اسفهرود – بیرجند – خراسان جنوبی

سایتها و وبلاگهای روستای اسفهرود
شهرستان بیرجند – استان خراسان جنوبی
esfahrood.blogfa.com

در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند و در دره ای از رشته کوه های با صفای باقران روستایی به نام اسفهرود واقع شده که از توابع دهستان باقران و بخش مرکزی است.به گفته اهالی محدوده این روستا از شمال تا پشت روستای میرعلی و از جنوب به روستای رضایی (تنگل اسفهرود) و از غرب و شرق همجوار به کوهستان است.هر چند درخصوص نام روستا و وجه تسمیه آن جواب قانع کننده ای از اهالی نشنیدیم ولی آن ها می گفتند به دلیل واقع شدن در کنار سه رود این جا اسفهرود نامیده شده است.اسفهرود بنابه آمار سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۲۰۰ نفر جمعیت دارد که تقریبا همه ساکنان آن به کشاورزی اندک و ناچیز مشغولند و به شدت از کمبود منابع آبی به خصوص تاثیرات خشکسالی های اخیر بر آب قنات رنج می برند.با این وجود در محدوده روستا، باغ هایی نیز به چشم می خورد که عمده آن انگور، عناب و گردوست و در کنار آن زعفران و چغندر، شلغم، گندم و جو نیز کشت و محصولات به دست آمده در بازار بیرجند صرف تامین مایحتاج مردم می شود.درخصوص منابع آب شرب و کشاورزی که هر دو از یک رشته قنات تامین می شود شنیدیم در سالیان گذشته که تمام قنات در دست یک نفر بوده او قنات را (۶ سهم) به بنگاه آب لوله بیرجند فروخته و بنگاه آب لوله هم در چند سال گذشته آن را به دانشگاه بیرجند اجاره داده است بنابر این از ۶ سهم باقی مانده آب قنات تنها ۵/۲ سهم به مردم و ۵/۳ سهم، موقوفه است که با این تفاسیر به خصوص با خشکسالی های اخیر مسئله بی آبی برای روستاییان به بحرانی عظیم منجر شده است.دامداری روستا هم سنتی است و وضع بهتری ندارد، به طوری که روستاییان حدود ۱۰ تا ۱۲ راس گوسفند را بیشتر نمی توانند رسیدگی کنند.در اسفهرود به جز چند مورد دار قالی، صنعت دیگری به چشم نمی خورد.بنابراین درآمد اهالی از همان بخش زراعی و باغی تامین می شود که آن هم ناچیز و اندک است و توانایی تامین زندگی روستاییان را ندارد و به همین دلیل بیشتر اهالی از مساعدت های کمیته امداد امام(ره) بهره مند هستند.

توسعه فیزیکی اسفهرود بی برنامه است

درخصوص قدمت و سابقه تاریخی اسفهرود اطلاعات زیاد و موثقی در دست نبود اما به گفته اهالی، قدمت آن از روستای بجد بیشتر است چرا که می گویند بجد در اراضی دیم آن ها پا گرفته است.اما درخصوص توسعه روستا شنیدیم که در گذشته قسمت شمال شرقی روستای کنونی قلعه ای بوده و مردم برای امنیت در مقابل تهاجم در آن زندگی می کرده اند و رفته رفته به سمت جنوب و به طرف داخل دره ساخت و سازها پیشروی کرده و در واقع حرکت به سوی مظهر قنات بوده است، ولی هم اکنون توسعه فیزیکی روستا بدون برنامه به طرف جنوب ادامه دارد.باید گفت: حدود ۳۳ درصد بناها و خانه های روستا با مصالح جدید (آهن، آجر و سیمان) ساخته شده است و تقریبا از کیفیت خوبی برخوردار و حدود ۵۰ درصد خانه ها هم قدیمی و مرمتی است که شکل، قالب و نوع معماری سنتی خود را حفظ کرده و چیزی حدود ۱۶ درصد هم تخریبی است و خالی از سکنه می باشد.در مورد تنها فضای آموزشی اسفهرود باید گفت: در قطعه زمینی حدودا ۲۵۰ متر که دور آن حصاری به ارتفاع تقریبی نیم متر کشیده شده یک ردیف اتاقک سیار (کانکس) ۱۲ متری قرار دارد و به عنوان کلاس آموزشی از آن استفاده می شود و هیچ گونه فضا و امکاناتی برای ورزش و یا امور کمک آموزشی ندارد که لازم است برای آینده جمعیت روبه رشد آن تدبیری اندیشیده شود.غسالخانه روستا و یک باب حمام که تقریبا خراب و بلا استفاده است فضای بهداشتی روستا می باشد و اهالی به جز چند خانواری که در منزل حمام دارند حتی در زمستان برای استحمام به بیرجند می آیند.این روستا یک مسجد قدیمی با مصالح قدیمی و یک حسینیه با مصالح نو دارد.اسفهرود مخابرات، آب و برق دارد و به دلیل سازه های این مکان ها از مصالح نسبتا جدید ساخته شده و باید گفت: آب آشامیدنی (لوله) که از قنات جدا شده در کوچه ها به لحاظ غیر مهندسی بودن سیستم لوله کشی، مشکل دارد.

مالکیت در اسفهرود

در اسفهرود مالکیت را چهار گونه تقسیم کرده اند: الف) مالکیت خصوصی که همان اراضی سطح روستا را شامل می شود و تحت تصرف افراد است و در برگیرنده بیشترین سهم مالکیت می باشد.ب) مالکیت عمومی: بناها و اراضی را شامل می شود که همه مردم از آن استفاده می کنند، همچون شرکت تعاونی، دهیاری، شبکه معابر، گورستان.ج)مالکیت وقفی که توسط پیشینیان در راه خیر وقف کارهای عام المنفعه شده و شامل مسجد، حسینیه، مدرسه می شود.د) مالکیت دولتی که در روستای اسفهرود شامل تاسیسات و مکان های عمومی است (مثل مدرسه) با همه این تفاسیر و با وجود روستا بودن و انتظارات خاص از روستا، متاسفانه اسفهرود چندان خدماتی را صادر نمی کند، بلکه به شدت تحت تاثیر شهرستان بیرجند است.

*****************

فاصله این روستا تا شهرستان بیرجند ۱۲ کیلومتر می باشد. برای رسیدن به روستا باید حدود ۴ کیلومتر از جاده اصلی بیرجند- زاهدان به سمت کوه رانندگی کرد.البته جاده دیگری هم دارد که از فلکه دانشگاه آزاد منشعب میشود که این جاده آسفالته هم می باشد

در مسیر جاده بیرجند به اسفهرود پس از  خارج شدن  از جاده اصلی روستای کلاته میرعلی نیز وجود دارند که البته از نظر جمعیت و وسعت کوچکتر از اسفهرود می باشد.  

علیرغم واقع شدن در منطقه خشک و کویری بیرجند، روستای اسفهرود به دلیل واقع شدن در کوهپایه از آب و هوای بسیار خوبی بویژه در فصول بهار و تابستان برخوردار است. در فصل زمستان هوا کمی سرد می شود.

این روستا دارای باغات میوه بسیار سرسبز و زیبایی است که بسیاری از مردم بیرجند و روستاهای اطراف برای استفاده از  طبیعت زیبای آن و همچنین برای کوهنوردی به این روستا می روند.

در باغهای اسفهرود اکثر میوه ها و محصولات فصلی کشاورزی منطقه یافت می شود از جمله آلبالو، توت، زردآلو، هلو، گلابی، انگور، سیب، به، انار و ….

در این روستا همچنین درختان گردو و بادام به وفور وجود دارند. در چند سال اخیر کاشت زرشک و زعفران در زمینهای اطراف روستا بیشتر شده است.

آب کشاورزی و مصرفی روستا از طریق قناتی که درزمانهای گذشته ایجاد شده تامین می شود.

از جمله مناطق دیدنی و جذاب این منطقه روستاهاو باغهای سرسبز بالادست  اسفهرودمی باشد که از آب بسیار خوب و طبیعت بکر و بسیار زیبا و دلپذیری در دامنه کوهها ودره ها  برخوردارمی باشند. البته در اطراف روستا چندین چشمه نیز وجود دارد.که به نوبه خودشان دیدنی هستند.

تقریبا حصاری از تپه ها و کوه اطراف روستا را پوشانده که در یکی از این تپه و در داخل سنگلاخ های تپه، پناهگاههایی به شکل غار از چند صد سال قبل کنده شده که به راحتی می توان به داخل آن وارد شد.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *