جومیان – بیرجند – خراسان جنوبی
روستای جومیان از توابع بخش خوسف شهرستان بیرجند خراسان بوده که خوسف در جنوب غرب بیرجند و روستای جومیان در غرب شهر خوسف قرار دارد.از زمانیکه خوسف به شهر تبدیل شده است روستای جومیان به شهر خوسف الحاق و یکی از محل های شهر خوسف میباشد.
جومیان در گذشته دارای دو رشته قنات که یکی به نام خرمک و دیگری به نام قنات روباز جومیان که از داخل رودخانه ای به نام شاهرود سرچشمه میگرفته است بوده که هر دوی آن خشک شده است و به جای آن سه چاه عمیق حفر گردیده که تقریبا نیمی از زمین های کشاورزی آن آبیاری میگردد و بقیه بصورت بایر میباشد.
محصولات کشاورزی آن گندم جو پنبه ارزن گاورس شلغم و چغندر میباشد.از زمانیکه قنات های آن خشک شده باغ های انگور انار و انواع میوه های آن خشک از بین رفته است.
شغل مردم اکثرا کشاورزی و دامپروری میباشد.زبان آنها فارسی با گویش محلی میباشد.مردم محل اداب و رسوم خاص خود را دارد.در خصوص ماه محرم و صفر عزا داری و دسته بندی همراه با سینه زنی و زنجیر زنی از شب اول ماه محرم دعوتی تمام اهالی و عزاداران شورع و روزهای عاشورا و تاسوعا به صورت سه وعده و تا شب سیزدهم هر شب دعوتی و عرزا داری میباشد که مردم از اقسا نقاط کشور به محل خود می آیند و در شب چهلم هم عزاداری بصورت دسته بندی وجود دارد.
اکثر مردم بصورت کاروانی و ماشین شخصی برای عزاداری و مراسم پایان صفر{چهل و هشتم} به مشهد رفته و بصورت دسته بندی عزاداری مینمایند.
در سالهای گذشته از روز اول عید تا سیزدهم نوروز هر روز عصر مراسم شبیه خوانی در روستا برگزار میکردند و همه ی مردم در این مراسم حضور میافتند و متاسفانه این مراسم دیگر برگزار نمیگردد فقط در بعضی از روزهای محرم و صفر ممکن است شبیه خوانی صورت گیرد.در فصل زمستان وقتی مردم به شب نشینی همدیگر می روند.
جوانان با همکاری و راهنمایی بزرگترها شروع به کف زنی می نمایند.ریشه ی بوته ای در صحرا به نام بیخ کف از صحرا
می آورند و ریشه ی آن را پوست کرده و در اب جوشانده تا حدود دو سوم آن بخار و یک سوم آن باقی بماند.انرا سرد کرده و توی ظرفی به نام تغار خمیری میریزند.با دسته چوبی که مخصوص همین کار است آنقدر میچرخانند تا ابها به صورت کف درآید و خوب محکم شود تا اینکه کف ها دسته ی چوب را در بین خود نگه دارد.بعد از آن شیرینی که برای همین منظور تهیه میگردد و مغز گردو بادام و پسته به آن اضافه کرده و برای خوردن در بشقاب میریزند و مصرف مینمایند و برای همسایه ها هم به خانه هایشان میبرند.
جومیان در گذشته دارای دو رشته قنات که یکی به نام خرمک و دیگری به نام قنات روباز جومیان که از داخل رودخانه ای به نام شاهرود سرچشمه میگرفته است بوده که هر دوی آن خشک شده است و به جای آن سه چاه عمیق حفر گردیده که تقریبا نیمی از زمین های کشاورزی آن آبیاری میگردد و بقیه بصورت بایر میباشد.
محصولات کشاورزی آن گندم جو پنبه ارزن گاورس شلغم و چغندر میباشد.از زمانیکه قنات های آن خشک شده باغ های انگور انار و انواع میوه های آن خشک از بین رفته است.
شغل مردم اکثرا کشاورزی و دامپروری میباشد.زبان آنها فارسی با گویش محلی میباشد.مردم محل اداب و رسوم خاص خود را دارد.در خصوص ماه محرم و صفر عزا داری و دسته بندی همراه با سینه زنی و زنجیر زنی از شب اول ماه محرم دعوتی تمام اهالی و عزاداران شورع و روزهای عاشورا و تاسوعا به صورت سه وعده و تا شب سیزدهم هر شب دعوتی و عرزا داری میباشد که مردم از اقسا نقاط کشور به محل خود می آیند و در شب چهلم هم عزاداری بصورت دسته بندی وجود دارد.
اکثر مردم بصورت کاروانی و ماشین شخصی برای عزاداری و مراسم پایان صفر{چهل و هشتم} به مشهد رفته و بصورت دسته بندی عزاداری مینمایند.
در سالهای گذشته از روز اول عید تا سیزدهم نوروز هر روز عصر مراسم شبیه خوانی در روستا برگزار میکردند و همه ی مردم در این مراسم حضور میافتند و متاسفانه این مراسم دیگر برگزار نمیگردد فقط در بعضی از روزهای محرم و صفر ممکن است شبیه خوانی صورت گیرد.در فصل زمستان وقتی مردم به شب نشینی همدیگر می روند.
جوانان با همکاری و راهنمایی بزرگترها شروع به کف زنی می نمایند.ریشه ی بوته ای در صحرا به نام بیخ کف از صحرا
می آورند و ریشه ی آن را پوست کرده و در اب جوشانده تا حدود دو سوم آن بخار و یک سوم آن باقی بماند.انرا سرد کرده و توی ظرفی به نام تغار خمیری میریزند.با دسته چوبی که مخصوص همین کار است آنقدر میچرخانند تا ابها به صورت کف درآید و خوب محکم شود تا اینکه کف ها دسته ی چوب را در بین خود نگه دارد.بعد از آن شیرینی که برای همین منظور تهیه میگردد و مغز گردو بادام و پسته به آن اضافه کرده و برای خوردن در بشقاب میریزند و مصرف مینمایند و برای همسایه ها هم به خانه هایشان میبرند.
