سرچاه تازیان – بیرجند – خراسان جنوبی

موقعیت جغرافیایی

روستای سرچاه تازیان در ۳۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بیرجند قرار دارد وارتفاع آن از سطح دریا ۲۱۰۰ متر می باشد.

مساحت این روستا حدودا ۲۰۰ هکتار بوده واز نظر آب وهوایی ، زمستانی سرد وخشک همراه با برف وباران و تابستانی معتدل می باشد .

جمعیت آن قبل از پیروزی انقلاب ۲۵۰۰ نفر بوده که اکنون بر اثر مهاجرت به شهرها به ۷۰۰ نفر می رسد .

شغل اصلی افراد این روستا قالیبافی ،کشاورزی ودامداری می باشد

قدمت روستا

روستای سرچاه تازیان به این نام خوانده می شود که در سال ۴۰۰ هجری قمری تعدادی از عربهای بادیه نشین در این محل ساکن بوده وبه کار دامداری وکشاورزی مشغول بوده اند وبر اثر حمله مغولها به این سرزمین هر کدام از اینها به مناطق دیگری مهاجرت نمودند ، بعد از گذشت پنجاه سال از مهاجرت عربها ، فارس نشینان در این منطقه سکنا گزیدند.

آثار تاریخی

حمام:

قدمت حمام این روستا ۷۵۰ سال می باشد که بر لوح خشتی قدیمی بدست آمده است واین لوح اکنون در میان دیوار مدفون شده تا از دست متجاوزان در امان باشد

در سال ۱۳۶۴ حمام روستا مرمت واز حالت خزینه ای به دوشی تبدیل گردید ، این حمام دارای دوقسمت جداگانه (مردانه وزنانه ) می باشد که به صورت شبانه روزی فعال است

مسجد:

این روستا دارای دو مسجد یکی زمستانی ودیگری تابستانی می باشدکه صحنی با مساحت ۱۵۰ متر مربع این دو را از هم جدا می کند

اولین روحانیون وامامان جماعت این مسجد مرحوم شیخ محمد حسین عاملی ومرحوم شیخ فضل الله حائری سرچاهی بوده اند وهم اکنون نیز نماز جماعت برگزار می شود.

قلعه :

قدمت این قلعه به ۸۰۰ سال می رسدکه با زیر بنای ۴ هزار متر مربع در اثر حوادث طبیعی  نیمی از آن تخریب گردیده است.

قنات :

قدمت قنات این روستا نیز مربوط به چند قرن پیش می باشد که مسیر آن حدود یک کیلومتربوده ووقف مصارف آشامیدن واستحمام مردم روستا می باشد

عرفا ومشاهیر

سرچاه تازیان زادگاه عرفای بزرگی مانند مرحوم شیخ محمد حسین عاملی ، مرحوم شیخ فضل الله حائری تازیانی صاحب کتب معتبر ، مرحوم شیخ ملا آقا کمیلی ، مرحوم حاجی محمد علی کمیلی سرچاهی ، مرحوم شیخ محمد علی سرچاهی ، مرحوم آخوند ملا نظر وغیره می باشد

از عرفای نامی و برجسته مرحوم ملا شیخ درویش علی تازیانی می باشد  که مرحوم نابغ آیتی نیز در کتاب قهستان خویش از این عالم بزرگ یاد کرده است ومزار ایشان نیز هم اکنون یکی از مراکز زیارتی آن حومه محسوب می گردد .

مرحوم شیخ محمد حسین کمیلی ، مرحوم شیخ احمد عاملی ، مرحوم شیخ حسن عاملی از نوادگان شیخ حر عاملی بوده که با چهارده نسل به ایشان متصل می باشند.    

اماکن تحصیلی وفرهنگی

در سالهای ۱۲۰۰شمسی و۱۳۳۰ شمسی مدارس علمیه تأسیس وعرفای بزرگی در آنجا مشغول تدریس بودندکه بعد از ۷۰ سال این مدارس منحل گردیده وبه جای آن دبستان تحصیلی تأسیس وبعد از انقلاب نیز مدارس راهنمایی ،دبیرستان وخوابگاه شبانه روزی دایر گردیده که هم اکنون نیز حدود ۱۵۰ الی ۲۰۰ دانش آموز مشغول تحصیل می باشند