حور – اردبیل – اردبیل
سایتها و وبلاگهای روستای حور
شهرستان اردبیل – استان اردبیل
بخش هور(حور) واقع در ویلکیج جنوبی در۲۶ کیلومتری اردبیل مابین استانهای اردبیل وگیلان واقع شده و ییلاقهای آن مشرف به دریای خزر – شالیزارها وجنگلهای گیلان – مناظر طبیعی آستارا- نمین واردبیل می باشد
هوری ها( حوری ها (بر اساس: The Macmillan Encyclopedia 2001))
«هوری ها مردمانی بودند که در شرق آناتولی و شمال میانرودان طی هزاره ی دوم پ.م. می زیستند. هوری ها احتمالا پیش از گسترش شان، در کوه های ارمنستان پدیدار شده اند. زبان آنان، که اینک از میان رفته، نه هندواروپایی بود و نه سامی، اما ممکن است که با زبان های گرجی و قفقازی خویشاوند باشد. این موضوع بیش تر از الواح میخی به دست آمده از Hattusas، پایتخت هیتیان، که تمدن اش بیش تر از هوری ها تاثیر پذیرفته بود، دانسته و تشخیص داده شده است. هوری ها فاقد یک امپراتوری بودند اما بیش تر جمعیت پادشاهی نیرومند میتانی (۱۴۰۰-۱۵۵۰ پ.م.) را هوری ها تشکیل می دادند.»( TheMacmillan Encyclopedia 2001, © Market House Books Ltd 2000 )
«بخشی از خاک ماد در ربع سوم هزاره سوم پیش از میلاد جزو منطقه ای است که منابع کتبی بر آن پرتو افکنده، سخن گفته اند. از آثاری که به زبان سومری و اکدی و هوریانی در دست است چنین مستفاد می گردد که در کوهپایه های غربی زاگروس و آن جایی که بعدها ماد غربی را تشکیل می داد، قبایل هوریان و لولوبیان و کوتیان و ظاهرا قبایل دیگری که با ایلامیان قرابت داشتند، زندگی می کردند. قبایلی که به زبان هوریانی سخن می گفتند، در هزاره دوم قبل از میلاد در بین النهرین شمالی و تا حدی در سوریه و، چنان که از برخی نام های امکنه و اشخاص بر می آید، در سراسر فلات ارمنستان پراکنده بودند. اینان تا اواسط هزاره اول قبل از میلاد در کنار قبایل دیگری که منشا دیگر داشتند باقی ماندند. زبان هوریان با اورارتویی خویشاوندی نزدیک داشت. نبشته ای به خط اکدی و به زبان هوریانی از شخصی به نام «تیشاری» پادشاه «اورکیش» و «ناوار» از ربع سوم هزاره سوم قبل از میلاد به دست ما رسیده است. محل «اورکیش» مشخص نیست و مورد بحث می باشد، ولی «ناوار» مسلما مکانی است که بعدها «نامار» یا «نامرو» خوانده شده، یعنی دره رود دیاله. در مشرق دجله و خاک آشور در هزاره سوم قبل از میلاد (از روی اسامی خاص اشخاص) وجود هوریان ثابت شده است و در هزاره دوم قبل از میلاد نیز ایشان در ناحیه کرکوک (اراپخای کهن) می زیسته اند. مدارک متقنی درباره نفوذ هوریان به نقاط شرقی تر در دست نیست.» ( «تاریخ ماد»، ا. م. دیاکونوف، ترجمه کریم کشاورز، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۰، ص۹۹)
هوری ها(حوری ها ) براساس نظریه محققین جدید
براساس پژوهش های مقدماتی باستان شناسی، سراسر منطقه ازتپه های باستانی یابه عبارت دیگر مناطق استقراری که روزگاری دژ یاشهرک یا روستابوده اند، پوشیده شده است. کاوش های مقدماتی دربرخی ازنواحی اردبیل به ویژه درقسمت های شمالی وشرقی آن نشان می دهدکه اردبیل وبطورکلی شرق آذربایجان ازکانونهای مهم فرهنگ مگالی تیک یا سنگ افراشتی بوده است.(تمدن وفرهنگ سیگ افراشتی درشرق آذربایجان ، نشریه هفتگی آوای اردبیل به قلم عادل ارشادی فر) مردم مگالی تیک شرق آذربایجان که ماهیت قومی آنها می باید ازعناصرکاسی وهوری بوده باشد، دهها اثرمگالی تیک پرارزش ازخود به یادگارگذاشته اند. کشفیات اخیردرمحوطه باستانی " شهر یئری" مشکین شهر، پرتوتازه ای به تمدن وفرهنگ هشت هزارساله اقوام ساکن دراردبیل واطراف آن افکنده است وانتشارنتیجه کشفیات می توند ارتباط تمدن وفرهنگ مگالی تیک اردبیل رابادیگرمناطق ایران وآذربایجان تاریخی وقفقازو شرق آسیای صغیر مشخص کند. عجالتا می توانیم بگوییم که تصاویر هیکل های سنگی "شهر یئری" باتصاویر هیگل ها وسرهای آدمیانی که برروی اجاق های نعل اسبی ایغدیر( ایگدیر درشمال شرقی ترکیه درنزدیکی مرزایران وارمنستان) نقش بسته شباهت تام دارد. ازاردبیل عصرمفرغ آثارارزنده ای کشف شده است؛ شمشیرهای مسی ، خنجرهای مختلف، تیروسرنیزه، حلقه برای گرفتن زه کمان وتیردان های مسی، ازنوع تبری که درلرستان پیدا شده وباستان شناسان تاریخ آن راقریب سه هزارسال قبل ازمیلاد معین کرده اند، درناحیه اردبیل نیزپیداشده وچون اشیای مفرغی اردبیل غالیا ازمفرغ های لرستان ساده ترند احتمال داده می شود که ازحیث قدمت زمان ، مقدم برآنها باشند.(کریستی ویلسون، تاریخ صنایع ایران، ۴۴– ۴۳) دراواخر دوره مفرغ وبطورقطع دراواخر هزاره چهارم قبل از میلاد دومهاجرت تاریخی ازکرانه غربی دریای خزرودره ارس به حوالی روسیه وفلسطین وکوه های زاگرس صورت گرفته است. این مهاجرت هارامدارک باستان شناسی تایید ومدارک تاریخی تصدیق می نمایند.(تاریخ پیشرفت علمی وفرهنگی بشر، ازانتشارات یونسکو، ترجمه پرویز مرزبان، جلد اول بخش دوم- قسمت اول، ۳۲-۳۱-۳۰ / جغرافیایی استرابون موضوع کوسایوی یاکیسی ) به احتمال قوی دست کم خاستگاه یکی ازعناصرمهاجر یعنی کاسی هاکه درکوهپایه های زاگرس مرکزی درحدود لرستان وکرمانشاه اسکان یافتند، اردبیل ونواحی اطراف آن بوده
است. اما این مهاجرت را به عنوان قطع ارتباط دائم وهمیشگی مهاجرین باعقبه خود درخاستگاهشان نمی توان تغییرکرد، چراکه درهزاره های بعد وبه ویژه درهزاره اول قبل ازمیلاد عناصرکاسی که تحت عنوان کاسپی شناخته می شدند، (به عقیده صاحب نظران کاسی هاشعبه ای ازکاسپی هابوده اند. اصطلاح کاسپی طبق نظر متخصصان مرکب از کاس وجمع عیلامی پی= کاسپی است.) ساکنان شناخته شده شرق آذربایجان وکرانه غربی بحرخزر بوده اند. درخصوص ارتباط مهاجرت دوم باناحیه اردبیل می توان گفت که عناصرمهاجریعنی عناصری که درمنابع تاریخی ازآنها به عنوان هوری – هیتی نام برده شده است، ازاقوام مگالی تیک (اقوام مگالی تیک به اقوامی گفته می شود که دربنای ساختمان های خود سنگ های بزرگ وعظیم الجثه به کاربرده اند.بناهای بجا مانده از این قوم در موسی گولی – شوررار- قسمت غربی قیز قلعه سی- جلایر و…. قابل مشاهده است.) بوده واردبیل نیزازکانون های مهم مردمان مگالی تیک وفرهنگ مگالی تیک شمرده می شود. ازلحاظ نام شناسی توپونیم ها "حور" ، "هیر" دراردبیل وهوراند در۴۸ کیلومتری شمال اهربانام قوم هوری درارتباط است. ناحیه اردبیل به احتمال بسیارقوی درعصر مفرغ درحوزه فرهنگ بزرگ وشگفت انگیز " کورا – ارس " قرار داشته است. این فرهنگ که ازهزاره چهارم قبل ازمیلادآغاز وتاهزاره سوم ق.م رادربرمی گیرد ازناشناخته ترین فرهنگ هایی است که مرتبط باشمال غرب ایران وکشورهای گرجستان، آذربایجان، ارمنستان وشمال شرق ترکیه بوده واین مناطق رادربرمی گرفته است.
سنگر به سنگر از خیل اوچان تا آت اوچان
آخار باخار چوبر-حور از خیل اوچان گرفته تا آت اوچان مملوآ از آثار سنگرهای بجامانده از انقلاب بر علیه حاکمان مستبد وزورگوی دوره نادری می باشد .به همین جهت این محدوده مسمی به اسم کوههای سنگر می باشد .همچنین در سنگر قبرستانی وجود دارد که شهدای گلگون کفن ا ین انقلاب در آن آرمیده اند . این قبرستان معروف به شهیدگاه می باشد .درسالهای۱۷۴۷-۱۷۴۴ قیامهای پرعده ای در گیلان رخ داد.ابتدا در تابستان ۱۷۴۴ بود که تالشی هابنای شورش را نهادند به گفته ی ناظر مردم تالش دباره بلوا راه انداختند.این جنبش که درزیر شعار سرنگون کردن نادر ودر ابتدا تصرف آستارا ظاهر گردید تاثیرعمیقی در تمامی گیلان نمود .به شهادت معاصران،در سراسر گیلان وحشت وخطر عمیقی بوجود آمد قشونی که برای آرام کردن تالشیها فرستاده شد، روستاهای تصرفی آنان را ویران کرد و۲۵ نفر از مسببین را دستگیر کرده به دربار شاه فرستاد با وجود این شورش با نیروی تازه ای شعله بر افروخت وتا فوریه سال ۱۷۴۶ ادامه پیدا کرد شورش گیلان هم مانند سایر شورشها به تشدیدفشار مالیاتی بر مردم مربوط میشد
در راس قیام کنندگان کلب حسین بک قرار داشت که سرپیچی خودرا از شاه اعلام کرده بود.این موضوع به ویژه موید آن بود که ساکنان تالش با منتهای سعی به سوی او می شتافتند وبدین وسیله خود را محافظت و مواظبت می کردند.نادر برای سرکوبی این قیام سپاهی مرکب از یک ونیمهزار جنگجو روانه ساخت با وجود این نتوانست موفقیتی بدست آورد پس از این ماجرا سپاهی مرکب از ۳۰۰۰افغان برای مقابله با قیام کنندگان اعزام گردید. سرکرده های نظامی شاه ناچار به تالشی ها وعده دادند که اگر آنها داوطلبانه به مبارزه پایان دهند بخشیده خواهند شد
قشر بالای قبایلی که در قیام تالشی ها شرکت کرده بودند به مردم خود خیانت کردند وبا اعتراف به گناه خود به اردوی شاه رفتند پس از این جریان بخشی از کدخدایان روستاهای تالش وآستارا به کمک آنها اسیر گردیدند. بسیاری از آنها را بمنظور گرفتن مالیاتهای پس افت وجریمه های سنگینی که به آنها بسته شده بود زندانی کردند وبرخی رانیز به کنده بستند .
جنبش شکست خورد .نیروی اصلی قیام کشاورزان وچادرنشینان بودند .پیوستن قشر بالای قبایل به شاه سرکوبی قیام را تسریع کرد.
حور
شهر کوهستانی زیر خاک
منطقه ویلکیج علی الخصوص دهستان حور به علت داشتن قدمت باستانی و تاریخی مورد توجه بسیاری از کاوشگران و باستان شناسان بوده است و در خصوص کاوشهای صورت گرفته در این منطقه می توان گفت نخستین کسی که در مناطق شیر شیر وموسی گولی حور به تحقیقات باستان شناسی پرداخت «ژاک دمرگان» فرانسوی بوده است که حاصل مطالعات خویش را در مورد این منطقه تحت عنوان «تحقیقات باستان شناسی هیئت فرانسه» به چاپ رساند. حفریات وی و برادرش در سال های ۱۸۹۹ و ۱۹۰۲ در شیر شیر وموسی گولی حور و نقاط همجوار آن در خاک تالش وآذربایجان انجام گرفت.کاوشهای آنها در گورستانهای پیش از تاریخ نواحی حسن زمینی، شیرشیر، دوخالیان، آق اولر، قیلاخانه، لرداغی، وجالیک، تالش کپرو، خواجه دودکپر و گورستان های باستانی تفیه؛ تپه داغی ؛موسی گولی و….. انجام شده است. در نتیجه این عملیات و کاوش ها مشخص شد که قبور گورستان های این مناطق به صورت دخمه با «تومولوس» است که در فارسی به آن گورکان می گویند قسمت عمده ای از این گورستانها مورد تجاوز عتیقه جویان قرار گرفته بود و از قبور دست نخورده اشیایی مانند ظروف سفالین به رنگ سیاه و قرمز و خاکستری بدون نقش و اشیای فلزی محدودی از جنس برنز و آهن به دست آمده از آثار دیگر کشف شده وسایل زینتی و نیز زیورآلات طلایی و نقره ای مربوط به زنان بود.با برسی آثار بدست آمده آنها را متعلق به عصر برنز جدید یا آهن قدیم دانست .با توجه به وسعت منطقه ایی گورها از قیزیل قیه تا پیره ناخیرچی این منطقه احتمالا مرکز قلمرو اقوام «کادوسی» بوده است. اینکه این منطقه را شهر کوهستانی زیر خاک می نامیم دلایل علمی ومنطقی روشن دارد که بعدا به آنها اشاره خواهیم کرد.
طی این کاوشها بخشی از گورهای چهار چینه گورستان که با تراکم فوق العاده ای در کنار هم قرار داشتند، به دست آمد. با کشف تعدادی گور حاوی اسکلت انسانی و آثار سفالی و مفرغی همچون ظرف، سلاح، اشیای تزئینی و… می باشد. این امر نشان دهنده رواج نظریه اعتقاد به زندگی پس از مرگ در میان مردمان حدود سه هزارواندی سال پیش از این است
تاریخ این اثارمکشوفه از دوران مفرغ در حدود ۲۱۰۰ق.م اغاز می شود و به ابتدای دوران اهن ختم می گردد (حدود ۱۰۰۰ق.م) ولی بیشترانها متعلق به دوران اخیرمفرغ است (۱۲۰۰-۱۵۵۰ق.م)
در موسی گولی؛ شورلار؛قیز قلعه سی ؛جلایر؛ پنج نر و…. گورهایی با تخته سنگ های بزرگی به صورت افقی به شکل طاق پیدا شده که در اصطلاح علمی دولمن dolman نام دارد. اینگونه ابنیه ابتدایی با تخته سنگهای بزرگ وبدون استفاده ازملات با ابعادی تقریبا۲*۴ متر که تخته سنگهایی به ارتفاع حدود۵/۱متر دیواره های آن را تشکیل می دهند وسقف آن را نیز سنگهای بزرگی پوشانیده اند که بیش از دومتر عرض دارند ؛ساخته شده و روی این گورها را خاک فراگرفته بود شاید این امر جهت جلوگیری از ورود گرمای تابستان وسرمای زمستان به داخل دخمه یا گور باشد. داخل این گورها اشیای فراوانی وجود داشت عبارت از ظروف سفالین درشت و سیاه رنگ یا قرمز خاکستری بدون نقش واشیای مفرغی . اهن در این گورها به ندرت به دست امده و انچه پیدا شده حلقه های انگشتری و دستبند وسنجاق و پیکان و زوبین وداس وخنجر و شمشیرو چاقو و تبر و مجسمه های کوچک حیوانات است و نیزاشیای شیشه ای و زرین به صورت زیورالات دران گور ها به دست امده است.
پیچاقچی
واژه «پیچاق» در«غیاث اللغات» به معنای کارد آمده است همچنین «فرهنگ نظام » کلمه پیچاق را هم معنا با چاقو. تیغ. کارد که آلت بریدن است؛آورده است. در گویش ترکی از دو بهر « پیچاق » یعنی چاقو ، کارد و سرنیزه و پسوند « چی » تشکیل شده است . (چی).(ترکی ، پسوند) در ترکی پسوند نسبت شغلی است و دارنده و متصدی معنی میدهد چون در آخر کلمه درآید به معنی «گر» و «کار» فارسی . در زبان ارمنی نیز که شعبه ای از آریایی است این پسوند معمول است . «پیچاقچی » در ترکی به معنی سازنده و فروشنده کارد است ( رجوع کنید به ردهاوس ذیل «پیچاقچی »). ابن بطوطه نیز که از اخی احمد پیچاقچی در سیواس (ج ۱ ص ۳۲۸) و اخی پیچاقچی در ازاق (آزف ) (همان ج ۱ ص ۳۶۵) نام می برد « پیچاق » راچاقو و « پیچاقچی » را منسوب به چاقو دانسته است . بنابرین «پیچاقچی» معنی چاقو ساز ، چاقو فروش؛ نیزه گذار و دشنه دار را می دهد . این کلمه در ادبیات فارسی نیز کاربرد داشته است:
شب فراق خروس سحر نفس نکشید
خوش آن زمان که سرش را ببرم از پیچاق
(ملافوقی یزدی)
پیچاقچی ها درحور و کرمان
در قسمت شمال شرقی حور محله ایست مشهور به پیچاقچی محله؛ که طایفه پیچاقچی در آن زندگی می کنند. شغل افراد این طایفه دامداری ؛ زراعت ؛باغداری می باشد . در فصول پائیز وزمستان زنان به گلیم بافی می پردازند. درخصوص پیچاقچیان دیگر ومنشائ آنها باید گفت که گروهی از عشایر پیچاقچی از آذربایجان به منطقه کرمان مهاجرت کرده اند و مردمی جنگجو و سلحشور هستند می توان این وجه تسمیه را از نظر روحیه این افراد صحیح تر دانست . گرچه برخی نیز بر این باورند که نام این ایل را واژه پیچاق به معنی عسل گرفته اند . بنابرین روایات ریش سفیدان و مطلعان ایل پیچاقچی ، نادرشاه افشار این ایل را از قارا داغ آذربایجان به سرزمین کرمان کوچانیده است.
احتمالا پیچاقچیان حور نیز از همان محال قاراداغ به حور کوچانیده شده اند
پیچاقچی ها در ایران
مطابق آمار سال 1993 ؛ آذربایجانیهای ایران شامل ۲۹۰ هزار نفر افشار، ۵ هزار نفر آینالو، ۵۰۰/۷ نفر بهارلو، یک هزار نفر مقدم، ۵۰۰/۳ نفر { اسم طایفه نفر است }، یک هزار نفر پیچاقچی، ۳ هزار نفر قاجار، ۲ هزار نفر قاراگوزلو و ۱۳۰ هزار نفر شاهسون {ایل سون} هستند.
لهجه های موجود در داخل زبان ترکی آذربایجانی نیز عبارتند از:
آینالو (ایناللو، اینانلو)، کاراپاپاخ، تبریز، افشار (آفشار، افسار)، شاهسونی (شاهسون)، مقدم، بهارلو (کامش)، نفر، قاراگوزلو، پیچاقچی، بایات، قاجار.
در زیر پیچاقچیهای که در اقصا نقاط ایران زندگی میکنند بطور اختصار آمده است:
پیچاقچی حور] نام طایفه ومحله ایست در دهستان حور؛ از توابع بخش ویلکیج جنوبی شهرستان نمین که اصالتا اهل این دهستان نبوده احتمالا در دوران نادرشاه یا اوایل قاجاریه از مکان نا معلوم ( احتمالا قارا داغ) به این دهستان کوچیده اند. افراد این طایفه به شغل کشاورزی ؛ دامداری مشغول هستند.( یادداشتهای
پیچاقچی صائین دژ.] . دهی از دهستان حومه ٔ بخش صائین دژ شهرستان مراغه . واقع در ۲۳هزارگزی جنوب خاوری صائین دژ و ۱۵هزارگزی خاور راه ارابه رو صائین دژ به تکاب . کوهستانی ، معتدل . دارای ۲۱۸ تن سکنه . آب آن از چشمه . محصول آنجا غلات و کرچک و بادام و حبوبات . شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی آن جاجیم بافی و راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۴.)
پیچاق محله گرگان . [موضعی به استرآباد روستاق مازندران . (سفرنامه ٔ رابینو ص ۷۹ و ۱۲۷ و ۱۲۸ بخش انگلیسی ).
پیچاقچی سیرجان . [از ایلات کرمان . (جغرافیای سیاسی کیهان ص ۹۵). نام طایفه ای از ایلات کرمان که در کوهستان بلورد میان سیرجان و بافت سکونت دارند. ایلات افشار که در دو تیره پیچاقچی و افشار و در منطقه وسیعی محدود به جنوب غربی رفسنجان و جنوب شرقی جاده کرمان – بم، به مساحت تقریبی ۱۰۰۰۰ کیلومتر مربع سکنی دارند، به قالی‌بافی نیز مشغولند. رؤسای معروف این ایل اخیراً اسفندیارخان و حسین خان بچاقچی بودند. در باب این ایل و رؤسای آنها رجوع به تاریخ وزیری چ باستانی پاریزی ص ۴۲۵، ۴۴۵، ۴۵۰ و ۴۵۱ و فهرست جغرافیای کرمان (وزیری ) و فهرست اعلام آثار پیغمبر دزدان چ ۴ شود.
نکات اشتراک پیچاقچی ها:
۱- قریب به اتفاق پیچاقچی ها شیعه هستند
۲- همه آنها ترک زبان می باشند.
۳- اکثرا زندگی عشیره ای دارند . شغل آنها دامداری ؛ قالی بافی وزراعت می باشد
۴- پیچاقچی ها یا از شعبات ایل افشار هستند یا یکی از متحدان نزدیک آن ایل می باشند.
۵- بنا به تحقیقات ونوشته های تاریخی وتحقیقات میدانی ؛منشاء ومبدا آنها قاراداغ آذربایجان می باشد
۶-پیچاقچی ها با اقوامی از قبیل خلجها؛ افشار ؛ اینانلوها و همزمان وهم مکان بوده اند. ِ
ییلاقات وکوه اینانلو در حور
ییلاقات اینانلو در دامنه کوهستان سرسبز اینانلو ی حور با مختصات جغرافیایی ۳۸°12’39"N 48°40’21"E : گسترده شده است. اینانلو مرتفعترین ییلاق دهستان بوده از سمت مشرق مشرف به خلج لر یوردی ؛ اسکندر یوردی هاچا قیه و…. جنگلهای تالش ازسمت شمال مشرف به بند آغزی ؛چیر ؛بیچنک و…. ازسمت جنوب متصل به ییلاقات قیزیل قیه واز سمت مغرب مشرف به دهستان حور می باشد . وجود چشمه های با آب گوارا وزلال و چمنزارهای جنت سا با انواع گونه های گیاهی هر بیننده ای را جذب می نماید. این منطقه در دوران قاراقویونلوها و آق قویونلوها منطقه ییلاقی وگوکپر (پیره ناخیرچی امروزی) محل اسکان اینانلوها بوده است . در اینکه نام یکی از دو تیره اصلی اینانلوهای شاهسون گوکپر بوده هیچ شکی وشبه ایی نیست .امروزه نیز در خمسه فارس گوکپر نام یکی از تیره های اینانلو می باشد . وجود ییلاقاتی با نام اینانلو و در نزدیکی آن وجود آبادی بنام گوکپر (نام یکی از دو تیره اینانلو) چه معنا ومفهومی می تواند داشته باشد. از آن گذشته رسم ایل اینانلو نیز بر همین منوال بوده که محل سکونت خود را به نام ایل خود؛" اینانلو" نامگذاری می کرده اند نمونه بارز آن در ۱۵ کیلومتری اردبیل به تبریز روبروی سه راهی سرعین؛ نام روستای محل اسکان اینانلوهای امروزی همان اینانلو می باشد. کوچروان ترک و بعدها شاهسون علاوه بر ییلاقات اینانلو در سایر ییلاقهای تالش وباغرو تملک وتصرفاتی داشتند. قبل از اینانلوها جلایریان در منطقه جلایر ؛ همزمان با اینانلوها ؛خلج ها در خلجلر یوردی وقارا قویونلوها در اسکندر یوردی و ….. ساکن بوده اند و تا دوران معاصر نیز برخی شاهسونهای مغان بر ییلاقات قسمت غربی اینانلو تصرف وتملک داشتند.
پیره ناخیرچی یا گوکپر؟
در اوایل پیروزی انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ که کاوش بی رویه وآزادانه آثار باستانی منطقه توسط یغماگران بصورت شبانه روزی انجام می گرفت و علاوه بر اهالی منطقه از گوشه وکنار ایران چپاولگران ناآگاه آثار ملی مثل قوم مغول جهت حفر و به غارت بردن آثار زیر خاکی روانه منطقه حور می شدند.
از زبان یکی از نسخه خوانان آن زمان شنیدم که اسم پیره ناخیرچی در کتب خطی وقدیمی گوکپر است. از سال ۵۷ تا سال ۸۸ در سطور کتب چاپی وخطی واینترنت دنبال این کلمه می گشتم . که خوشبختانه گمشده خود را در کتاب ریچارد تاپر یافتم. .
