نیوشت – ساوه – مرکزی

این روستا در بخش مرکزی و حدود ۲۲ کیلومتری غرب ساوه قراردارد که از طریق میدان جهاد ، بلوار دانشگاهی (جاده  نورعلیبیگ) قابل دسترسی میباشد .همچنین به تازگی از اتوبان ساوه- همدان هم میتوان به این روستای زیبا رفت وآمد کرد .

روستا از شمال با روستاهای بندامیر، اشمعیل پیامبر، و نشوه از غرب با روستای یکه باغ از شرق با روستاهای ییلاق و دینارآباد و از جنوب با روستاهای اکبرآباد و شاهسون کندی همسایه میباشد.

مرتفع ترین کوه روستا که بلندترین کوه در بخش مرکزی ساوه نیز میباشد شاهپسند نام داشته که در حدود ۲۷۲۷متر ارتفاع دارد. دامنه های مشرف به باغات روستا پوشیده از درختان بادام کوهی (ارجین ) میباشد که در کوه های روستاهای اطراف چنین پوششی مشاهده نمیشود .  از فراز قله در شرایط مساعد آب و هوایی قله همیشه سر افراز دماوند (بام ایران) نمایان است .

شرایط زبانی :

زبان رایج در این روستا به مانند اکثر روستاهای شهرستان ساوه ترکی می باشد . هر چند با گذشت زمان این زبان جایگاه خود را از دست داده و رفته رفته زبان فارسی جایگزین آن می شود .

منابع اقتصادی روستا :

به دلیل قرار گرفتن روستا در شرایط کوهستانی و وجود کوه ها و دره ها باغات عمدتا در امتداد دره ها کشیده شده و پهنای زیادی ندارند .همچنین بارندگی در این روستا به نسبت روستاهای بخش خرقان ونوبران کمتر میباشد وکشت دیم و آبی گندم و …. رونق چندانی ندارد . بهمین خاطر نمیتوان کشاورزی این روستا را چندان اقتصادی دانست و اکثر اهالی روستا در کنار کشاورزی به دامداری نیز میپردازند .از درختان موجود در باغات این روستا می توان به گردو ، بادام ، توت، سیب ، گیلاس و …….. اشاره کرد . البته محصول گردوی این روستا را میتوا ن جزء مرغوبترین گرودوهای منطقه به شما آورد همانطور که میدانید گردو در شرایط آب و هوایی سرد و کهستانی محصول مرغوبتری دارد با اینکه هم اکنون در روستا درختان گردوی کهنسال زیادی وجود دارد . ولی تعداد بیشماری هم در دهه ۵۰ شمسی به وسیله کمپانیها  خریداری ، بریده و صادر شده است که جای بسی افسوس دارد . بیشتر آب کشاورزی روستا از طریق قنات و تعدادی چشمه فراهم میشود شایان ذکر است که در باغات روستا حدود ۲۰ قنات فعال وجود دارد که در بین روستاهای منطقه وشاید شهرستان بی نظیر باشد. 

آثار باستانی :

تاریخ به وجود آمدن این روستا به درستی مشخص نیست ولی از آثار به جا مانده از گذشته میتوان دریافت که دارای قدمت و اهمیت زیادی بوده است .

از مکانهای قدیمی روستا میتوان به مقبره امامزاده عبدالله (فاطمه بنت شجاع ) اشاره کرد که ساختمان آن به دوره صفویه وپیش از آن تعلق دارد . مکان بعدی ، مسجد قدیمی روستا میباشد که در ظلع شمالی امامزاده قرار دارد که احتمالا قدمت آن همزمان با بنای امامزاده مباشد با این تفاوت که بنای امامزاده تماما از آجر پخته شده درست شده ولی ساختمان مسجد ، ستونها و سقف که به صورت کنبدی میباشد تماما از سنگ لاشه ساخته شده است .

حمام قدیمی روستا که در کنار همین مجموعه قرار دارد نیز از بناهای دوران گذشته وبه صورت خزینه ای میباشد که پس از ایجاد حمامهای شخصی در منازل این بنا به دست فراموشی سپرده شده ودر حال تخریب میباشد .

یکی دیگر از معماریهای دوران گذشته ، میتوان به خود روستا اشاره کرد .بافت قدیمی روستا بر فراز تپه ای نه چندان بلند قرار دارد گه گرداگرد آن با دیوارها و برجهای دیدبانی محصور گشته ولی با گذشت زمان  مقدار زیادی از این دیوار و برجهای مربوطه تخریب شده وقسمت کمی از دیواره جنوبی هنوز پابرجا میباشد . این قلعه به مانند ارگ بم از دو قسمت عمومی و ارگ تشکیل شده که ارگ در قسمت بالایی تپه و در وسط قلعه قرار داشته که در بین اهالی ، این ارگ به نام قلعه معروف بوده و در گذشته های نه چندان دور حاکمان محلی در این مکان سکونت داشته اند  که در حال حاضر از این بنا هم چیز زیادی بر جا نمانده است . نکته جالبی که در مورد روستا وجود دارد این است که در بسیاری موارد حمام و مسجد قدیمی در داخل دیوارهای حفاظتی روستا قرار داشته ولی در نیوشت این مورد در بیرون از دیوارهای قلعه قرار دارد.     

از دیگر آثار تاریخی که میتوان نام برد : یار قلعه میباشدکه در یکی از باغات نیوشت به نام (یوزک ) قرار گرفته است .این تپه باستانی که به صورت تله خاکی درآمده در گذشته های دور به صورت ساختمان یا قلعه بوده. این مکان تاریخی هم از گزند سودجویان و تخریب کنندگان آثار باستانی در امان نمانده و مورد کندو کاو قرارگرفته که از ظروف سفالین شکسته شده موجود در اطراف تپه که هنگام حفاریهای غیر مجاز بیرون ریخته شده میتوان عمق فاجه را پیش بینی کرد.

پوشش گیاهی نیوشت :

گونه های بیشماری از انواع گیاهان در طبیعت روستا یافت میشود که معمولا در فصل بهار زیبایی خاصی به روستا میدهد . از جمله گلهایی که میتوان نام برد ، گل لاله در رنگهای قرمز ، زرد ، سفید ، زنبق، شقایق وگل بابونه که مصارف دارویی و آرایشی دارد .  گیاهانی که مصارف غذایی دارند عبارتند از :کنگر ، غاز یاغی ،پونه ، کرفس کوهی ، آویشن ، گزنه، گیاه چشمه یا شاهی آبی و …………..