غریب محله – بهشهر – مازندران

سایتها و وبلاگهای روستای غریب محله

شهرستان بهشهر – استان مازندران

http://www.rostaye-gharibmahaleh.mihanblog.com/

gmn.blogfa.com/

may-sam.blogfa.com

www.1000jerib.blogfa.com

موقعیت استقرار روستا بر حسب تقسیمات اداری ــ سیاسی :

روستای غریب محله یکی از روستاهای دهستان پنجهزاره شهرستان گلوگاه در جنوب شهر بهشهر واقع در منطقه هزار جریب در میان کوههای سوچلما و جهانموراکه یک  ناحیه کوهستانی است می باشد . مساحت محدوده قانونی روستا ۵/۱ کیلومتر مربع و مساحت محدوده خدماتی و خارج از محدوده قانونی به ۳۵ کیلومتر مربع . این روستا از شمال به روستاهای پجیم ، زلت ،  شیخ محله . از جنوب به محسن آباد و کفکور و از شرق به روستای گالش محله و از غرب به چالکده محدود می باشد . فاصله روستا تا مرکز دهستان پنجهزاره علمدار محله ۳۰ کیلومتر ،فاصله تا مرکز بخش از بهشهر ۳۵ کیلومتر وهمچنین فاصله آن تا شهر گلوگاه ۶۰ کیلومتر می باشد .

. این روستا به حسب مختصات جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا در عرض  ۳۶ درجه و ۳۷ دقیقه و در طول ۵۳ درجه و ۴۴ دقیقه در ارتفاع ۱۳۰۰-۱۲۰۰ از سطح دریا قرار گرفت .

خصوصیات آب و هوایی :

به طور کلی وضعیت آب و هوای این روستا در زمستانها سرد و پر برف و در تابستانها معتدل و خنک می باشد و بعلت استقرار در منطقه کوهستانی جنگلی آب و هوای آن نسبت به مناطق    جلگه ای حاشیه دریای خزر سردتر می باشد . ریزش نزولات جوی در طول سال باعث تأمین نیازهای آبی شرب و فعالیتهای کشاورزی و غنی گردیده . منابع آبهای زیر زمین و چشمه سارها و جاری شدن آبها در سطح رودخانه ها می گردد . نزولات جوی در این بخش به صورت باران ، برف، تگرگ می باشد که گاهی شدت و زمان ریزش نزولات جوی به منابع طبیعی خساراتی وارد  می کند .

مثال : گاهی اوقات به دلیل شدت بارندگی یا بارش زود هنگام برف زمینهای منطقه خیلی زود به حالت گل آلود و یخ زده در می آید که باعث ایجاد سیلاب گردیده و منابع گیاهی و اراضی کشاورزی را تهدید جدی می کند به گونه ای که در برخی از زمانها کشاورز از کاشت به موقع محصول جا می ماند یا اینکه ممکن است محصول کاشته شود و پا بگیرد اما در قسمت دانه دهی از بین برود . این بخش به علت استقرار در منطقه کوهستانی دارای ارتفاعات بوده که بر اثر تعادل جریان هوا بین ارتفاعات و دامنه بادهای محلی گوناگونی را به وجود آورد .

وضعیت اجمالی زمین شناسی:

خاک منبع اصلی مواد آلی پوشش گیاهی ، درختان جنگلی ، اراضی زراعی ، مراتع باغها به شمار می رود . در تشکیل آن عوامل متعددی همچون ناهمواریها و پستی و بلندی ، اقلیم ، رودخانه و سایر عوامل محیطی دخالت دارند روستای غریب محله از نظر وضعیت اجمالی زمین شناسی و تحولات زمین ساختی مانند اکثر روستاهای همجوارش در منطقه هزار جریب به دوران سوم زمین شناسی کوهزائی آلپی ( دوره ژوراسیک ) بر می گردد . اکثر سازندهای زمین شناسی این منطقه از سنگ ، سیلت ، رس ، شن و مارن تشکیل شده است که جنس خاک از نوع خاکهای رسی و آهکی با بافت لومی ( نسبت مساوی از عناصر رش ، شن و سیلت و …) می باشد .

زمینهای آن منطقه از نظر شوری خاک در مناسب و خوب می باشد اما درصد اسید موجود در خاک به گونه ای است که خاک به سمت قلیائی شدن یا آهکی شدن پیش می رود که در حال حاضر نسبتاً آهک آن زیاد می باشد . درجه مرغوبیت اراضی در روستای غریب محله خوب می باشد ولی مرغوب عالی نیست چرا که مواد آلی زمین در این قسمت ضعیف می باشد . طبق بررسی هایی که روی خاک این منطقه انجام دادند زمینهای آن به کودهای زر نیازمند است جهت تقویت و بهره برداری  :

                        ۲۵۰ کیلو کود اوره             در هر هکتار

                        ۱۵۰ کیلو کود سیاه یا فسفر           در هر هکتار

                        ۲۵۰ کیلو کود پتاس                       در هر هکتار

                        ۲۵۰کیلو کود گوگرد                        در هر هکتار

در این مناطق کمبود مواد آلی زمین را با کود سیاده یا کود حیوانی جبران می نمایند.

گوگرد را هم برای از بین بردن حالت آهکی زمین به کار می برند .

ویژگیهای طبیعی :

پوشش جنگلی این منطقه شامل جنگلهای انبوه ، نیمه انبوه ، تنک می باشد که پراکندگی آنها عمدتاً در مناطق مرتفع ، دره ها و دامنه هاست . اسامی درختان و درختچه های موجود در منطقه     ( خود رو ) می توان به شمشاد ، افرا ، ملج ، بلوط ، راش ، ممرز ، توسکا ، سفید دار ( اسپه دار نام محلی آن ) ، انجیلی ، تله کا ، تمشک ، آلوچه وحشی ، ولیک ، ازگیل اشاره کرد . از گیاهان علفی و بوته ای نیز می توان به گل گاوزبان ، گل بنفشه ، بارهنگی ، خاکشیر ، کاسنی ، گل پر ( کلک پر نام محلی ) ، گل ختمی ، شاتره ، گزنه ، گل پامچال ، کنگر ، اقطی ( پیلم نام محلی ) ، سیاه تلو ( اسکلم نام محلی ) ، گوش فیل ( پمبول نام محلی ) اشاره کرد .

انواع حیوانات وحشی منطقه:

پلنگ ، خرس ، گربه وحشی ، گرگ ، جوجه تیغی ( ارمنجی ) ، راسو ( عروسک ) ، گوزن ( مرال ) ، روباه ، شغال ، شوکا ، خوک و ….

انواع پرندگان منطقه:

دارکوب ( دارتوکن) ، انواع جغد ، کبک ، اردک ( سیکا) ، کرکس (لاشخور )، پرستو ( چلچه یا چلچلا ) قوش ( جول ) قرقاول ( تیرنگ ) ، زنبور خور ، دارخزک ، انواع پرندگان شکاری(  سنقر ، لاچین )

خزندگان و دوزیستان :

خزندگان اعم از ( لاک پشت ، مارمولک ، سوسمار و مار ) دوزیستان اعم از قورباغه ، سمندر ، وزغ ها و انواع ماهیان کوچک و رودخانه ای می باشد .

امکانات بالقوه آب در مصارف ،‌آشامیدنی ،‌بهداشت وکشاورزی:

 منطقه کوهستانی به دلیل حاکمیت شرایط اقلیمی سرداز نزولات جوی کافی برخوردار است که آبهای زیرزمینی هم عمدتا از همان نزولات جوی است که به عمق زمین نفوذ کرده و به صورت چشمه سارها ،و چاههای عمیق و نیمه عمیق از آن خارج می شود و یا اینکه به طبقات زیرین  انتقال پیدا می کند . در روستای غریب محله و روستاهای اطراف آن هیچ چاه عمیق یا نیمه عمیق و همچنین قناتی و جود ندارد که علت آن را کارشناسان و جود سازندهای آهک توده ای و وجود رود و سفره های زیرزمینی تشخیص دادند اما رودخانه ها و چشمه های دائمی بیشماری در آن وجود دارد که تعداد آنها حدودا بالغ بر ۱۵ چشمه می باشد که به ذکر اسامی چشمه های موجود در روستا با نام محلی آن اشاره می کنیم :‌

بال تو چشمه ، اف چشمه ، کهو او (کبود آب ) ، گبرو باد چشمه ، تاریک چشمه ، خنک چشمه ، صحرا چشمه ، پمبول چشمه ،‌گلین گن ، دم دمی ( علت نامگذاری آن صدای آب است که از ارتفاع بسیار بالا به پایین و با ضربه ای که ایجاد می کند برخورددارد ) آسیاب پشت ،سنگ بن ،و پنج نو و….

از میان چشمه های نامبرده بال تو چشمه آب آشامیدنی و مصارف خانگی روستا را تامین می کند بدین شکل که آب چشمه مورد نظر با لوله کشی به منبع بزرگی هدایت و آب مورد نیاز اهالی روستا از طریق لوله کشی از آن منبع به منازل تامین می شود . با وجود چشمه سارهای زیاد در روستا و صرف هزینه ها و انرژی زیاد هنوز هم اهالی روستا در فصول گرم سال (مخصوصاً   تابستان ) با کمبود آب مواجه هستند . برای مصارف کشاورزی هم از آب چشمه ها استفاده  نمی شود چون اکثر کاشت محصول روستائیان به صورت دیمی می باشد از طریق نزولات جوی تامین می گردداما برای استفاده روستائیان دو منبع آب وجود دارد :

۱. منبع ۸۴۰۰۰ لیتر در روشنعلی محله

      2. منبع ۴۲۰۰۰ لیتر در بالا محله

ارتفاعات و ناهمواری ها

از ارتفاعات روستا می توان به قسمت شمالی روستا اشاره کرد که در اصطلاح محلی معروف به (پرکلا چکل ) میباشد .همچنین از دره ها می توان به دره لجی اشاره کر د که به نوعی یکی از رودخانه های فصلی روستا هم از آن عبور می کند که بنا به گفته اهالی روستا در فصول سرد زمستان پر آب و در فصول گرم سال میزان آب در آن کاهش می یابد .

از رودخانه های دائمی روستا می توان به دو رودخانه با نامهای مهربان رود و رودخانه آسیاب پشت اشاره گرد که به طور دائم پر آب بوده و منبع استفاده جهت رفع نیاز اهالی روستا است .

آثار باستانی

در این روستا آثار باستانی خاصی ویژه ای وجود ندارد اما طبق گفته اهالی روستا در حین کار و زمینهای کشاورزی کشف بقایای باقی مانده از زندگی گذشتگان ( ظروف سفالی ، تکه های از ابزار آلات کاری ) نشان از تمدن دیرین دارد که در این منطقه بوده .

اماکن تفریحی

در این روستا وجود چشمه های مختلف در اطراف روستا که هر کدام جذابیت خاص خودشان را دارند و احاطه روستا بوسیله جنگل از شمال به جنوب جلوه خاصی به آن داده که هر گوشه آن  می تواند تفرجگاهی دلچسب باشد . امانگین همه چشمه ها می توان به چشمه ای اشاره کرد که موسوم به اسبه او می باشد در شمال غربی روستای غریب محله به فاصله ۶ کیلومتری و در داخل جنگل قرار دارد که شاید بتوان گفت زیباترین چشمه موجود در سطح منطقه می باشد که آبشار زیبایی هم قسمت بالای چشمه وجود دارد و انواع دیگر چشمه ها بنام های : تاریک چشمه ، آسیاب پشت ، دُمدومی ، بینجنوم .

بافت فیزیکی روستا

از گذشته بافت فیزیکی روستا به دلیل اینکه طایفه های اولیه ساکن در این روستا اکثراً دامپرور بوده و در قسمتهای مرتعی شکل هر کدام قسمتی از زمین را به صورت بنه در اختیار داشتند به مرور زمان و افزایش تعداد افراد هر طایفه خانه های مسکونی شکل گرفت و محلات مختلف را به نام طایفه از همان ابتدا به صورت مجزا و تقسیم بندی کردند و مثال گروه قوم سوادکوهی ( بیشتر در قسمت بالای محله در روستا ) روشنعلی خلی و سعد ا… خلی     ( در میان محله در روستا ) حمزه علی خلی و سید محلی ( قسمت پایین محله روستا ) ساکن می باشند .در حال حاضر بیشترین جمعیت بانمایی از ساختمانهای قدیمی در میان محله  ( روشنعلی خلی ) و کمترین جمعیت در قسمت پایین محله ( حمزه علی خلی ) وجود دارند البته حمزه علی خلی ها از همان ابتدا طایفه شان گستردگی چندانی نداشت .

سواد و آموزش

در میان ضوابط کیفی جمعیت سواد به علت هماهنگی مناسب با پیشرفت اجتماعی و اقتصادی جایگاه ویژه ای دارد . روند سواد آموزی مشخص کننده مرحله ای از حیات و اقتصاد یک جامعه خاص است که به آن رسیده است . دانش آموزان روستای مورد نظر پس از طی دوره ابتدائی و راهنمایی برای ادامه تحصیل در مقطع دبیرستان یا به شهر کوچ می کنند یا در دبیرستان شبانه روزی روستای برما یکی از روستاهای اطراف می روند از این روستا تعدادی از افراد به ادامه تحصیل پرداخته و دارای مدارج دانشگاهی نیز می باشند در حال حاضر بنا به گفته دهیار روستا حدوداً ۷۵% اهالی روستا با سواد می باشند .

اشتغال

فعالیت کشاورزی از شاخصهای عمده و بالای اشتغال است که امروزه با وجود توسعه بخشهای دیگر اقتصادی منجمله منابع و خدمات باز هم کشاورزی به عنوان یکی از ارکان اساسی و بنیادی در اقتصاد به شمار می رود که علاوه بر تأمین نیازهای غذایی و دامی و تهیه مواد اولیه برای صنایع به خصوص صنایع وابسته به کشاوری موجب اشتغال گروه کثیری از جمعیت روستایی و همچنین منبع در آمد برای روستائیان به شمار می رود . روستای غریب محله با توجه به اینکه در منطقه کوهستانی استقرار دارد و به خاطر شرایط محیطی قسمت اعظم فعالیتهای شغلی آنان در بخش کشاورزی انجام می پذیرد به طوری که اکثر افراد به این امر مشغول می باشند . پس از فعالیت کشاورزی که حرفه و شغل غالب روستا می باشد در جایگاههای بعدی دامپروری و زنبورداری جایگاه ویژه ای در اشتغال روستائیان دارد.

میرشکاری

میر شکاری هم یکی از منابع در آمد برای اهالی روستا به شمار می آید. میرشکار کسی است که از طرف روستائیان ( یا شورای محل ) برای حفاظت محصولات زراعی از دست حیوانات موذی برای مدت معین انتخاب می شوند .

 از گذشته تاکنون مردم روستا پس از اینکه کار کشت محصولات زراعی به اتمام رسید در مسجد یا منزل شورا جمعی می شوند و یک یا دو نفر یا بیشتر  ( بر حسب زمینهای روستا ) که سابقه و مهارت در شکار دارند را انتخاب می کنند البته برای میرشکار حق و مزدی را هم در نظر می گیرند که مقداری از آن را در ابتدای سال به صورت نقدی جهت تهیه وسایل مورد نیاز به میرشکار می دهند و مقدار دیگر را که که در حقیقت مزد اصلی است پس از برداشت محصول به میر شکار می دهند .