کودزر مشک آباد – اراک – مرکزی

روستای کودزَر یا کوه زر و روستای امان آباد- بخش مرکزی- شهر اراک است با مرکزی با ۲۰۵۰ متر ارتفاع متوسط در مکانی با مختصات طول جغرافیائی ۴۹ درجه و ۵۱ دقیقه و عرض جغرافیائی ۳۳درجه و۵۲ دقیقه قرار دارد. این روستا طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ دارای جمعیتی برابر با ۲۱۳ خانوار یعنی ۶۱۶ نفر می‌باشد که همگی مسلمان و شیعه مذهب هستند و به زبان فارسی گفتگو می‌کنند.

کودزر در جنوب شرقی اراک و در قسمت راست جاده اراک- خمین واقع است که با شهر اراک حدود ۳۶ کیلومتر و با شهر خمین نیز در همین حدود فاصله دارد، موقعیت این روستا در میان روستاهای اطراف بدین شکل است که روستای نور عین در شمال، دینه کبود در مغرب، گل تپه در جنوب غربی، اندر پا در جنوب، ورچه در جنوب شرقی، حسن آباد در مشرق و بالاخره روستای گیلی در شمال شرقی کودزر قرار دارند و همچنین کوه زبیله با ۲۴۴۳ متر ارتفاع در شمال و کوه مشرف ۲۷۰۵ متر ارتفاع در شمال غربی، کوه زر با ۲۷۲۶ متر ارتفاع در مغرب و کوه خانه نیاز با ۲۶۷۰ متر ارتفاع در جنوب قرار دارند.

آب و هوای کوهستانی با تابستان‌های خنک موجب شده تا محیط وستا فضای مناسبی برای کار و فعالیت و جوشش عواطف احساسی باشد و مردم در این آب و هوا اکثرا به کشاورزی، باغداری، دامداری وقالیبافی اشتغال دارند ولی عده قلیلی نیز به آهنگری و ظریفکاری در کارگاههای کوچک صنعتی مشغول هستند. در کودزر کشت آبی و دیمی هر دو معمول است و عمده محصولات این روستا گندم، جو، سیب زمینی، بنشن و محصول باغات نظیر انگور می‌باشد. در این روستا پوشش مناسب گاهی برای چرای دام وجود دارد و گیاهانی نیز روئیده می‌شوند که عصاره این گیاهان نظیر گل ختمی، گل بابونه، مورد، خاکشیر، گل کبود، کاسنی، شاه تره و گون بیشتر مصارف داروئی و صنعتی دارد و در عین حال در زندگی طبیعی جانوری، وحوش نظیر گرگ، شغال، روباه، خرگوش و پرندگانی مانند کبک نیز مشاهده می‌شود.

نام

در وجه تسمیه کودزر اظهار نظر بسیاری وجود دارد که در اینجا مهمترین این موارد ذکر می‌گردد:: کودزر یعنی روستا که خرمن گندم‌های آن پس از درو و انباشته شدن بر روی هم مانند کوهی از زر است.: روستایی که دارای زمین مرغوب باشد، مانند اینکه بجای کود معمولی کودزر به این زمین خورانده شده و در نتیجه محصول بسیار بدست می‌آید.

در کوههای این روستا معادن مختلف نظیر معدن طلا وجود دارد.

روستای کودزر در کنار کوهی با سنگ‌های زرد رنگ قرار دارد(در اصطلاح محلی به این کوه کمر زرد می‌گویند و کمر از نظر لغوی مترادف کوه‌است که در کلمه کوه و کمر مشاهده می‌شود) و به این دلیل به این روستا کمر زرد گفته‌اند که بعداً به کوه زرد و سپس به کوه زر و نهایتا به کودزر تبدیل گشته‌است. ضمنا ناگفته نماند که در لهجه محلی نام این روستا کیزَل تلفظ می‌شود.

در این روستا امامزاده عبدالله و فرزندش علی بن عبدالله و خواهر وی حلیمه خاتون که گفته شده از فرزندان موسی بن جعفر اند وجود دارد.

بنای بقعه و بارگاه این امامزاده با گنبدی هشت ضلعی که تماما از آجر ساخته شده و همچنین کتیبه‌های گچبری شده که با خطوط زیبای کوفی، ثلث ریحانی و نسخ کتابت شده قرینه و دلالت بر وجود کودزر در دوره ایلخانان مغول داشته و در عین حال کشف سنگ قبری با قدمت هفتصد ساله و درختان چنار کهنسال نیز قرائن و امارات دیگری بر قدمت و تاریخ کهن این روستا می‌باشد.

بزرگان

• ۱. آخوند ملا محمد- وی بنا به نقل معمرین فردی فاضل و متقی بوده که از زیست و زندگی وی اطلاع دقیقی در دست نیست الا اینکه اعمال وی در رستگاری و راستگوئی ضرب المثل شده‌است.
• ۲. هنرمند خوشنویس احد ترابی- از وی کتیبه‌های بسیاری در مساجد و اماکن مذهبی مشاهده می‌شود و در نهاد ریاست جمهوری اشتغال دارد.
• ۳. هنرمند خوشنویس محمد حسین بساکی- وی کارمند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی می‌باشد.
• ۴. آخوند محمد تقی معصومی- وی اصالتا اهل سه ده اصفهان است که در روستای کودزر رحل اقامت افکند و به تدریس و تعلیم اهالی کودزر و روستاهای اطراف همت گماشت، وی علاوه بر تدریس علوم دینی و مذهبی، شاگردان بسیاری را نیز در خوشنویسی و تعلیم خط تربیت نمود. وی در زمینه شعر و ادب هم ید طولانی دارد وضمن انشای روان و مسخ، طبع شعری نیز داشته و با تخلص فرخ اشعار خود را سروده است(نمونه خط وی تقدیم می‌گردد) وی بالاخره در سال ۱۳۶۴ هجری قمری برابر با سال ۱۳۲۴ هجری شمسی دار فانی را وداع گفت و در کودزر سر برتیره تراب نهاد از شاگردان برجسته وی می‌توان به میرزا ابراهیم کریمی نورعینی اشاره کرد.
• ۵. هنرمند خوشنویس اسدالله عاشوری- وی در سال ۱۳۳۳ هجری شمسی در روستای کودزر متولد شد و پس از گذراندن دوره ابتدائی به تهران عزیمت نمود و در آنجا به فعالیت‌های ساختمانی نظیر بنائی اشتغال یافت و خستگی کار جسمی را با لذت روحی تمرین خوشنویسی از تن بیرون می‌کرد بطوری که در خوشنویسی بدون استاد تا حدی تبحر یافته بود تا در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی به عنوان خوشنویس در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مرکزی استخدام شد و مشغول خدمت به خانواده معظم شهدا و ایثارگران شد که تابحال این خدمت افتخارآمیز ادامه دارد.

وی درسال ۱۳۶۹ در کلاسهای خوشنویسی استاد ناصر فراهانی و استاد اسدالله رضوانی فر حضور یافت و نهایتا توانست در سال ۱۳۷۳ مدرک ممتاز خوشنویسی را از انجمن خوشنویسان ایران کسب نماید.وی در طی سالیان مختلف آثاری از خود را در نمایشگاههای گوناگون خوشنویسی در معرض دید علاقمندان قرار داده‌است.

• ۶. شاعر و هنرمند ادیب آقاسید مرتضی الحسینی کودزری- وی در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی در روستای کودزر متولد شد و نزد مرحوم آخوند شیخ محمد تقی معومی تحصیلات خود را به کمال رساند و در کنار آن به هنر خطاطی و شعر و ادب نیز علاقه نشان داد بصورتی که پس از مدتی از خوشنویسان باصفا محسوب شد وی در شعر دستی توانا و طبعی روان دارد که برخی از اشعار ایشان در کتاب زندگان عشق تألیف محمد محمدی اشتهاری و همچنین کتاب انوار کوثری تألیف کمال الدین همایون فراهانی آمده‌است این هنرمند شغل آزاد دارد و مدتی نیز رئیس شورای ده کودزر بوده‌است
• ۷. شاعر و هنرمند خوشنویس میرزا ابراهیم کریمی نورعینی- وی در سال ۱۲۹۵ هجری شمسی در نورعین متولد شد و پس از دوران کودکی در روستای نورعین در خدمت مرحوم آخوند محمد تقی معصومی، قرآن، علوم عربی و ادبی، خطوط نستعلیق تحریری و سیاق را فرا گرفت و چون دوران نوجوانی و جوانی را طی کرد به روستای نیستان مهاجرت نمود. در روستای نیستان ازدواج کرد و در همانجا به تعلیم و تعلم فرزندان آن خطه همت گماشت و طی چندین سال تعداد زیادی از علاقمندان علم و دانش را تربیت کرد و خوشنویسی را در آن روستا ترویج نمود.وی در سال ۱۳۲۰ به روستای گیلی عزیمت کرد و در آنجا نیز حدود چندین سال وظیفه تعلیم و تعلم را با دقت تمام انجام داد و نهایتا بنا به دعوت اهالی کودزر سالیان بعد به روستای کودزر مهاجرت و در آنجا ساکن شد، وی د کودزر علاوه بر افتتاح مکتب خانه و تعلیم وتعلم مردم با اخلاق و رفتار حسنه خود سر مشق و الگوی مناسبی برای دوستان و آشنایان و شاگردانش بود و تا آخرین لحظات عمر لحظه‌ای از آموزش و پرورش دیگران غافل نبود و در طول این مدت شاگردان بسیاری که از مناطق مختلف به کودزر می‌آمدند همراه با شاگردان بومی روستا از محضر پر فیض این اسوه حسنه مستفیض شده‌اند. وی علاوه بر تدریس چون از نظر اخلاقی مورد وثوق اهالی بود و همچنین خط خوش و انشای روانی داشت لذا نوشتن اسناد، قولنامه، عقدنامه، صلح نامه و… اهالی را نیز بر عهده داشت که نمونه‌های مشاهده شده تسلط این معلم و مدرس با فرهنگ را به این امور نشان می‌دهد.

میرزا ابراهیم در شعر نیز مانند خوشنویسی ذوق و سلیقه‌ای ممتاز داشت که جهت استفاده خوانندگان نمونه‌ای از انشای روان این استاد فاضل و کوشا تقدیم می‌گردد. البته مراتب فوق الذکر تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های وی است بخشی دیگر از اقدامات برجسته وی تصحیح و بازنویسی نسخه‌های قدیمی مجالس تعزیه و شبیه خوانی است که اینک نیز نسخه هائی از این تصحیفات در دست اهالی وجود دارد. این استاد هنرمند فرهنگ ساز ادب پرور سرانجام در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی دار فانی را وداع گفت و خانواده، دوستان و شاگردانش جسم خاکی را در کودزر به خاک سپردند.

• ۸. استاد شاعر و هنرمند خوشنویس محمد حسین کریمی نور عینی- وی در سال ۱۳۳۱ هجری شمسی در کودزر متولد شد پدرش روانشاد میرزا ابراهیم فاضلی ادیب و شاعری خوشنویس بود. محمد حسین پس از دوران کودکی مقدمات علوم و اصول خوشنویسی را نزد پدر آموخت و برای ادامه مسیر هنر خوشنویسی در سال ۱۳۵۰ به تهران رفت و در انجمن خوشنویسان ایران در محضر اساتید والا مقامی همچون استادسید حسن میرخانی حضور یافت و از سر چشمه هنر ایشان فیض برد و سپس در مراحل بعد (سال ۱۳۶۰) در اراک از تعالیم استاد واشقانی بهره مند گردید. وی در سال ۱۳۶۲ موفق شد از انجمن خوشنویسان ایران مدرک خوشنویسی فوق ممتاز را کسب نماید. این خوشنویس هنرمند در سال ۱۳۶۳ رسما تعلیم هنرجویان را بر عهده گرفت که تا کنون نیز ادامه داشته و بسیاری از شاگردان وی موفق به دریافت مدرک ممتاز در خوشنویسی شده‌اند و به تدریس این هنر اشتغال دارند. این هنرمند گرامی علاوه بر خوشنویسی در زمینه شعر و ادب نیز گام نهاده و خوشبختانه در این وادی ضمن داشتن استعداد و علاقه ذاتی از راهنمائی اساتید شعروادب خصوصاازمحضراستاد محمد محسن سوری چندین سال بهره مند شده که در نتیجه افتخار عضویت در انجمن‌های متعدد ادبی هنری نظیر انجمن قائم مقام فراهانی، انجمن ادبی نور، انجمن مهر و… را بدست آورده‌است ایشان آثار و تالیفاتی در کارنامه فرهنگی- هنری خود ثبت نموده اندکه به طور کلی این آثار را در دو بخش خوشنویسی و شاعری می‌توان تقسیم نمود که غیر از قطعات و دست نوشته‌های فراوان موردی می‌توان به فهرست ذیل اشاره نمود:

– آثار خوشنویسی – شرکت در نمایشگاههای جمعی آثار خوشنویسی متعدد کشوری و استانی – برگزاری دو نمایشگاه اختصاصی آثار خوشنویسی در شهر اراک – برگزاری نمایشگاه اختصاصی آثار خوشنویسی در روستای گودزر – کتابت ترجمه کامل قرآن کریم(انتشارات اقبال) – کتابت دیوان کامل پروین اعتصامی – کتابت برگزیده اشعار سید شکرالله روشن اراکی – کتابت گلزار حسین(دیوان اشعار عموزاده با تخلص رها) – کتابت چشمه نور(رسم المشق منظوم) – کتابت شکوفه‌های نور(دیوان اشعار) – کتابت بخش اعظم کتاب کلک و کلام(اشعار شاعران انجمن ادبی نور) – کتابت بخش از کتاب چشمه خورشید(گرامیداشت استاد فتحعلی واشقانی)

آثار ادبی: – شکوفه‌های نور (دیوان اشعار) – چشمه نور(آداب خوشنویسی که بصورت شعر سروده شده‌است) – با روستای کودزر آشنا شوید(در تاریخ و جغرافیای کودزر) – قصه‌ها و مثل‌های روستای کودزر – منظومه نقش غم با سلام بابا صافی(با الهام از سلام بر حیدر بابای شهریار) – بخشی از اشعار کتاب کلک و کلام(آثار شاعران انجمن ادبی نور) – بخشی از اشعار کتاب چشمه خورشید(در گرامیداشت استاد فتحعلی واشقانی)