واشقان – فراهان – مرکزی

توسط · منتشر شده · بروزرسانی شده

سایتها و وبلاگهای روستای واشقان
شهرستان فراهان – استان مرکزی
msvf74.blogfa.com/

جهان‌دیده‌ای؟ واشقان را ببین
جهانِ هنر، واشقان است و بس

نفس می‌کشم، از تو پر می‌شوم
دلم از تو خالی نشد یک نفس

نبودیم بی یاد تو یک زمان
ندیدیم بی عشق تو هیچ کس

نرفتیم هرگز به گشتِ بهار

که دل از هوایت نشد پر هوس

به هر جا که رفتیم دور از شما

جهان بود با وسعتش یک قفس

هنر کم‌ترین پایۀ فضل توست
تویی در هنر برترین دسترس

به دیوان تو حرف باغ بهشت
همان حرف سیمرغ بود و مگس

از آوازه‌ات، عاشقی، یک غزل
از آفاق تو، صبحدم یک قَبَس

به هر جا که عشق است، نامِ تو هست
که شد نامت از "عاشقان" مُقتبَس

واشقان،روستایی کوهستانی در شهرستان فراهان در استان مرکزی است و محدوده‌ی زمینهای آن محصور به زمینهای روستاهای فشک،خسروان علیا،ماستر،گونه،کنگران،قرمزچشمه و شهر تفرش است.شهر فراهان که واشقان جزئی از آن  است در سه قرن اخیر خاستگاه نامی‌ترین مردان و زنان ایران در حوزه‌های علم و ادب و هنر و سیاست و دین بوده‌است و واشقان نیز از این قاعده مستثنا نبوده‌است.فراهانیها در خارج از منطقه و بویژه در پایتخت،حضوری پرحجم و کارساز و متشکل داشته‌اند و واشقانیها نیز به سان سایر طوایف فراهانی به صورتی پرحجم در مناصب بالای اداری، و مدارج بالای علمی و ادبی و هنری حضور یافته‌اندوفراهان در سطح ایران به دیار علم و ادب و عرفان مشهور است و در خود فراهان،همگان واشقان را گل سرسبد این منطقه می‌دانند و این به سبب هنر همگانی و ذاتی واشقانیها یعنی خوشنویسی و ضریب بالای سواد در جامعه‌ی واشقانیهاست به گونه‌ای که واشقان را از قدیم،روستای میرزایان می‌خواندند.

واشقانیها به سان سایر فراهانیها،فارسی را فصیح و کتابی تکلم می‌کنند،اما زبان بومی آنان،شعبه‌ای از زبان خلجی است که با حجم انبوهی از واژه‌های پارسی و پهلوی درآمیخته‌است.برخی طوایف واشقان از قبیل مطلبی‌ها اصالتاً فارس زبان اند و در اثر آمیزش با طوایف خلج‌زبانی که در عهد افشاریه از صالح‌آباد به واشقان مهاجرت کردند،آنان نیز خلج شدند،اما تأثیر خود را بر خلجی صالح‌آبادی به صورت حضور گسترده‌ی واژه‌های فارسی و پهلوی به جا نهادند.طایفه‌ی امّانی نیز که زیرشاخه‌ای از طایفه‌ی کریمی صالح‌آبادی است،از قدیم با عنوان تاتی(تاجیک،فارس زبان)خوانده می‌شدند.همچنین برخی از طوایف واشقانی اصالت قفقازی دارند و از رنگ پوست و شکل جمجمه‌ی برخی واشقانیها نیز می‌توان حدس زد که از بقایای نژاد سیاه برجای مانده از روزگار برده‌داری‌اند.از سوی دیگر واشقانی‌ها با سایر طوایف فراهانی و تفرشی پیوندهای گسترده‌ی خویشاوندی دارند،از جمله بسیاری از اهالی روستای خسروان علیا اصالتی واشقانی دارند. اقتصاد واشقان مبتنی بر زراعت دیم غلات و برخی حبوبات و بادام و انگور،و زراعت آبی حبوبات و میوه‌های کوهستانی از قبیل بادام و گردو و سیب و گلابی و انگور است،اما به سبب کوهستانی بودن اغلب مزارع واشقان و فقدان راههای ماشین‌رو در این مزارع،انتقال میوه‌های آسیب‌پذیر از قبیل انگور و سیب و گلابی به بازارهای خارج از روستا ممکن نیست،انگور به صورت کشمش و دوشاب فراوری می‌شود و سیب و گلابی نیز به صورت برگه و لواشک برای مصرف زمستان ذخیره می‌گردد.واشقان به سبب کوهستانی بودن و وسعت فوق‌العاده‌ی مراتع،دارای دامداری پررونقی بوده که امروزه به سبب کاهش یافتن نیروی جوان ساکن در روستا،این حرفه نیز از رونق افتاده‌است.نساجی و تولید گلیم و جاجیم و پارچه و کیسه و جوراب در واشقان رونق فراوانی داشته و پاچال‌بافان واشقان در کل منطقه‌ی فراهان و تفرش و آشتیان شهرت داشته‌اند اما با پیدایش نساجی ماشینی،این حرفه نیز منسوخ شده‌است. قدمت واشقان بنا بر یافته‌های باستان‌شناختی به شش‌هزار سال پیش بر‌گردد.به نظر می‌رسد که واشقان چندین بار تجدید بنا شده و هربار به سمت پایین‌دست نقل مکان کرده‌است.امروزه در کوهها و تپه‌های بالادست واشقان به هنگام شخم زدن و حفر انهار،آثار دیوارهای گلی و تنور و اسباب خانه بیرون می‌آید.در کوههای تخت رستم نیر که در دورترین حدود واشقان در مجاورت شهر تفرش واقع شده‌است،آثار قلعه‌ای از سنگ و ساروج وجود دارد. فراهان از معدود مناطق ایران است که فرهنگ باستانی ایران را در خود حفظ کرده و این به سبب حصارهای طبیعی این منطقه است که موجب می‌شد دیرتر از سایر نقاط ایران به تسخیر بیگانگان درآید.معروف است که تا قرن چهارم هجری،فراهان به تسخیر فاتحان عرب درنیامده‌بود و آتشکده‌ی آذرگشسب که از سه آتشکده‌ی مهمتر کیش زرتشتی بوده،برای اینکه به چنگ اعراب نیفتد به فراهان منتقل شده بود.

فاصله تا فرمهین:۱۷کیلومتر -روستا های همجوار :ماستر – فشک

مناطق باستانی :پنجه رستم -حوض قبله -دملق – کورکریز

امکانات:دارای برق آب لوله کشی تلفن سد خاکی فصلی

امکانات آموزشی:دبستان /اولین مدرسه و معلم :سال ۱۳۴۱ -امین مصلح آبادی

تعداد باسوادان ساکن روستا :مرد ۴۸نفر (۵۶٪) زن ۳۷نفر(۴۴٪)

امکانات رفاهی :خانه بهداشت و بهیار -قصابی-شعبه نفت- آسیاب- بقالی ۱موردو فروشگاه تعاونی-صندوق پست و حمام دوشی

امامزاده ۱ مورد

بالاترین در آمد در روستا در سال ۱۳۸۰ :۳۵هزار تومان در ماه

کهریز و قنات :قوچاق-دوستال گولی -کوه کریز-شریف آباد

چشمه :واشقان -اوقرلو-تازران–دربند-تمیر گولی -تماسک-زار قون لوق

وضع دامداری : به صورت سنتی و دارای ۴۰۰-۵۰۰ گوسفند

***************

پوشش گیاهی :

در بیابانهای مستعد و استثنایی این منطقه نیز گیاهان متنوع وحشی و دارویی بسیار رشد می‌کند. همچنین گیاهانی نظیر زیتون و زعفران که در دوآب وهوای متفاوت رشد می‌کنند، هر دو در تفرش کشت می‌شوند. یکی دیگر از نامهایی که تفرش به آن معروف است «شهر گردو و بادام» است. علت خوب بودن این دو محصول در این منطقه، وجود درصد کمی آهک در خاک منطقه‌است. بزرگ‌ترین درخت گردو با محیط ۶ متر و قطر ۱٫۹ متر در روستای دلارام (تراران) قرار دارد و سالانه پانزده هزار عدد گردو می‌دهد.

حیات وحش :

گرگ، روباه، جوجه تیغی، خرگوش، بز کوهی، کبک، قرقاول و قرقی از حیوانات وحشی است که در این منطقه دیده می‌شود. 
آب معدنی : یکی از جاذبه‌های طبیعی تفرش آب معدنی «چشمه گراو» است. این چشمه به فاصله ۵ کیلومتری تفرش میان دو روستای کبوران و طراران واقع گردیده و دسترسی به آن آسان است. آب آن معدنی و دارای خواص درمانی است.

آبیاری :

سیستم آبیاری و هدایت آب، از دیرباز در این شهر به صورت قنات و آب انبار بوده و ویرآبهای متعددی با توانایی مهندسی بالا، جهت مصارف شرب یا کشاورزی ساخته شده‌است.

در سال ۱۳۸۵ خورشیدی شهر تفرش ۵۰۵۰ فقره انشعاب آب و ۳۸۰۰ فقره انشعاب فاضلاب، یک باب تصفیه‌خانه فاضلاب با ظرفیت تصفیه ۲۰ لیتر در ثانیه داشت.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *