بوران – آمل – مازندران

بوران معروف به دشت سر و در زمان فیروز شاه به همسرش توران بخشیده شد و نام بوران در آن زمان توران بوده است که قبر توران در محدوده بین شش گیری و باریک زمین و اشلگ کلی قرار گرفته و در اثر خاکبرداری بعمل آمده ، قبر توران حدود ۱۰ متر زیرخاک مدفون گشته است .  امامزاده ای بنام امامزاده صالح که در روایت است پسر امام موسی ابن جعفر و از برادران امام رضا(ع) در قسمت مرکزی قبرستان ای معروف به بهشت امامزاده صالح که در قسمت جنوبی روستا واقع می باشد،دفن شده است. از زمان قدیم بوران مرکز صنعت گری همچون لعاب کاری و ساختن وسایل جنگی نظیر شمشیر، نیزه، خنجر و … در  بوده و محصولات کشاورزی نظیر برنج و تورنج کشت میشد. که بعدا محصولاتی نظیر کنف و پنبه و توتون نیز به آنها اضافه گردید. و  همچنین محل دفن گنجینه های بزرگی میباشد. که نویسنده از افشای مکان تقریبی آن جهت حفظ آن خودداری می کند و طوایف معروف آن عبارتند از بیل دار (کشاورزان)، سم تراش (یابو داران )و موتنار ( وطن یار) .

بوران از چند آبادی شامل موزی بن، سنگ سیا، انجیل کاج ، اودنگ سر،گاوزن کلا،اواس محله (عاباس محله -محل زیست عباسیان)  که هریک شامل چند خانوار  بود تشکیل شد.

  امیر مکرم  بخاطر خدمات در زمان جنگ با روسیه جنوبی هنگامی که از جنگ ( در منطقه ترکمن صحرا) بر می گشت ولایت بوران را به پسرش احمد سلطان که در هجده سالگی سلطان شده بود بخشید. و احمد سلطان برای نشان دادن ایل و طایفه خود و همچنین جهت معرفی سربازانی از طرف خود، به منطقه ناندل (از مناطق  دلارستاق آمل) رفته و آنها را در بوران گرد هم آورد. که ناندل خود از هفتاد و دو پارچه آبادی تشکیل شده بود و طوایفی در آن زمان در آن ییلاق و قشلاق میکردند که طایفه بیلدار ساکن پاشاکلا و طایفه سم تراش ساکن ناندل بودند را همگی به بوران آورده است، و سکنی داد. همچنین بزرگانی مانند محمدسلطان معروف به مذنب از نوادگان جونی سلطان که قبر وی در داخل تکیه بوران قرار گرفته در این روستا می زیسته و دیوان شعری شامل اشعار مذهبی به نام گنجور عشق از وی به یادگار مانده است. 

درزبان پهلوی بور(boor) به معنای سرخی مایل به قهوه ای وبوران(booran) به معنای گلگون وسرخ فام می باشدو ازاینروست که به افراد سرخ وسفیدهم بور می گوییم. در نام سرزمین های بسیاری این واژه بکار رفته است که شاید یک برهانش رنگ خاک وکوههای سرخ رنگ آن سرزمین ها باشد: روستای بورآلان در آذربایجان غربی، بوران در نزدیکی آمل در استان مازندران،روستاهای بوران علیاوبوران سفلی دراستان اردبیل،روستای بوربوردراستان همدان،روستای بورسردرجنوب ایران در نزدیکی چابهار،بورک در نزدیکی لردگان در استان چهارمحال وبختیاری،بورنجان در استان فارس،بورنگ در استان خراسان جنوبی،بوروی درسیستان وبلوچستان،بوری آباددراستان خراسان رضوی وروستای بوریان در استان خراسان شمالی.