آقچه قلعه – ساوه – مرکزی
نوشته زیر توسط همکار ودوست عزیزم آقای ابراهیم فضلی از قم فرستاده شده است-در مورد صحت مطالب زیر تحقیق نکردم ولی جالب وقابل دفاع می باشد .امیدوارم با نظرات خود راهگشا باشید.
زنی به نام آقچه (آق جا) قریب به ۴۰۰ سال پیش درروستای دخان زندگی می نمود. او بزرگ خانواده اش بود. در آن زمان دخان مورد هجوم حشرات موزی از جمله پشه های گزنده قرار گرفت. نیش حشرات به قدری مهلک و آزار دهنده بود که " آق جا" تصمیم گرفت برای حفظ جان خود ، کودکان و خانواده اش ، دخان را ترک نماید.
او به صورت تصادفی مسیری را انتخاب می کند و سر از منطقه ای خوش آب و هوا و نزدیک رود خانه ای پر آب با ماهی های بزرگ و نیز چشمه هایی پر آب ( کوربولاغی و قولوبولاغی «نزدیک باغ شما») در می آورد.
از آنجا که اطمینان کامل از منطقه نداشت لذا چند روزی به صورت موقت اتراق می کنند. در این مدت، خود و همراهانش احساس می نمایند که محل مناسبی برای زندگی پیدا کرده اند. پس اقدام به ساخت قلعه ای برای زندگی نمودند.
آن قلعه به نام "خانوم قلعه سی" نامیده می شود. چون این قلعه را آق جا بنا نهاده بود لذا اق چا قلعه هم می گفتند این قلعه مقدمه ای برای شکل گیری روستایی می شود . که اکنون به آن آق چا قلعه یا به صورت نوشتاری "آقچه قلعه" نامیده می شود.
لازم به ذکر است بقایای (دیوارهای گلی ضخیم)"خانوم قلعه سی" هنوز در بالای آبشار (باغ) موجود است.
