عیسوند – دشتستان – بوشهر

اگر از طرف مرکز استان یعنی بندر بوشهر ۳۵ کیلومتر در مسیر بزرگراه به طرف برازجان حرکت کنیم در سمت راست این محور به روستایی به نام "عیسوند"می رسیم که حدود ۷۰۰ متر با محور اصلی فاصله دارد.فاصله این روستا با مرکز شهرستان دشتستان – برازجان- نیز ۲۰ کیلومتر می باشد.این روستا دومین روستای ورودی دشتستان از سمت بوشهر می باشد

 از لحاظ تقسیمات جز بخش مرکزی دشتستان می باشد.
روستاهای همجوار:

شمال: چاه خانی        شرق: گندمریز      جنوب: چاه عربی      غرب: نوکار گزی

 بنا به گفته قدما از بنای مکان فعلی روستا کمتر از ۲۰۰ سال می گذرد که قبل از آن روستا با فاصله حدود ۵۰۰متر در قسمت شمال شرقی مکان کنونی قرار داشته است و هنوز بقایای سفال و خشت در عمق چند سانتیمتری زمین به چشم می خورد که نشان از زندگی پیشینیان در آنجا دارد.

علت تغییر مکان روستا را پیشروی شن های روان ذکر کرده اند ؛ البته نظریه ضعیف تری نیز وجود دارد که آتش سوزی کلی روستا را به علت وجود خانه های از برگ و چوب و… بیان می کند،ولی نظر اول قوی تر می نماید.

روستای عیسوند دارای مردمانی با فرهنگ و ادب می باشد . شغل بیشتر مردم اداری و بعضا کشاورز یا دامدارند که اغلب در کنار کار اصلی خود به زراعت دیم نیز مشغولند.

 _{آب و هوای آن گرم و خشک می باشد. از لحاظ زمین شناسی و کشاورزی ، شرق این روستا دارای بافت ماسه ای (چیت) و غرب آن دارای بافت رسی (مشیل) است و خاک روستا تلفیقی از ماسه و رس می باشد.}

شاید این جمله را همه قبول دارند که هیچ جایی نامی بر خود نمی گیرد مگر اینکه آن نام به مناسبت وعلتی باشد .

نام روستا معمولا برگرفته از بافت انسانی یا اولین کسانی که اقدام به آباد کردن آن مکان نموده اند یا… می باشد.

در مورد وجه تسمیه عیسوند( با فتح سین- واو – نون ) که در بعضی نوشته ها به صورت عیسی وند نیز آمده باید گفت بهترین علتی که از تحقیقات میدانی بدست آمده نطریه ایست که در ذیل می آوریم:

در سالهای بسیار دور گروهی از کوچ نشینان که دارای احشام ودامهای فراوان بوده اند در منطقه ای که نز دیک به مکان فعلی روستاست ساکن نی شوند این گروه درمسیر  کوچ خود استان بوشهر وعیسوند تا حوالی کوپایه های زاگرس را طی می نموده اند آنان پس از یکجا نشین شدن یا به تشکیل این روستا اقدام می نمایند یا باعث افزایش جمعیت آبادی که در مکان قبلی روستا قرار دارد شده اند در هر صورت نام ای ن روستا برگرفته از انان می باشد که از طایفه ای به همین نام بوده اند .

در فارسنامه ناصری اشاره ای به این روستا گردیده و از لحاظ کشاورزی به ویژه کاشت هندوانه مورد توجه قرار گرفته وهندوانه هایی با وزن زیاد زیاد را در باره این روستا مطرح منماید که تا سالهای ۱۳۶۲ نیز کاشت ان به صورت دیم رایج بود .

در فرهنگنامه معین و همچنین دهخدا نام این روستا به صورت عیسی وند ذکر گردیده وآن را مرکز هفت روستای اطراف خود می دانند .