شهرستانه – تویسرکان – همدان

عرض جغرافیایی:۳۴۴۲

       ارتفاع:۲۱۴۲

شهرستانه یکی از دره‌های واقع در کوهستان الوند است. این دره از زمین های آبرفتی روستای اشتران آغاز و در امتداد جادهٔ قدیمی همدان به تویسرکان از طریق گنج‌نامه، به روستای سی‌سانه، قلعه استیجان و قلعه تیمیجان و در انتها در بلندترین قسمت به روستای شهرستانه ختم می‌شود. امتداد این دره به جهت شمال شرقی به جنوب غربی است. برفراز درهٔ شهرستانه دو قله معروف قله کلاغ‌لان و قله دائم‌برف قرار گرفته‌اند و شیارهای متعددی از دامنه‌های دره به عمق آن کشیده شده و هر یک دره‌ای باصفا و پر آب و علف را شکل داده‌اند. خرم‌رود در این دره جریان دارد. ارتفاعات بالا دست مشرف به انتهای دره از زیستگاه‌های عمدهٔ کبک محسوب می‌شود. غار شهرستانه در انتهای این دره واقع شده‌است. اهالی روستاهای دره شهرستانه بیشتر به زراعت و باغداری می‌پردازند و خشکبار از جمله فرآورده‌های باغات این دره است

  شهر تویسرکان در سالهای نه چندان دور بن بست بود و جاده آسفالته آن به کنگاور و در ادامه بطرف غرب کشور در سالهای اخیر روکش شده است . بعد از این گشایش روستای شهرستانه هم چون در این مسیر قرار دارد  ، نیز رونقی گرفته است. از طرفی دیگر، مسیر جاده گنجنامه همدان به سمت شهر تویسرکان نیز از شهرستانه میگذرد . البته این جاده بدلیل عبور از یال ادامه ارتفاعات الوند به قلل یخچال، در زمستان بسیار بادگیر و پر برف است و در زمستان ها معمولا بسته است . به مناسبت وجود برف زیاد در این محل که به جاده تاریک دره معروف است پیست اسکی همدان در این سینه کش قرار گرفته که نسبت به سینه کش جنوبی مدت زمان بیشتری برف را در خود نگه می دارد. 

     جاده و ارتفاعات بسیار زیبا و پر فراز و نشیب است و دامنه ها در فصول مختلف جلوه های زیبائی از طبیعت بکر منطقه را بنمایش میگذارد. در چشم انداز شمالی قله الوند و ارتفاعات مجاور آن از زاویه متفاوت دیگری جلوه منحصر بفردی دارد. این زیبائی بخصوص در طلوع و یا غروب روز براستی تماشائی است. حال از یال سرازیر میشویم و دشتهای سر سبز و رنگارنگ با طیفهای مختلف در مقابل رویمان قرار میگیرد . دشتهای سبز یونجه زار با زردی گندم زار در ترکیب با رقصنده های سبز رنگ برگ درختان همیشه در رقص سپیداران،  هوش از سر میبرد ، بطوریکه دام ها سر از پا نمیشناسند و گله گله از این نعمت خدادای بهره میگیرند.

     در مسیرعبور از این دشتهای اغوا کننده من به یاد تابلو های کلاسیک نقاشی در کتاب فارسی دوره دبستان می افتم- اون تصوری که ما مثلا شهری ها از روستا داشتیم- توده ابرهای سفید ، کوه های دوردست خوش ترکیب ، درختان سبز سربه فلک کشیده تبریزی ، مزارع رنگارنگ و گله های گاو و گوسفندان .

ازآنجایی که تویسرکان قطب گردوی ایران است و این قطب دایره ای دارد و خواه ناخواه شعاع بزرگی را در بر میگیرد و شهرستانه نیز در داخل این حلقه گردوئی قرار گرفته است. تا چشم کار میکنه باغ هاگردو به وفور جلوه مینماید

در مسیر تاریک دره به شهرستانه که یال ادامه کوه های الوند به قلل یخچال را قطع میکرد چشم اندازی بسیار زیبا و هوس انگیز داشت