روستای کهنه / جغتای / خراسان رضوی

موقعیت جغرافیایی روستای کهنه

این روستا به مختصات  56 درجه و ۵۳ دقیقه طول جغرافیایی  و ۳۶ درجه و ۳۹ دقیقه عرض جغرافیایی  و با ارتفاع  1420 متر از سطح دریا( دراستان خراسان رضوی – شهرستان جغتای و در ۲۰ کیلومتری غرب  شهر جغتای ) واقع گردیده است .

پیشینه ی تاریخی روستای کهنه :

این وب  سایت  در خصوص پیشینه ی تاریخی روستای کهنه سعی نموده که مطالب منتشره را بر مبنای منابع مستند بیان نماید لذا در این راستا پس از مطالعات و بررسی های متعدد در فرهنگ های جغرافیایی  سه فرهنگ را که بیانگر وضعیت ابادی های ایران از سنوات قبل از ۱۲۸۹ هجری شمسی تاسال ۱۳۸۱ می باشند برگزیده و بر مبنای ان فرهنگ ها پیشینه و گذشته ی تاریخی کهنه را در سه مرحله تقسیم بندی نموده است .

مرحله ی اول : فرهنگ جغرافیایی ایران (خراسان )که در سال ۱۲۸۹ هجری شمسی توسط ستاد فرماندهی وزارت جنگ بریتانیا تهیه شده و بیانگر وضعیت ابادی های خراسان در سالهای قبل از ۱۲۷۵ هجری شمسی(بیش از یک قرن پیش ) می باشد بر اساس سفرنامه اقای شیندلر آلمانیschindler)) درباره ی کهنه چنین نوشته است :                                                                                                                               KAHNEH                                                       

                                                                                           روستایی است با ۲۰ واحد مسکونی در منطقه ی جوین خراسان در

 فاصله ی ۹ مایلی (۴۸/۱۴ کیلومتری ) غرب جغتای

 

مرحله ی دوم : فرهنگ جغرافیایی ایران ( جلد نهم ) که بر مبنای تقسیمات وزارت کشور در  سال ۱۳۲۹شمسی، بوسیله اداره ی جغرافیایی ارتش ایران در سال ١٣٣١ انتشار یافته و بیانگر وضعیت ابادی های ایران در سالهای قبل از ١٣٣١ می باشد درباره ی کهنه چنین نوشته است :

کهنه : ده مرکز دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار – 17 ک شمال باختری  جغتای – سر راه مالرو عمومی شریف اباد – کوهستانی معتدل – سکنه ۷۳۲( نفر)– شیعه – فارسی – قنات – غلات – تریاک – پنبه – میوه جات – ابریشم – کنجد – شغل زراعت مالداری – قالیچه و کرباس بافی – راه مالرو

 کهنه (  KOHNE ) نام یکی از دهستانهای بخش جغتای شهرستان سبزوار که در شمال باختری بخش واقع است .

هوای معتدل – اب مزروعی اغلب قراء از چشمه سار و رود خانه محلی تامین می شود –محصول عمده غلات انواع میوه جات   پنبه   تریاک  است  بواسطه کوهستانی بودن منطقه دهستان راهها عموما صعب العبور است این دهستان از ۹ ابادی تشکیل  مجموع نفوس ان در حدود ۲۱۷۱ نفر است.

این فرهنگ  در جاهای مختلف به شرح ذیل از دهستان کهنه نام برده است :

جغتای: یکی از بخشهای پنجگانه شهرستان سبزوار است که از شمال به اسفراین و از خاور به دهستان طبس و حکم آباد از شهرستان نیشابور و از جنوب به کوه جغتای و میسور و اندقان و از باختر به دهستان جاجرم و بخش عباس از شهرستان شاهرود محدود است . سه دهستان از این بخش بنام نقاب ، آزادوار و خسروشیر در جلگه جوین و دو دهستان کهنه و براکوه در شمال کوههای اندقان واقعشده و هوای آنها سردسیر است . آبادی هائی که در جلگه واقع شده است از قنات و دهکده های کوهستانی از چشمه ورودخانه مشروب میشود. این بخش دارای ۹۷ آبادی بزرگ و کوچک است که مجموع نفوس آنها در حدود ۳۴۱۶۶ نفر می باشد. مرکز بخش جغتای در دهستان کهنه جنوب کوه جغتای می باشد و از راه شوسه مشهد و طهران در حدود سلطان اباد جزء دهستان قصبه راه فرعی بقصبه جغتای کشیده شده که هر هفته یکبار اتومبیل رفت و امد می نماید

 

جغتای : قصبه مرکزی بخش جغتای و دهستان کهنه شهرستان سبزوار است در ۱۷۵کیلومتری شمال باختری و ۱۲۷کیلومتری باختر شوسه عمومی طهران مشهد واقع است.موقعیت کوهستانی و سردسیر سکنه ۲۱۵۷ .- شیعه – فارسی – ترکی – رودخانه و قنات – غلات ابریشم تریاک  بنشن و زیره و شغل مردان زراعت و گله داری و کسب و تجارت و صنایع دستی زنان قالیچه بافی و چادرشب و کرباس بافی است . ادارات : بخشداری ، دارائی ، آمار، ثبت اسناد، پست . در حدود سی باب دکاکین مختلفه و دبستان دارد.

الله اباد: ده از دهستان کهنه بخش جغتهی شهرستان سبزوار -۲۴ ک باختر جغتای – سر راه مالرو عمومی شریف اباد

دامنه – معتدل – سکنه ۱۷۴ – شیعه – فارسی – قنات – غلات – پنبه – زیره – شغل زراعت – راه مالرو

جاورتن : ده از دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار – 26 ک باختر جغتای – سر راه مالرو عمومی شریف اباد – کوهستانی – معتدل – سکنه ۱۸۰ – شیعه – فارسی  کردی –قنات – غلات – زیره  کنجد –شغل زراعت – راه مالرو

جبله: ده از دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار ۱۰ ک جنوب باختری جغتای در ۱ ک جنوب مالرو عمومی شریف اباد – کوهستانی – سردسیر – سکنه ۳۲۲ – شیعه – فارسی – قنات – غلات پنبه زیره کنجد – شغل زراعت – راه مالرو

دستوران: ده از دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار – 20 ک باختر جغتای – کنار راه مالرو عمومی جغتای به شریف اباد – جلگه – گرمسیر – سکنه ۴۰۹ – شیعه – ترکی – قنات – غلات پنبه زیره کنجد – شغل زراعت – راه مالرو

شادمان: ده از دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار ۳۰ ک باختر جغتای – سر راه مالرو عمومی جغتای به شریف اباد – دامنه – معتدل – سکنه ۸۹ – شیعه – فارسی – چشمه – غلات پنبه زیره کنجد – شغل زراعت – راه مالرو

گفت :ده از دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار – 6 ک جنوب باختری جغتای سر راه مالرو عمومی شریف اباد – دامنه – معتدل – سکنه ۴۸۴ – شیعه – فارسی – قنات – غلات پنبه زیره کنجد – شغل زراعت – راه مالرو از جغتای می توان اتومبیل برد .

منیدر :ده از دهستان کهنه بخش جغتای شهرستان سبزوار – 30 ک باختر جغتای سر راه مالرو عمومی شریف اباد . کوهستانی – سردسیر – سکنه ۵۱۳ – شیعه – فارسی- قنات – غلات کنجد پنبه زیره – شغل زراعت – راه مالرو.

نقاب : نام یکی از دهستانهای بخش جغتای شهرستان سبزوار که محدود است از طرف شمال بکوه هرده از خاور بدهستان حکم اباد از جنوب بدهستان کهنه از باختر بدهستان ازادور

ازادور :نام یکی از دهستانهای پنجگانه ی بخش جغتای شهرستان سبزوار و محدود است از طرف شمال بکوه هرده از طرف جنوب بدهستان کهنه از طرف خاور بدهستان خسروشیر از طرف خاور بکال شور

 

مرحله سوم : گر چه این مرحله را نمی توان بعنوان پیشینه ی تاریخی مطرح نمود و بیانگر وضعیت سالهای اخیر می باشد اما جهت تکمیل سیرمراحل  تاریخی اختصارا به ان پرداخته می شود .

فرهنگ جغرافیایی ابادی های کشور که بر اساس اطلاعات جمع آوری شده در سال ١٣٨١ و بر مبنای تقسیمات کشوری سال ۱۳۸۳  بوسیله ی سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح در سال ۱۳۸۴ انتشار یافته و بیانگر وضعیت آبادیها در سالهای قبل از ١٣٨١ میباشد ،درباره ی کهنه چنین نوشته است :

کهنه KAHNEH

به مختصات طول جغرافیایی :۵۶ درجه و ۵۴ دقیقه ، عرض جغرافیایی: ۳۶ درجه و ۳۹ دقیقه وارتفاع متوسط   1440 متر که در ۲۵ کیلومتری غرب   شهر جغتای قرار گرفته است .

موقعیت طبیعی : پایکوهی . 

رودخانه : رودخانه فصلی کال عریان در ۲ کیلومتری شرق ابادی جریان دارد .

کوه : کوه جرنگی  با ارتفاع ۲۱۱۵ متر با امتداد جنوب شرق به جنوب غرب در ۵/۱ کیلومتری ، کوه دوک  با ارتفاع ۲۱۶۹ متر در ۳ کیلومتری جنوب شرق و کوه گر  با ارتفاع ۲۴۸۷ متر در ۶ کیلومتری جنوب و جنوب شرق  روستا قرار دارند .

دره : دره کال عریان در ۵/۱ کیلومتری شرق ابادی است .

گردنه : گردنه عروس کش در ۵/۵ کیلومتری جنوب شرق ابادی واقع شده است .

جمعیت : ۳۰۱ خانوار که شامل ۱۵۲۵ نفر است.از این تعداد ۷۰ درصد با سواد هستند.

مشاغل عمده آبادی : زراعت ، دامداری،باغداری و کارگری .

محصولات عمده زراعی : گندم ، جو ، چغندرقند ، نخود و زیره  .

 نوع کشت : آبی و دیمی .

محصولات عمده باغی : انگور ، زردآلو ،گردو ، آلوچه ،انار و سیب   .

منابع آب کشاورزی : قنات.

منابع آب آشامیدنی : قنات و چاه معمولی (لوله کشی ) .

امکانات این روستا عبارت است از : برق شبکه سراسری ،۲  دبستان ،۲مدرسه راهنمائی ،۲ دبیرستان ، نهضت سواد اموزی  ، خانه بهداشت ، گرمابه ، غسالخانه ،شورای اسلامی روستایی ، شرکت تعاونی روستایی ،شعبه نفت ، دفتر مخابرات ، پایگاه مقاومت بسیج ، حسینیه ،۴ مسجد و زیارتگاه امام زاده بی بی حسنا با بنایی از خشت و گل و با سقفی گنبدی در مجاورت ابادی واقع شده است . همچنین این روستا دارای دو قلعه مخروبه به نامهای باهون و قلعه عریان است .

فعالیتهای تولیدی :۵ واحد آسیاب .

صنایع دستی : قالی بافی .

تاریخچه روستا : قدمت آبادی   در حدود ۴ قرن است .

 

پیشینه ی تاریخی روستای کهنه فراتر از انچه در فرهنگهای جغرافیایی امده و به روایت گذشتگان و کهنسالان :

همانطور که در فرهنگ ابادیهای کشور نیز به دو قلعه ی مخروبه ی عریان و باهان اشاره شده گفته میشود که در قرنهای گذشته که زمان دقیق ان معین نیست محل سکونت پیشینیان، دو قلعه ی آریان ( که متاسفانه این اسم به اشتباه در فرهنگهای جغرافیایی و خیلی از اسناد و مدارک عریان ثبت گردیده که این مسئله در رابطه با روستای اریان از توابع بخش روداب سبزوار نیز اتفاق افتاده وجلد نهم فرهنگ جغرافیائی ایران و به تبع ان  لغت نامه ی دکتر علی اکبر دهخدا ان را عریان ثبت نموده است ) و باهان بوده که قلعه ی اریان بر روی تپه ای در ضلع غربی کال اریان و قلعه ی باهان بر روی تپه ای در ضلع شرقی قنات باهان با فاصله ای حدود یک و نیم کیلومتراز یکدیگر ساخته شده بوده اند ( البته قنات ان زمان باهان دقیقا در پای تپه ی قلعه  (ضلع غربی تپه ) بوده و قنات فعلی باهان مربوط به ان دوره نبوده و بعدا احداث گردیده است ) .

گفته میشود که روسای قلعه های مذکور دو خواهر و برادر بوده اند که برادر رئیس قلعه ی اریان و خواهر رئیس قلعه ی باهان بوده و به نظر میرسد نام قلعه ها از نام یا لقب  همان خواهر و برادر گرفته شده باشد .

برجهای این قلعه ها بر یکدیگر اشراف داشته و در زمانی که خطر یورش و هجوم دشمن از جانب غرب بوده دیده بان قلعه باهان موضوع را با علامت  دود ، اتش یا هر وسیله دیگری  به اطلاع قلعه ی اریان رسانیده و خطر یورش از سمت شرق را دیده بان قلعه ی  اریان به اطلاع قلعه ی باهان می رسانیده است .

اسم و عنوان مکانهایی چون تالار ، کوشک (قصر) و استخر در حوالی قلعه ی مخروبه ی اریان به یادگار مانده که نشان می دهد این دو قلعه در زمان خود از شوکت و عظمت قابل توجهی برخوردار بوده اند .

مردمان این دو قلعه زندگی مسالمت امیز یا شاید واحدی با همدیگر داشته و به نظر میرسد در زمان نیاز از امکانات یکدیگر بهره میبرده اند و با توجه به اینکه اب قلعه ی باهان بوسیله ی قنات و اب قلعه ی اریان بوسیله ی رودخانه تامین میشده احتمال میرود قلعه ی باهان بیشتر در فصل زمستان و قلعه ی اریان بیشتر در فصل تابستان مورد اقبال و توجه بوده باشد .

در رابطه با اینکه چه چیزی باعث تخریب و ویرانی دو قلعه ی مورد اشاره شده گفته می شود این قلعه ها در زمان عظمت و جلال خود به دلیل نامعلومی از قاعده ی قانون عدول نموده و از پرداخت مالیلت به دولت مرکزی زمان خود   سر باز زده و هر گاه مامورین مالیاتی مراجعه میکرده اند دروازه ی قلعه ها بر روی انها بسته شده و اجازه ی دخول نمی یافته اند و بوسیله پلخمان (قلاب سنگ )  از بالای قلعه مورد تعرض قرار میگرفته اند که نهایتا پس از مدتها مامورین ضربت  در اطراف قلعه ی اریان کمین نموده و چوپان یا چوپانهای گله گاو (گمار) مربوط به قلعه را تسلیم خود نموده و در هنگام غروب و تاریکی نسبی هوا در پوشش و استتار گاوها وارد قلعه ی اریان شده و ان را با خاک یکسان نموده اند.( با توجه به اینکه مکانی بنام باغ مغول در یک کیلومتری جنوب شرقی قلعه اریان وجود دارد به نظر می رسد عدم پرداخت مالیلت از جانب مردم قلعه های مورد اشاره در زمان استیلای حاکمان مغول بر بلاد خراسان ( اوایل قرن هفتم هجری به بعد) و به نشانه ی اعتراض صورت گرفته باشد .)

 

از ان زمان به بعد به مردم این دو قلعه دستور داده می شود که قلعه های خود را در داخل دره ساخته و حق ساختن قلعه بر فراز تپه ها و ارتفاعات را ندارند لذا مردم به محدوده ی قنات ده کنونی واقع در نیم کیلومتری شمال  روستا کوچ کرده و در انجا مسکن خود را بنا می نهند که پس از سالها این محل بوسیله ی سیلی که در فصل غلات امده ویران شده و بناچار مردم به محل کنونی روستا امده و قلعه خود را در این مکان بنا می کنند   . زمان بنای این قلعه مشخص نیست ولی نمیتواند بیش از چهار قرن باشد اما انچه که مشخص است تا حدود ۹۰ سال پیش حصار و برجها و دروازه ی قلعه موجود و قلعه محدود به محیطی بوده که در وسط شش برج    (برج حاج علی در شمال شرق – برج شریعت در شمال – برج حاج سید محمد در شمال غرب – برج محدوده ی منزل علی اکبربیگ در جنوب غرب – برج سید یوسف در جنوب و برج قدرت بیگ در جنوب شرق ) قرار داشته است . در حال حاضر دو برج از شش برج ( برج ضلع شمال شرق و شمال ) موجود بوده و بقیه تخریب شده و دروازه ی قلعه در ضلع شمالشرقی  (در کوچه ی مابین منزل سید محمد  و ابراهیم خان ) قرار داشته است .شایان ذکر اینکه در ساختن شش برج قلعه،معیارها و محاسبات مهندسی رعایت شده بوده و برجها دقیقا در قرینه ی یکدیگر ساخته شده بوده اند که  عکس هوایی سال ۱۳۳۴ نیز این موضوع را تایید میکند .

پس از بنای قلعه ی کهنه در محل کنونی تا سالهای طولانی مردم جهت اب شرب به قنات ده (نیم کیلومتری شمال  روستا ) و چشمه ی کهنیدر واقع در ۲ کیلومتری جنوب روستا مراجعه میکرده اند که نهایتا قنات معروف به قنات حسین اباد واقع در مرکز روستا در قرن گذشته  با همت مرحوم حاج ملا حسین (ابوی مرحوم حاج ملا محمد باقر و مرحوم ملا عا بس ) احداث میشود .

ضمنا در خصوص جمعیت کهنه در یک قرن پیش که فرهنگ جغرافیایی ایران ان را ۲۰ واحد مسکونی قلمداد نموده باید گفت که در ان زمان در هر واحد مسکونی (که به هر واحد مسکونی حوالی یا حولی گفته می شده ) چندین خانوار زندگی می کرده اند که این موضوع نیز از جانب اقای محمد کربلایی نوروز بعنوان کهنسال ترین فرد روستا در مصاحبه ای که در مرداد ماه سال جاری از وی  بعمل امد مورد تایید قرار گرفت . لذا  بر مبنای اطلاعاتی که در مصاحبه با اقای محمد کربلایی نوروز به دست امد جمعیت اواخر قرن گذشته ی کهنه در حدود ۶٠ خانوار براورد می شود .

در رابطه با قدمت قلعه های مخروبه ی آریان و باهان از مطالب گفته شده اینگونه استنباط میشود که ساخت این قلعه ها حداقل میتواند به بیش از ده قرن پیش و قبل از حمله ی مغول منتسب شود . در رابطه با اینکه ایا قدمت  این قلعه ها میتواند به قبل از حمله ی اعراب به ایران ، منتسب گردد یا نه ، میتوان گفت که این موضوع نیز محتمل به نظر میرسد و دلیل ان اینکه :

۱: مردم روستای کهنه ( که اصالتشان به قلعه های مذکور منتسب میشود ) جشن باستانی سده را تاکنون حفظ نموده اند و این جشن در روستاهای محدودی از روستاهای  شهرستان جغتای همچون روستای آزادور که قدمت ان بر هیچ کس پوشیده نبوده و یاداور شهر قدیم جوین میباشد دیده میشود .

۲: اریان و باهان دو واژه ای هستند که ریشه و اصالت انها با قدمت ایران باستان برابری میکند و لغتنامه دهخدا در خصوص این دو واژه چنین نوشته است :

آریان : یونانیان عموما اریان را به ممالکی که در تحت حکومت و سلطه ایرانیان بوده است اطلاق کرده اند.

باهان : نام یکی از بطریقان (فرماندهان لشکر) روم هنگام حمله مسلمانان به مغرب بوده است .

 و از طرفی معمولا روستاهایی که بعد از دوره اسلام بنا گردیده اند با کلمات عربی نامگذاری شده اند .

۳:در ضلع غربی قلعه اریان مکانی وجود دارد که از ان به نام کال زیارت نام برده میشود و گفته میشود زیارتی بودن این مکان به بزرگان دین زرتشت مربوط میشده که البته در حال حاضر محل دقیق زیارتگاه مشخص نیست.

در پایان شایان ذکر اینکه نقشه ی جغرافیائی با مقیاس یک پنجاه هزارم که در سال ۱۳۸۴ بوسیله ی سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح تهیه شده خوشبختانه از واژه ی آریان به شکل صحیح ان (کال اریان ) نام برده است . 

ضمنا اگر بخواهیم واژه ی آریان را به گویش محلی روستای کهنه ،(اریو) مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم ،این کلمه میتواند از نام آریو برزن (سردار شجاع و فداکار ایران باستان، که در مقابل سپاه اسکندر مقاومت بی نظیری از خود نشان داد  ،گرفته شده باشد.گفته می شود خواهر آریو برزن که یوتاب نام داشته نیز،فرماندهی بخشی از سپاهیان برادر را بر عهده داشته و به همراه برادر ، تا لحظه مرگ در مقابل سپاهیان اسکندر جنگیده است .

جمعیت روستای کهنه

                                                                                                                              جمعیت این روستا بر اساس سرشماری سال ١٣٨۵  –  ۱۲۷۲  نفر (٣١٧ خانوار)بوده است

روستای کهنه تا قبل از سال ۱۳۸۷ یعنی تاقبل از اینکه بخشهای جغتای وجوین(نقاب) به شهرستان ارتقاء یابند از نظر تقسیمات کشوری زیر مجموعه ی بخش جغتای وشهرستان سبزوار به شمار می امد که در ان وضعیت   (برابر سرشماری سال ۱۳۸۵)

دربین ۳۶۴ روستای سبزوار به ترتیب پس از روستاهای : رازی- مشکان- نوده ارباب- صدخرو- حکم اباد- رباط جز- محمدابادگفت- شهرستانک- زوراباد- ایزی- شامکان- فراشیان- حاجی اباد حاجی صفر- انداده- خداشاه- عباس اباد عرب- ازادور- برغمد- فریمانه- افچنگ- بلقان ابا د- چشام- مزینان- باغجر- خرم اباد- طرسک- تند ک- مچ- کلاته میمری- سیداباد بخش خوشاب- ابوچناری- حارث اباد- خسروجرد و  زمند   از نظر جمعیتی جایگاه سی و پنجم را دارا بوده است.

پس از سال ۱۳۸۷ یعنی بعد از اینکه بخشهای جغتای وجوین(نقاب) به شهرستان ارتقاء یافتند از نظر تقسیمات کشوری زیر مجموعه ی بخش مرکزی شهرستان جغتای قرار گرفت که در حال حاضر و برابر همان سرشماری سال ۱۳۸۵ در بین ۴۹ روستای شهرستان جغتای  به ترتیب پس از روستاهای : محمد اباد گفت- شهرستانک- فراشیان- خداشاه- ازادور- فریمانه- ابوچناری و زمند از نظر جمعیتی جایگاه نهم  را دارا می باشد.(مرجع: درگاه ملی امار ایران)

وجه تسمیه روستای کهنه

طبیعت ادمی در رابطه با اسم  منطقه ای که در انجا  زندگی میکند یا محلی که در انجا متولد شده و به ان تعلق دارد  به گونه ای است که دوست دارد و کنجکاو است معنی و وجه تسمیه ان را بداند. لذا

در رابطه با نام روستای کهنه بر ان شده ایم  ابتدا به چگونگی تلفظ  وسپس به معنی و وجه تسمیه ان بپردازیم .

چگونگی تلفظ : فرهنگ جغرافیایی ایران ( تهیه شده توسط وزارت جنگ بریتانیا  در سال ۱۲۸۹ )که یاداور نام روستای کهنه در قرن یا قرون گذشته می باشد بین نام قدیم و جدید روستا در ان زمان تفکیک قائل شده  و نام قدیم انرا کاهنه و نام جدید انرا کهنه  (KAHNEH) اورده است ولی دیگر فرهنگ جغرافیایی که در سال ۱۳۲۹ توسط اداره ی جغرافیایی ستاد ارتش ایران  ان زمان تهیه شده و یاد اور نام روستای کهنه در نیم قرن گذشته می باشد  نام کهنه را بصورت kohne   نوشته و فرهنگ لغت دهخدا نیز به استناد همین فرهنگ جغرافیایی کهنه را بصورت kohne   ثبت نموده است .

نتیجه اینکه در خصوص چگونگی تلفظ نام روستا هیچ سابقه یا نقل قولی  مبنی بر اینکه  کهنه بصورت kohne   به معنای قدیمی  تلفظ شده باشد وجود ندارد و انچه در فرهنگ جغرافیایی مذکور به ثبت رسیده یا اشتباه تایپی بوده یا کسب اطلاعات نادرست  فلذا تلفظ صحیح همان است که در فرهنگ جغرافیایی تهیه شده توسط وزارت جنگ بریتانیا امده (KAHNEH   ) و از ان زمان تاکنون تغییری نکرده است .

معنی واژه ی کهنه : در خصوص معنی وازه ی کهنه دو حالت وجود دارد و ان دو حالت به این مسئله بر می گردد که واژه ی کهنه از زبان تازی (عربی ) ماخوذ شده باشد یا از زبان پهلوی (پارسی میانه ) .

اگر واژه ی کهنه از زبان تازی  گرفته شده باشد به معنی  مردمان غیبگوی – فالگوی – کاهن  و  جادوگر  می باشد (منبع : فرهنگ لغت دکتر علی اکبر نفیسی )

و اما اگر واژه ی کهنه ریشه در زبان پهلوی یا پارسی میانه  داشته باشد از دیدگاه دکتر وثوق که از مورخین و محققین بر جسته ی معاصر کشور هستند  به معنی قلعه و برج میباشد ( منبع : متن منتشر شده در تاریخ ۲۰/۴/۱۳۸۹ در پایگاه اطلاع رسانی  سایت      www.marboti.com   :  این سایت مربوط به روستایی بنام کهنه واقع در بخش  اوز  شهرستان  لار  استان فارس میباشد و شایان ذکر اینکه به استناد فرهنگ ابادی های کشور تالیف دکتر پاپلی یزدی  در بین ۸۰۷۱۷ ابا دی  ایران فقط دو ابادی به نام کهنه وجود دارد(کهنه شهرستان سبزوار و کهنه شهرستان لار ) و بقیه دارای پسوند بوده و از حیث تلفظ نیز غالبا  kohneh  به معنی قدیمی  خوانده می شوند.این دو روستا با اختلاف ۳ درجه طول جغرافیایی بصورت قرینه یکی در شمالشرق ایران ( با ارتفاع ۱۴۲۰ متر از سطح دریا ) و دیگری در جنوبشرق ایران ( با ارتفاع ۸۴۰ متر از سطح دریا ) واقع گردیده اند.)

 

حال اینکه علت نامگذاری و وجه تسمیه روستای کهنه به این موضوع بر می گردد که ساکنان اولیه ان مردمان غیبگوی و کاهن بوده اند یا اینکه واژه ی کهنه به معنی قلعه و برج روی روستا نهاده شده محل تردید است اما از نظر نویسنده ی این مطلب با توجه به اینکه روستای کهنه در دوران گذشته بوسیله ی شش برج  که در جناحین روستا(۳ برج ضلع شمال ،۳ برج ضلع جنوب ) جهت ایمن بودن از خطر یورشها ساخته بوده اند محصور بوده نام کهنه می تواند از زبان پهلوی  به معنی قلعه (برج ) گرفته شده باشد و این وجه تسمیه محتمل تر و منطقی تر به نظر می رسد تا جایی که مردم روستا تا همین سالیان اخیر در مکالمات روز مره  جهت معرفی کهنه از واژه ی قلعه استفاده می نمودند و در حال حاضر نیز گاها شنیده می شود ( مانند پشت قلعه به معنی سمت بالا و ضلع جنوبی روستا و زیر قلعه به معنی سمت پایین و ضلع شمالی روستا) .

 

با توجه به مطالب گفته شده . شما در رابطه با علت نامگذاری و وجه تسمیه روستای کهنه چه فکر می کنید ؟