آتنی – ساری – مازندران

سایتها و وبلاگهای روستای آتنی

شهرستان ساری – استان مازندران

http://www.ateni.mihanblog.com/

http://www.ateni2.blogfa.com/

 

آتنی کجاست؟

روستای زیبای آتنی در جنوب کیاسر ساری واقع شده که با استان سمنان هم مرز می باشد دارای تابستانی خوش آب وهوا وزمستانی زیبا وبهار وپائیزی دل ربا می باشد منطقه ای جنگلی وسر سبزبا رودهایی پرآب وچشمه های جوشان وچشم انداز زیبای کوهستانی  وبا امکانات برق وآب لوله کشی  وجاده ای مناسب آماده پذیرائی از عاشقان طبیعت است

۱-قومها آتنی:

بنا به قولی خلیلی ها از ساکنان اولیه آتنی می باشند ورئیسیانها وآقائیها مهاجرند وبخشی دیگر از روستای سلیمانکلا که به علت سیل روستای آنها تخریب شده بود به آتنی مهاجرت کردند ودرمنطقه ساری وبهشهر ونکا ساکن می باشند روستاهای محل سکونت آتنیها

برگه- محمد آباد- نوذر آباد-یکه توت- زینوند- امیر آباد- عسگر آباد-مرزرود-قادیکلا- طبق ده-بایع کلا- خورشید و……..

۱-زبان وگویش:

 مردم آتنی محلی اصیل مازندرانی می باشدوباتوجه به محل سکونت افرادکلمه ولهجه هائی به زبان آنها وارد شده است اماتاثیر چندانی در نحوه مکالمه

بوجود نیاورده است

۲-شغل ودرآمد مردم آتنی:

مردم آتنی دامدار وکشاورز بودند ودرآمد آنها از این طریق وصنایع دستی تامین می شد

کشاورزی مردم گاشت برنج- گندم –جو- گورس(ارزن)- وصنایع دستی مانند (گلیم بافی- چوخا بافی- سفره بافی –چادر شب بافی- کفش چرمی- پاتو بافی و…) بوده است وضمن استفاده خوده از آنها بخش مازاد را به روستائیان اطراف می فروختند

۳-مناطق مختلف آتنی:

ادراز(edraz)- کل گمبه(kalgombeh)- خرکلا (kharkela)ا- گت دره (gatdareh)-نماز کرون nemazkaruon)- پشت تپه (peshttappeh)- افار سره(efarsereh) -هلی چالک( halichalek )- خورموزی(khormozi)- سیاهرز (siahrez)- مرجوک (merjok)- قرق مال (ghreghmal)- پیش مرجوک (pishmerjok)- کل پشت- گت زمین (gatzamin)- لتشک پی (lateshkpeh) –معجم  (majem)-هادی کول سر (hadikoulsar)- نمازکوه (nemazkuh)- ممقو لیلم  (mamghulilm)- علی لته (alilateh) – کچ پنو( kajpeno) سرخ استل (serkhestel)-

الم بن (elemben)-و….

۴-رودها وچشمه های آتنی:

گت دره (gatdareh) – معجم دره  (majemdareh) از سر چشمه های رود تجن وسد سلیمان تنگه می باشند وچشمه جانت پیربن  که از وسط محل می گذرد- گت زمین که آب شرب روستای گلخوران وبخشی از آتنی را تامین می کند- مرجوک دارای آب شفابخش است –شادی سره پیش هم شفابخش است- ممقو لیلم- لترم چشمه- پیش مرجوک –ادراز ودیگر چشمه های اتنی شما را در هر منطقه ای بی آب نمی گذارند

۵- گونه های گیاهی « وحشی»

خوردنی ها : لولا،سره ،الزی، پنبه ریک ، شنگ (شیردارد) مندار ، کاردیک واش ، توپا ، سرخ بنـه ، قارچ جنگلی خوراکی ، زیره ،کلک(گلپر) گزنه آش،  یک نوع گیاهی است که دم میکنند و مثل چای میخورند ، گل بنوشه، خاک شیر ، صف صفی

داروئی : موره (برای درمان گوش درد)، گل کاسنی ، بابونه ، پیپ نـک ، اوجـی (نعنـاع)  و دیگـر گیاهان داروئی که نامگذاری آنها در دسترس نیست .

۶-متفرقه : پفی ، وا ( خوراک دام ) سازه ( برای جارو کردن ) پلم ( برای ایزولاسیون  دیگ پخت برنج و نیز خنثی کننده گزش  نیش پشه ) ، گودبنالی ، قاصدک ،بی غم گل ( پائیزی  است ) ، کشک ریزی، مهر لولا ( دام میخورند) ، سازیل ، (بیشتر در برکه ‌ها میروید و دارای ریشه خیلـی قـوی است )، جـوز گرم، باروجه( بیشتر در منطقه تپه باروجه تیغ میرویند.

۷- گونه های  درختی : 

موزی (بلوط سیاه) ، دمبل (بلوط اسفید) ، مرس (راش) انجیلی ، ازدار، فک، اسپـه دار(سپیـدار)، آغـوز دار(درخت گردو) ، سفیددار (صنوبر) ملچ،اهل ، گندس ، ولیک، تلکا قرمز و سیاه، زرشک ، تمشک، وجر ، افرا، هلی کک ، بیدمشک (سه شاخه ای برای چنگک خرمن )، اسکلم ، تنگز ، هپوک( میوه های حباب دار)، سگ زا، انگورک،  طاق دانـه ، وارنـک، تل سفیـد ، تل سیـاه ، سیم دونـه ، سیب جنگلـی ، هلی (گوجه سبز اهلی) توسکا (درخت صنعتی )عزدار ، بزولگ ، شنگ

۸- میوه های جنگلی :

انگورک ، وارنک ، هلـی کک، وجـر ، سیم دانه ، کندس ، ولیک ، (قرمزو سیاه) ، تلکا ، سیاه دانه بوته ای- زرشک، توت فرنگی جنگلی ، توت سفید و سیاه  و قرمز، آلوی سیاه ( ستی) هلی (گوجه سبزاهلی) ، زرد آلو، آغوز(گردو)، غوره ،تلسه (سیب ترش)

 ۹- گونه های حیوانی :

حلال گوشت : گوزن قرمز، گاو کوهی، کَل ، قوچ ، میش ، آهو، بُز ، شوکا
درنده ها: خوک ، گراز، خرس ها (درانواع قهواه ای، سفید ، سیـاه ، خال گردن ، سمند) ، پلنـگ ، گرگ ( سرکوه ، سرم و آب اندان)، شغال، روباه ،گربه وحشی ، خرگوش، دله ( سمور) تشی،خار‌پشت ، ارمنجی و سگ  های محلی ، خاروسک(راسو) موش معمولی و موش‌خرمائی بزرگ .
خزنده ها : مارهای قرمز ، سیاه ، سیاه سفید ، تیر مهر ( خیلی باریک ولی بلنـد و زهراگین) ، خـرچنگ ، قورباغه، مارمولک های مختلف

گونه های پرنده ای : کوک ، کوتر ، جول ، اَله ، واشـه ، کشکـی، کلاغ ،کور کلاغ ، جیـکا ، تیکـا سیاه ، جرجری ، سرخ سینه ، دارتوکن(دارکوب) ، چوچک ، پت کاله ( جغد) ، یاکریم ، هدهد، بلبل ، بدبده (وای حسین کشته شد) ، شاه شکار ( لعلوم ) کوک بزرگ( گوک داری) ،شُو پرپری (که همان خفاش می باشد) 

۱۰-گونه های حشرات:

لل (پشه)  ، زنبورزرد ، زنبور عسل ، لعلم باز ، جیرجرائی ، ملوچه پردار ، ملخ سبز، ملخ خاکستری ، شاه اسب ، شیطون ، گژدم ، دِلیمِک (رتیل)، بندی‌یالون (عنکبوت)، ایزو ، کینک سـو ، نی نی ، پیت‌لـوس(سفره مار) ، پروانـه های مختلف که به باپلی معروف‌اندو دیگر حشره ها که نامگذاری آنهادر دسترس نیست.

چشمه جام پیربن 

چشمه آب آتنی به نام جام پیربن  صدها سال ازدل زمین جاری ومورد استفاده
مردم قرار می گیرد  ویکی ازبهترین آبهای منطقه است بطوری که کارشناسان
 با دستگاه مخصوص آن را مورد آزمایش  قرار دادند وبا آب معدنی  مقایسه کردند
 یافتند که از آب معدنی هم سبکتر ومواد معدنی آن از آب معدنی بیشتر است
 ولی متاسفانه بعضی از دوستان رعایت بهداشت نمی کردند ودر آن دست وصورت
وپا  و….رامی شستند که با همیار ی دوستان بخشی که مورد استفاده اهالی از طریق
لوله کشی بود پوشیده واز طریق دو لوله ۶اینچ در حوض بزرگ قرار گرفت تا  مور د استفاده
 دیگرن قرار گیرد

آب ییلاق سازگار

این اصطلاح  به کسانی گفته می شود که از روستای آتنی بازگشته باشند یعنی اینکه آب چشمه آتنی که جام پیربن نام دارد  وموردپسند همه آتنیها ویا هرکسی که به آتنی سفر کرده می باشد وبسیار خنک وگوار است  می نوشد سازگار وجود وتامین کننده سلامت  فرد استفاده کننده از این آب  باشد وشاید گوارا بودن ومعدنی بودن  آبجنبه درمانی داشته که این اصطلاح از قدیم تا کنون مورد استفاده قرار می گیردوشاید   دلبستگی افرادی را به  آتنی وجام پیربن می رساند کهتوفیق سفر به آتنی را نداشتندو بعضی افراد به مسافران آتنی می گفتند وقتی که آب چشمه را می نوشی یادی از ما بنمائید واولین کاری که مسافران به آتنی انجام می دادند رفتن به سر چشمه بود وضمن نوشیدن آب مقداری آب به یاد افراد مورد نظر به بیرون چشمه می ریختند  تا سفارش آنها را بر آورده نمایند وشاید هم جنبه تقدسی که نیاکان ما به آن داده بودند با عث این کارها می شد تا چند سال پیش شبهای جمعه در کنار چشمه چراغ ویا شمع  روشن می کردندوافراد نا پاک در آن وضعیت به  چشمه نمی رفتند ویکی از عوامل شهرت آتنی همین چشمه (جام پیربن) می باشد وعامل تشکیل روستای آتنی به نقل از بزرگان(مرحومان حاج محمد رئیسیان- حاج عیسی آقائی –حاج عبدالحسین آقائی) همین چشمه بوده است وبعضی از دوستان ما اکنون آب شرب خود را از چشمه آتنی تامین می کنند  یعنی هر دفعه که به آتنی می روند آب مورد نیاز خود در ظروف یک الی بیست لیتر ریخته وبه محل سکونت خود می برند به آتنی بیایید تا  آب ییلاق سازگارتان باشد

عروسی در آتنی

در هر روستای یا منطقه آداب ورسومی برای عروسی وجود دارد که در بیشتر برنامه ها با هم وجه اشتراک دارند اما نحوه اجرای آن متفاوت است عروسی درآتنی هم آدابی داشته ودارد که به آن اشاره می شود امید واریم این سنن فراموش نشود

 

۱-   انتخاب دختر:

الف) انتخاب توسط پسر: پسر خانواده پس از اتمامخدمت سربازی دختری را می پسندد وبا واسطه یا بدون واسطه خواسته خود را مطرح میکند

ب) انتخاب دختر توسط خانواده پسر: خانواده پسر دختری را انتخاب کرده وپس از مطرح کردن باپسر واعلام رضایت پسر توسط زنان خانواده با دختر یا خانواده اودرمیان می گذارند

۲-خواستگاری: چند نفر از خانواده پسر بمنظور مطلع شدن از نظرات خانواده دختر به منزل آنان می روند پس از صحبت ها ی گوناگون خانواده عروس مهلت می خواهند تا مشورت ویا تحقیق نمایند ونتیجه رااعلام کنند. پس از اعلام رضایت خانواده دختر چند نفر از  ریش سفیدان با اعلام قبلی به منزل دختر می روند ودر مورد مسائل مختلف  ازجمله مهریه وشیر بها وامروزه در مورد چگونگی برگزاری جشن عقد وعروسی وجهیزیه و…. گفتگو می کنند پس توافق طرفین پدر یا بزرگ خانواده  عروس با گفتن مبارک باشد رسما" جواب مثبت را به خانواده می دهند  سپس یک قطعه طلا یا روسری ویا هردو  آن را به عروس هدیه (به عنوان نشانه )می دهند و از این لحظه رسما" این دو جوان با هم نامزد می شوند

 

۳- گوشت خواران:

 بعد از اعلام  نامزدی  خانواده داماد در همان شب (امروزه درفرصتی دیگرویاهیج وقت) گوسفندی را سر می برند وبعضی از بستگان طرفین  بعداز شام دعوت می شوند به منزل عروس وبا گوشت ومیوه  ازمهمانان پذیرائی می شود

 ۴-مراسم عقد: درقدیم یک روز مانده به عروسی ویا همان روز  عروسی خطبه عقد خوانده میشد ولی امروزه مراسم عقد پس از اعلام نامزدی درفرصتی مناسب در محضر یا منزل عروس باحضور بستگان طرفین طی مراسمی خطبه عقدخوانده می شود

۵-خرید جشن عقد:

 خرید جشن عقد با حضور عروس ویک همراه از طرف عروس انجام می شود ولباس و(جواهرات در صورت لزوم ) برای عروس وخانواده او خریداری می شود واز  طرف عروس فقط برای داماد لباس وحلقه( ویا ساعت) خریداری می شود وبرای همراه عروس هم کادوئی خرید می شود وهمه اینها به منزل داماد انتقال می یابد

 6- بار برون مراسم جشن عقد:

یکروز مانده به جشن عقد یا روز جشن عقد وسایل خریداری شده به منزل عروس انتقال می یابد وخانواده داماد وبستگان نزدیک آنها وافرادی که از طرف خانواده عروس دعوت شدند در این مراسم حضور میابند ویک نفر از طرف داماد چمدان را باز کرده ویکی یکی وسیل را به حاضران نشان داده وحاضران هدیه می کنند وبا جشن وپایکوبی همراه است

۷- جشن عقد:

      مراسم جشن عقد در منزل عروس بر گزار می گردد  طرفین با دعوت از دوستان وبستگان  به صرف ناهار یا میوه وشیرینی گرد هم می آیند در پایان مراسم حاضران به عروس وداماد هدایای نقدی ویا اگر بدهکار باشند طلا وجواهرات هدیه می کنند وکلیه هدایا جمع شده متعلق به عروس است

۸-پس معجمه:

 پس معجمه یعنی خانواده عروس هدایایی برای اعضای خانوده داماد تهیه کرده وطی مراسمی به منزل داماد رفته  وعروس بستگان ورفقای خود را همراه می برد  وخانواده داماد هم افرادنزدیک خانواده را دعوت کمی کندضمن جشن وپایکوبی یک نفر از طرف عروس چمدان را باز کرده ووسایل خریدشده رابه همه نشان می دهد وحاضران مبالغی را به  عنوان هدیه پرداخت می کنند لازم به یاد آوری که دو خانواده  جهت آشنایی بیشتر همدیگر به مهمانی دعوت می کنند همدیگر به مهمانی دعوت می کنند ومجاز هستند بستگان نزدک خود را به همراه ببرند

۹-خرید عید:

اگر مراسم عروسی بعد از عید نوروز باشد خانواده داماد هدایایی برای  عروس تهیه کرده  وبه عروس خانم تقدیم می کنند

۱۰-جشن عروسی در قد یم و حال:

الف)جشن عروسی در قدیم:

 در قدیم چند روز مانده به عروسی برای خرید به شهر می رفتند وپارچه برای همه اعضای خانواده وعروس خانم تهیه می کردند  وامکانات عروسی تهیه می شد

۱-چرخ سری:

 باتهیه پارچه وانتخاب خیاط در زمانی مشخص خیاط به خانه داماد می آمد واهالی محل وبستگان به خانه داماد می آمدند ضمن عرض تبریک عروسی مبلغی را روی چرخ خیاطی  می گذاشتند که متعلق به خیاط بود که به آن چرخ سری می گفتند

۲- کارت نویسی:

از زمانی که برای دعوت از مهمانان تهیه کارت عروسی مرسوم شد(قبلا" با فرستادن شخصی به در خانه ها از مهمانان دعوت می شد) پس از تهیه کارت عروسی و لسیت مهمانان تعدادی از دوستان به خانه داماد دعوت می شدند  وپس از نوشتن کارت دسته بندی کرده وماموریت می یافتند روز بعد آن را توزیع کنند ودر حین نوشتن کارت هر یک از  خانواده دامادمبلغی را  هدیه می کردند ویا اینکه یکی از کارت نویسها  می گفت که خود کار نمی نویسد وبعد داماد واعضای خانواده هدیه می کردند.

۳-هیمه یار (جمع کردن هیزم برای عروسی)

جوانان محل یک روز مانده به عروسی برای تهیه هیزم جهت آشپزی سواره ویا پیاده به جنگل می رفتند وهیزم تهیه می کردند وغروب همین روز مطربان که وسایل نوازندگی آنها سورنا ونقاره بوده وارد محل می شدند ودر اول محل می نشتند ومی نواختند مردم با شنیدن ساز آنها به استقبال آنان می رفتند وبا خود به خانه داماد می آوردند واین آغاز مراسم عروسی بود.

عروسی در سه شب ودو روز برگزار می شد  پس از مراسم هیمه یار جوانان  ومیانسالان در منزل داماد جمع می شدند وبه جشن وپایکوبی می پرداختند  .

۴- گوشتی یار

صبح روز اول عروسی  اهالی محل برای آوردن گوسفند عروسی همراه با نوازندگان نقاره وسورنا  به بیرون محل می رفتند وتعدادی از گوسفندان که برای عروسی در نظر گرفته شده بود  به همراه چند گوسفند د یگر رنگ آمیزی شده واز بقیه گله جدا می شدند وبا کمک جوانان بسوی محل بحرکت در می آمدند  نزدیک محل که می شد ند  چند نفر  هر کدام گوسفندی  را به سر کول گرفته واز بقیه حدا می شدند وبرای گرفتن انعام( بند ودستمال-بند نخهای بهم تنیده ای بود که به عنوان کمربند در شلواراستفاده می شد)بسوی خانه داماد حرکت می کردند وهرکدام که زودتر می رسید انعام را ازپدر ویا مادر داماد می گرفت وبرای کشتن وپوست کندن گوسفندان باهم مسابقه می گذاشتند

۵- بار بر ون

بلا فاصله بعد ار گوشتی یار مقداری از لوازم مورد احتیاج عروسی را که مرسوم بود ( گوسفند ۲راس- روغن نباتی ۱۰کیلو-برنج ۶۰کیلو- روغن حیوانی ۴کیلو –وکشمش وزرشک وزعفران-نمک ادویه- و….)توسطجوانان به همراه چندبزرگتر به خانه عروس همراه با سورنا ونقاره می بر دند وخانواده عروس از این افراد پذیرائی کرده وبه باربران هدایائی می دادند

۶-کادوی عروسی

دران زمان کادوی عروسی آن چیری بود که خود تولید ویا در اختیار داشتند مثل گوسفند  -برنج – روغن حیوانی و…. که در روز اول عروسی در ظرفهائی که به همین منظور آماده شده بود می ریختند  در بعضی مواقع صاحب عروسی بابت اینها هزینه ای نمی کرد

۷-خورد (khoord) عروسی یا روز اول عروسی

بعد از گوشتی یار  وبار برون تما کسانی که در این مراسم حضور داشتند ناهار دعوت بودند ومعمولا" ناهار این روز آش یا آبگوشت بود بعداز ظهر مهمانان خارج از محل وارد می شدندصاحب عروسی از قبل با همسایه ها هماهنگ می کرد که منزلشان را برای خواب وپذیرائی مهمانان آماده کنند  ومهمانان به گروه های سنی تقسیم می شدند وهرکدام جای ومکان مشخصی داشت وهر کدام با هزینه شخصی گوسفندی  را تهیه می کردند وان شب را دور هم بودند در بعضی از عروسی ها همراه مطربان بند باز هم بودند وبرنامه اجرا می کردند

۸-گت (gat)عروسی یا روز دوم عروسی

روز دوم عروس شامل چهار برنامه بود ۱- سر تاشی ۲-داماد حمام۳-هدیه شنان۴-عروس یار

۱- صبح روز دوم بعد از صرف صبحانه  مراسم سرتاشی(sartashi )که همان آرایش داماد بودهمراه با جشن وپایکوبی انجام می شد وآرایشگر وسلمانی در حیاط منزل داماد  بساط   خود را پهن   کرده  وداماد  را آرایش می کرد  ودوستان  وبستگان  هدیه  می دادند که مال ارایشگر بود

 

ماه رمضان در آتنی

ماه رمضان در آتنی همانند روستاهای اطراف  دارای  مشترکات زیادی است

 حلول ماه رمضان با دیدن ماه قطعی می شود وروزه داری  امری واجب می شود

 برای کسانی که شرایطش را