسد  الله  خان  (ینگی کند )‌ از جنوب   شرقی  با   روستای   زمان آباد  از  غرب  با روستای   ازرانفود  و   از  شمال   با  روستای  قلی کندی  هم  مرز  می  باشد  فاصله  روستا  تا جاده  اصلی  7/4 کیلومتر  و فاصله  آن با  شهر همدان  34 کیلومتر می   باشد  .

به گفته  بعضی از پیر مردان  ده  بنای  اولیۀ روستا  در حدود ۲۰۰  سال پیش توسط فردی به نام   « حاج  نظر » پایه گذاری  شده  است  درحالیکه  نمونه های   زیادی  از  سفالینه ها و قبور متعلق به مسلمانان  که جهت  همه آنها رو به  قبله   است  و در  زمان های پیشین می  زیسته اند  در  محوطه  امامزاده  نقی  ( رض)  و  جنگلهای  یاسگرد  روستا  کشف گردیده و می شود  که   این  نشان  از   قدمت  دیرینه این  روستا   دارد . 

جمعیت  ، زبان و مذهب

بر  اساس  سر شماری عمومی   سال ۱۳۸۵ روستای  ترکمان  دارای   459 خانوار  1934 نفر  جمعیت می باشد  که ۱۰۱۶ نفر آن   مرد و ۹۱۸ نفر زن  و تعداد مردان روستا  10 % بیشتر  از  زنان  آن   می  باشد .   همه  اهالی روستا  به  زبان   ترکی  تکلم  نموده ودارای  مذهب  شیعه اثنی  عشری می  باشند . 

۱۳۰۳ نفر از  اهالی  روستا باسواد بوده   که ۷۴۳ نفر  از  افراد با سواد  را مردان و  560  نفر  آن  را زنان  تشکیل  می  دهند .     

نام  خانوادگی  بیش  از   هفتاد   درصد  مردم  روستا  ترکمان   و  مابقی  به ترتیب  موسوی ،‌ یونسی ، شعبانلو ، مولایی ، گرجی ،  اسماعیلی ،‌اصلانی ،‌بافرانی،‌کریمی ، نوری ،مهری ، آخوندی  و … می باشد .  

مردم  روستا علاقه عجیبی به انتخاب نامهای  مذهبی  مانند  محمد   ، علی ، حسن ، حسین ، امیر حسین ،  مهدی  ، امیر مهدی ، رضا ، عبد الرضا ، محمد رضا ،‌علیرضا   ، موسی ، عیسی ،   صادق ،‌ علی اکبر  ، علی  اصغر ، روح  الله  ، عبد  الله  ، اسد  الله  ،  عباس ، ابو  الفضل ، حمید ، سعید ، وحید ، مجید  برای پسران  و  فاطمه ، زهرا ، زینب ،‌خدیجه ، نرگس ، حمیده ، وجیهه  ،‌ معصومه  ، سمیه   و … برای دختران  متولد شده  خود  دارند .  به صورتی که نامهای  فوق  بیشترین  سهم  را به خود   اختصاص داده است .

آموزش  در روستا 

آموزش  از   قدیم   الایام  در  روستا به  صورت  سنتی  رونق  داشته  به گونه  ای که  کودکان ، جوانان و  نوجوانان  روستا در   فصل  زمستان و  بیکاری  کشاورزان  جهت  شرکت  و حضور  در مکتب خانه  که یکی از  اداره کنندگان  آن  مرحوم  شیخ میرزا علی بوده شور  و  اشتیاق  فراوانی  از  خود  نشان  می  دادند .   در مکتب  خانه  ها علاوه  بر  آموزش حروف  الفبا و  عم  جزء جوانان با کتابهایی  نظیر بوستان و گلستان  سعدی و کتاب جوهری آشنا می  شدند  و به جرأت می   توان گفت  گلستان خوانی در آن  زمان  یکی  از کارهای  روز مره  مردم  روستا  به هنگام  نشستن بر دور  کرسی های گرم  زمستانی  بوده  است . 

  روستای  ترکمان  دارای    سه  باب  مدرسه  ابتدایی   شهید   باهنر ، مدرسه  راهنمایی پسرانه  فردوسی و  مدرسه  راهنمایی  دخترانه  کرامت  می باشد  که  در آن بالغ بر ۴۰۰ نفر  دانش آموز دختر و پسر مشغول به  تحصیل می باشند   دانش  آموزان   ترکمانی  پس  از  اتمام  تحصیلات  دوران  راهنمایی ،  جهت  ادامه  تحصیل  به  روستاهای  الفاوت  و  بخش  جوکار یا  شهرستان  همدان  عزیمت می  نمایند .

    مراکز  تفریحی

به  طور کلی می  توان خود   روستا ها را به   دلیل داشتن  محیطی آرام و خرم و پاکیزه  از مراکز تفریحی  شمرد     که  در  این میان  روستای  ترکمان  نیز با داشتن  چشم  انداز های  طبیعی  بکر و  دست    نخورده  و  همچنین  باغات   سرسبز  با درختان کهنسال و کوههای  استوار و هوای  خنک و دلپذیر در  فصول  بهار و  تابستان   مأمن  و پناهگاه خستگانی  است  که از  دود و آلودگی و سر و صدای  شهر ها به آن  پناه  می   برند  . 

جنگل های قدیم خان  بلاغی ، یاسگرد ، دربند ، گودانه  جار ، کیلی (کلبه ) از این مکانها ی  تفریحی می  باشند  .

امامزاده  نقی (رض)

امامزاده  نقی (رض) در کوهپایۀ ضلع جنوب غربی  روستا   در  بین   دو  چشمه  که  دارای آب  گوارا و زلالی می  باشند  واقع  شده  چشمه ها  امامزاده را همچون  نگینی  در آغوش  گرفته  و  پس از  پیمودن مسیر  کوتاهی  به  استخر  مقابل آن می  ریزند . 

ساختمان    امامزاده  داری دو  اتاق و یک  نشیمن  بوده  و  صحن امامزاده  در  اتاق کوچکی  واقع شده که مردم  روستاهای  اطراف  با مراجعه به آنجا و روشن نمودن  شمع به  تلاوت  قرآن و  دعا و  نیایش می پردازند   .   

در  سالهای  اخیر  علیرغم  تعمیر مکرر ساختمان  امامزاده  دیوار های آن  به  دلیل  قدمت زیاد  و نامرغوب بودن   مصالح  ساختمانی به کار  رفته در آن  در  حال خرابی  است  لذا  ساخت و  تجهیز و نصب گنبد  برای  امامزاده  در  سال های  آتی یکی  از  برنامه های   اهالی روستا  می  باشد . 

کشاورزی   و دامپروری

کشاورزی و  دامپروری  یکی  از  مشاغل  اصلی  اهالی  روستا  به شمار می رود   که به   مرور زمان با مکانیزه  شدن  کشاورزی  و بکار گیری دستگاه های  پیشرفته  از  قبیل کمباین ، تراکتور ، بیخ چین ،  خرمن کوب و ردیف کار و غیره  … خیل جوانانی که به زمره افراد  بیکار می پیوندند  افزایش پیدا کرده است . 

گندم ، جو ، سیب زمینی ، انواع مختلف انگور ، انواع سبزیجات  ، گردو ، بادام ، زردآلو ،  هلو ، صماغ ، گلابی   ،‌شلیل  ، سنجد  ، گیلاس ، آلبالو ،‌ آلو  و غیره   … از محصولات  کشاورزی و باغی  روستا می  باشند  که  گندم  و  انگور  از  میان  آنها  سهم  بیشتری  را به خود  اختصاص  داده  است . 

کشاورزان  علاوه  بر  استفاده  از گیاهان   خود رو  برای تغذیه دام خود   اقدام   به کاشت  انواع   علوفه   از   قبیل ، یونجه ، شبدر  و خشک و  غیره ….  می نمایند . 

اکثر  اهالی  روستا  در کنار  کشاورزی به  دامپروری  و  نگهداری  گاو  گوسفند  نیز  علاقمند  می  باشند   نگهداری  گوسفند  بیشتر  به  دلیل تأمین  گوشت مورد  نیاز مردم  و نگهداری گاو  به منظور استفاده از شیر و مواد  لبنی  آن می  باشد .  در   سالهای  اخیر نگهداری گاو های  شیر ده   در  روستا  افزایش  پیدا کرده و  مردم   مازاد  شیر مصرفی خود را به  فروش می رسانند  طبق آخرین  آمار  به  دست  رسیده در خرداد ماه سال ۱۳۸۵   روزانه  بیش  از حدود   600  لیتر  شیر گاوی  از  روستا  جمع  آوری  و تحویل  ایستگاه های  شیر  داده می  شود .  

       زنبور داری

اخیراً چند  نفر  از کشاورزان  اقدام به  نگهداری   کندوهای  زنبور  عسل به  روش  کلاسیک در کوهپایه  های روستا نموده اند   با توجه   به   طبیعت روستا به نظر می  رسد   که  زنبورد اری نیز افق  روشنی برای   اشتغال زایی جوانان روستا باشد  .  

   چشمه ها و قنات ها

روستای  ترکمان   دارای چشمه هاو قنات  های  زیادی به نامهای   : قدیم خان  بلاغی  ، داش بلاغ ،  امامزاده ، امام قلی کهریز  ،  یاسگرد پایین ، یاسگرد  بالا ،  گاو کش  ، علی اکبر خان  و غیره می باشد که  با حفر چاههای  کشاورزی  و  استفاده بیش از حد  از آب   در سالیان اخیر  میزان آب دهی آنها به مرور کاهش یافته  است .

     صنایع دستی

زنان ترکمان  از  سالیان دور با بافت  انواع قالی و  قالیچه   ها در  طرح ها و رنگ های  مختلف یاریگر  شوهران خود   در تأمین  اقتصاد  خانواده بوده اند  ولیکن   در سال  های اخیر  به  دلیل رکود قیمت فرش و  قالی ایران  در بازار های بین  المللی    قالی بافی  در بین زنان  کمرنگ شد ه  است .  

       منبت کاری 

منبت کاری  نیز  از  مشاغل جدیدی است که جوانان روستا با آن روزگار خود  را می گذرانند  تماشای  طرح های  مختلف  ایجاد  شده  بر روی چوب و  ساخت مبلمان ،  میز  و قاب  عکس های   مختلف ، هنگامیکه  دستان هنرمند   جوان چوب  را در  دست خود مانند خمیر نرم  می نماید لذت بخش است . آنها کاری ندارند    چه کسانی بر  روی آن مبل های منقوش می نشینند ولی دوست دارند کسانی که بر  روی آن  نشسته  و   بر آن تکیه می زنند  خدا را فراموش نکنند و همواره  حق مظلومین را از  ظالمان    بستانند . 

صنایع منبت  کاری نیازمند  حمایت همه جانبه  دولت بوده  که با رونق صادرات آن   می توان در آمدهای  غیر نفتی کشور  را افزایش داد .   

   گونه  های گیاهی

علاوه بر محصولات  زراعی فوق  روستای  ترکمان  دارای پوشش گیاهی  با  ارزشی  مانند  گل بنفشه ،  گل گاو زبان ،  خطمی ، گل پونه ، بو مادارن   ، توکلیجه ( کلک  خرگوش )‌ ، گون ، مریم گلی ، گلین  بارماقی ،  کُل ، شیرین بیان ،  گل آقا ، قاز یاقی ، بز بوته  و غیره    …  در دامنه کوه های یتیم امامی  و قلاغ پا  و دشتزار ها بوده  که خاصیت  دارویی آنان  در کتابهای  مختلفی  مانند  نسخه  شفا  ثبت  شده است  . 

گونه های جانوری 

در  روستای  ترکمان  گونه های  جانوری  مختلفی  از  قبیل  گرگ ،  روباه ، خرگوش ،  شغال ، جوجه  تیغی ، مار ،  لاک پشت  و   انواع  پرندگان    مختلف  از قبیل کبوتران  چاهی ، کلاغ ، کپک  ، بلبل ، قناری ، هد هد ، زاغچه ، گنجشک  ، قرقی  و غیره  …  زیست می نمایند که تعداد  گونه های کپک به دلیل شکار بیش از حد  شکارچیان  محلی  بیش از حد کاهش پیدا نموده است . 

         معادن 

از معادن شناخته شده  در روستای ترکمان  معدن سنگ  میکای سفید واقع در بالای باغات  امام قلی کهریزی  را می توان نام برد  .   که  از  سنگهای آن به  عنوان تلق چراغ و  عایق نسوز استفاده  می شود .

    ورزش  در روستا

از دیرباز جوانان  روستای   ترکمان  با  انجام  ورزش ها و  بازی های   محلی  نظیر  کبدی ، الّک ، هفت سنگ ، تندر تندر ، کلبه  کلبه ، اورقی اورقی ، زبلاً هذا ، اسب  دوانی ، شنا ، پرتاب  سنگ با قلاب  سنگ ، کوهنوردی ، مسابقه دو  ، وزنه  برداری  و غیره   …  اوقات  فراغت  خود  را پر  نموده  و بر آمادگی  جسمانی و ورزیدگی و توانایی  خود  می  افزودند .  و لیکن  مدت ها ست   که  با  ظهور  تلویزیون  ، این   وسیله بخش عظیمی  از  وقت نوجوانان  را  به  خود  اختصاص  داده  و ورزش های  مذکور کمرنگ  شده  و  رفته رفته  جای خود را به   فوتبال داده است .  

تیم فوتبال  روستای  ترکمان  پس  از  اتمام جنگ تحمیلی   شکل گرفته و  سالانه  با  برگزاری  جامهای نوروزی  در  تعطیلات عید جوانان روستای  های   اطراف را به جنب و جوش  در می آورد   بر  همین  اساس  تیم  فوتبال  وحدت   ترکمان  چندین  با  در  بین  تیم  های   شرکت کننده  از روستاهای  اطراف  درخشیده  و  گوی  سبقت  را  از   رقیبان ربوده    است   . 

    مراکز فرهنگی

مسجد   المهدی (عج)

مسجد المهدی از مهمترین  مراکز فرهنگی روستای ترکمان  است که علاوه بر  برگزاری  نماز جماعت ، نماز عید فطر ،  قرائت   زیارت پر فیض عاشورا ، دعای روحبخش کمیل  و دعای  عرفه  کلاسهای   فرهنگی و هنری نیزدر آنجا برگزار   می شود .

حسینیه مکتب المهدی  (عج)

مردم روستای  ترکمان در مراسم  مختلف از قبیل ولادت و شهادت ائمه  معصومین  (علیهم  السلام )   ، اعیاد  سعید  غدیر  و فطر ، یادواره   شهدای روستا ، شور همگانی ، انتخابات  و غیره در حسینیه به دور هم جمع می شوند و طبق مورد  به عزاداری یا   جشن و سرور می پردازند . 

کتابخانه و نوار خانه  شهید  مطهری (ره)

یکی  دیگر از مراکز فرهنگی  فعال روستا  کتابخانه و نوار خانه  شهید  مطهری (ره)  واقع در حسینیه  مکتب  المهدی (عج)‌ می باشد که  جوانان  روستا در اقدامی  خود جوش و شایسته  در سال  1380   اقدام به  فعال نمودن این بخش نموده  اند  . اهالی روستا با  مراجعه به کتابخانه کتاب ها و نوار ها و  سی دی های  دلخواه  خود را   به صورت رایگان  و امانی  جهت  استفاده در منزل تحویل می گیرند .  

برگزاری نمایشگاه های     مختلف ،  برگزاری یادواره شهدا ی روستا  ، برگزاری مسابقات ورزشی ، برکزاری مسابقات فرهنگی ،برگزاری جلسات  روخوانی و روانخوانی قرآن کریم  و غیره  … را  می توان  از  فعالیت  های سالهای  اخیر  مرکز فوق  به  شمار آورد .