شهرستانک – بیرجند – خراسان جنوبی
سایتها و وبلاگهای روستای شهرستانک
شهرستان بیرجند – استان خراسان جنوبی
http://shahrestanak.parsiblog.com/
شهرستانک روستایی بزرگ
از شهر که به سمت کرمان خارج میشوی آنطرف تر از شهرستان خوسف ، به سمت روستاهای همچون ماژان وگیو که رهسپار شوی در میان راه خشک وبی آب وعلف که در مسیر، راه انتهای آن مثل سرابی تورا سخت مجذوب خویش میکند تابلویی چشمان خیره به راه تورا به خود جذب میکند تابلوئی که روی آن روستاهای زیادی را نوشته اند که نشان دهنده مقدار مسافت وتعداد روستاهای در مسیر میباشد.
درمیان روستا ها روستای من نیز به چشم میخورد
شهرستانک 29کیلومتر
قدم در راه که میگذاری میبایست از روستاهایی همچون کلاته ملاخدادادوخلیلانوفریز وگل وچهکند بگذری
کمی آن طرف تر از روستای چهکند روی جاده همواری که قرار میگیری در دوطرف جاده کمی پیچدار زمین های سرسبزروستاهای رومنجان وشهرستانک خود را به یک دیگر مینمایانند که برتری بیشتر از آن روستای سرسبز شهرستانک است که از آب بیشتری برخوردار است وسر سبزی بیشتری در آن نمایان است
به روستاکه نزدیک میشوی تابلوهای زیادی چشم تورا سخت مجذوب خویش میکند:
به روستای شهید پرور شهرستانک خوش آمدید
در سرازیری ورود به روستا که قرار میگیری میبایست از میان یک رود که دیگر خشک وگاه گاهی در زمستان مقداری آب از آن عبور میکند بگذری .
روستا در روی یک بلندی واقع شده ودوطرف روستا رود است ودر زمستان آب از رودها میگذرد منتها از یکی بخاطر وجود کوههای عظیم در کنارش آب بیشتری در گذر است.
امکانات روستا
از امکانات این روستا که در دوره های قبلی ریاست جمهوری به این منطقه اختصاص داده شده است میتوان به وجود یک خانه بهداشت ،شرکت تعاونی و شرکت نفت، اشاره کرد این امکانات با همت مردم ده تا حالا دایر بوده و مردم روستا و دیگر روستا ها از آن استفاده میکنند اما با کوچ جوان تر ها به شهر ونبود جوان در این روستا، اداره آنهابسی مشکل است .
شرکت نفت وشرکت تعاونی در زمان گذشته به دست فردی به نام آقای مرادی که امین مردم بود سپرده شده بود ومرد روستا ودیگر روستا ها اورا قبول داشته واز کار وی راضی بودند اما با در گذشت آقای مرادی انجام امور به دست آقا سید حسینی سپرده شد آقا سید هم که دیگر به سن بازنشستگی رسیده وشرکت دیگر آن رونق سابق را ندارد .باشد روزی بیاید واین شرکت ها باز آن رونق سابق را به خود بگیرد .انشاء الله
از دیگر امکانات روستا میتوان به وجود یک مسجد به نام مسجد جامع شهرستانک نام برد که با گذشت سالیان درازهنوز پابرجاست وشکل وشمایل خودرا از دست نداده است واز معماری زیبائی برخورداراست. وجود حوض انبار های قدیمی در این روستا که با لوله کشی روستا جای خود را به شیر های آب داده است از دیگر جاهای دیدنی این روستاست حوض انبارهائی که در قدیم مکان نگهداری آب آشامیدنی روستا بوده بدین ترتیب که شب هنگام که آب ورودی به روستا که از تمیزی خاصی برخوردار است آب را به سمت این حوض انبار ها هدایت کرده و در روز از آن استفاده میکردند و شب بعد باز دو مرتبه آنرا را پر از آب میکردند . زیبائی بیشتر آن به خاطر تجمع مردم روستا در کنار آن برای آب کردن ظرف ها یشان بود که گرمی خاصی به آن زمان میداد و مردم روستا به همین بهانه به حوض انبار ها میرفتند و همدیگر را ملاقات میکردند. در روستای ما دو حوض انبار بنام های حوض انبار پائین و حوض انبار بالا وجود دارد .اما حالا بلا استفاده است.
از دیگر جاهای دیدنی روستا میتوان به حمام قدیمی آن اشاره کرد که هنوز دیوار های آن پابرجاست حمام به صورت گلخن های قدیمی بوده وآب را از طریق گرم کردن آب یک حوضچه که در داخل خود حمام است گرم میکردند این حوضچه که بیشتر به صورت بک خانه کوچک است از بیرون حمام با آتش کردن زیر آن گرم میشد آب سرد هم از یک کانال دیگر به آن اضافه میشد و تا حدودی آب ولرم و نسبتا گرمی را تهیه میکردند و استحمام میکردند .این حمام به صورت عمومی بوده و تمام مردم ده که در آن زمان دارای حمام خانگی نبودند از آن استفاده میکردند .قبل از ساخت حمام آفتابی با خراب شدن حمام قدیمی مردم به فکر ساخت یک حمام دیگر افتادند اما متاسفانه حمام به گونه استاندارد ساخته نشد و در زمستان گرم کردن آن با توجه به وسعت آن کار سخت و مشکلی بود و گاها مشاهده میشد که مدتها کسی از حمام استفاده نمیکند و مردم به روستای عیلکی و یا رومنجان مراجعه میکردند وازحمام آنجا استفاده میکردند . حمام آنجا با توجه به داشتن فرم قدیمی شبیه روستای شهرستانک، از استحکام خوبی برخوردار بود ودیر تر تخریب شد البته هنوز نیز قابل استفاده است.. اما به مرور زمان و پیشرفت علم این حمام قدیمی جای خود را به حمام آفتابی داده است تا هم در مصرف نفت و گازوئیل صرفه جویی شود وهم محیط ،محیط تمیز تروپاکیزه تری باشد
یک از جاذبه های دیدنی روستای شهرستانک وجود یک چشمه جوشان با آب ترش در این روستا است چشمه ای در فاصله تقریبا ۲کیلومتری از روستا در دامنه وارتفاعی نچندان بلند.
کل آب ترش شهرستانک
این چشمه به خاطر ترش بودن وحالت گوگردی خود از جمله مکانهایی است که از دیگر روستا ها برای درمان درد های پوستی و جسمی خود به آن مراجعه میکنند.آب چشمه از دل کوه به پاخواسته ودر پائین کوه به صورت جوشان از دل صخره ها بیرون میآید علت ترش بودن این آب به خاطر وجود گوگرد در دل کوه بیان شده است . در قدیم این چشمه از آب فراوانی برخوردار بوده وتا حدی میتوان گفت که بسیاری از زمین های اطراف این چشمه بواسطه وجود این چشمه سرسبز ورشد کرده اند وبه این منطقه جلوه ویژه ای داده است.در زمان های نه جندان دور که هنوز درذهن من تداعی میشود این چشمه به صورت گودالی خاکی وبا عمق نه جنان زیاد بوده است که به مرور زمان با همت مردم روستا سروسامانی گرفته وآن را گسترش داده وآن را به صورت حوضچه ای کوچک که گنجایش حدود ۱۰الی ۱۵نفر را داراست در آورده اند همچنین اطراف آن را دیواری از بتن به ارتفاع ۳متر ساخته اند تا از دید ووزش باد های شدید آن منطقه که در فصل تابستان نیز خنک است در امان قرار دهند در نزدیکی این مکان باغ های از میوه های گوناگون وجود دارد ومسافران به این باغها رفته ودر زیر سایه آن از زیبائی این منطقه لذت میبرند .علاوه بر این ۲اتاق به همت یک خیر در این مکان ساخته شده است تا در صورت نیاز از آن استفاده شود .راه رسیدن به این مکان خاکی بوده وماشین ها میبایست از پائین روستا از وسط یک آبادی دیگر به نام دولت آباد عبور کرده وپس از طی مسافتی از میان رود خود را به این چشمه برسانند .اما اگر خواسته باشی با پای پیاده به این چشمه بروی میشود ازخود روستا هم به آنجا رسید. نکته جالب توجه اینست که دوام ترش بودن این آب زیاد طول نمیکشد وبعد از مدتی شیرین شده وبراحتی قابل آشامیدن است.به جرات میتوان گفت جمعه های کل آب ترش روستای شهرستانک به نوعی سیزده به دراین منطقه است
مراسم ماه محرم شهرستانک
محرم وحال وهوای آن در هرجای ایران مراسم بومی و منطقه ای خود را میطلبد روستای ما نیز به طبع از آداب ورسوم خاصی پیروی میکند کوچ کرده ها از این دیار در هر نقطه از ایران عزیز که باشند در این روزها خود رابه روستا رسانیده وخود را در ثواب این روزها شریک میکنند ومراسم آقا ابا عبدالله الحسین (ع) را با شکوه هرچه تمام تر برگذار میکنند.
مراسم از روز ششم ماه محرم شروع میشود قدیمی تر ها وکسانی که از آنها سن وسالی گذشته است در مراسم علم گردانی وکسانی که هنوز در وجودشان جوانی موج میزند در مراسم سینه زنی وزنچیر زنی شرکت میکنندعلم گردان ها طوری برنامه ریزی میکنند تا در عرض سه روز وتا ظهر روز عاشورا تمام منازلی که در آن کسی زندگی میکند را در بزنند وصاحب منزل نذر ونذورات خود را در این راه خرج کند وبعبارتی خود وخانواده خود را بیمه آقا ابا عبد الله الحسین (ع) نماید. علم گردانی از قدمت دیرینه ای برخوردار است هرکس با توجه به توان وانرژی که دارد علمی به پا کرده وآن را با پارچه سیاه ویا سبز میپوشانند و سر آ ن نماد های از روز عاشورا ی آن زمان از قبیل دست قطع شده نصب میکنندعلم گردان ها با چند روحانی به درب منازل رفته وبا ذکر صلوت وفاتحه برای اهل آن خانه دعاوطلب رحمت، وبرای رفته گان از آن خانه طلب آمرزش وبخشش مینمایند.هیئت عزاداری نیز با دسته های سینه زنی وزنچیر زنی،در حین نوحه خوانی پشت سر علم گردان ها به درب منازل رفته وبه مرثیه خانی میپردازند. اهل خانه هم اگه نظر ونذوراتی دارند آن را دراین راه خرج مراسم میکند بعضی ها که در عرض سال گوسفندی پرورش داده اند وآنرا نذر هیئت نموده اند آن را در سر راه هیئت قربانی کرده تا برای ظهر خرج نهار شود.این مراسم در سه روز فقط صبح ها انجام میشود وبعد از ظهر ها مردم به کارهای عقب افتاده خود میرسند هیئتی ها که از کار وکسب خود زده وبه عنوان میهمان در ده هستند مراسم نوحه خوانی را در مسجد وحسینیه نیز بعد از ظهرهابرگزار میکنند تا شور عزا خاموش نشود در سه شب متوالی هیئت به روستا های رومنجان وعیلکی رفته ودر آن جا در کنار هیئت آ ن روستاها به سینه زنی ومرثیه خوانی میپردازند هیئت روستاهای عیلکی ورومنجان هم به عنوان میهمان به روستای ما میآیند ودر این روستا به عزاداری میپردارند.
روز عاشورا از حال وهوای خاصی برخوردار است مردم میبایست با علم وزنجیر خود تا سال آینده خداحافظی کنندوبغض عجیبی گلوی آنها را می فشارد . علم گردان ها به سمت منزل گاه خود یعنی قتله گاه پیش میروند وهیئت نیز به دنبال آنها قدم در راه مینهد.ظهر عاشورا همه در سر قتل گاه حاضر شده وبه سینه زنی وعزاداری میپردازند علم ها در یک مکان در کنار هم قرار میگیرند وصاحبان علم ها منتظر فرمان سید ده میمانند تا فرمان قتل علم را به آنها بدهد سید ده بعد از مدتی که تا حدودی مصادف با کشته شدن حضرت امام حسین (ع) در روز عاشورا ست فرمان را صادر میکند وصاحبان علم ها لباس هارااز تن علم در آورده وآنر ا با گلاب شستشو داده وآن را برای سال آینده کنار میگذارند .مردم نیز که در این مکان موج میزنند به گریه وشیون وزاری میپردازند وبا آقا ابراز همدردی میکنند .بعد از مدتی برای آرا م کردن مردم عزادار،مراسم حسن – حسین برگزار میشود میشود که عزاداری بومی این روستا نیز به حساب میآید.
همه دست به کمر همه دیگه داده ودور تا دور این منطقه یعنی قتل گاه را در حالی که میچرخند به سینه زنی میپردازند وذکر حسن وحسین را بر زبان میآورند .مراسم بعد از این سینه زنی به اتمام میرسد بعضی ها در همان مکان نشسته وشروع به گریه میکنند وغربت وغریبی را در وجودشان حس میکنند ومدام بر قاتلان حسین ویارانش لعنت ونفرین نثار میکنند نماز ظهر عاشورا هم در این مکان برگذار میشود ومردم به نوعی خود را در ثواب روز عاشورا ی امام حسین (ع) شریک میدانند.مردم دل شکسته که دلشان غرق خون است ناامید ودلشکسته با ان مکان خداحافظی میکنند وبه حسینیه برای صرف نهار مراجعه میکنند.مراسم شام ونهار هم در این سه روز توسط بانیان خیر برگذار میشود ومردم از آن فیض میبرند.
در شب شام غریبان تمام اهل ده در گوشه ای از ده مینشینند ودر حین روشن کردن شمع بر ماتم حسین ویارانش میگریند.هیئتی ها در حسینیه جمع میشوند وبه عزا داری میپردازند وبعد از مراسم نیز با دعا ی عاشورا مراسم را به پایان میرسانند.
مراسم عقیقه کنان شهرستانک
مراسم عقیقه کنان شاید تا به حال به گوش کسی نرسیده باشد ولی در اسلام سفارش زیادی در مورد آن شده است ودرروستای ما از دیر زمان برقرار بوده وهراز چند گاهی شاهد این مراسم هستیم . پدر ومادر یک فرزند که به فرزند خویش عشق میورزند وخواهان سلامتی او برای همیشه هستند با قربانی کردن یک گوسفند اورا برای همیشه بیمه میکنند . بخاطر برکتی که این کار دارد بیشتر اهل ده در آن شرکت میکنند وصاحب مراسم با قربانی کردن یک گوسفند وطبخ آن به صورت خورشتی ، میهمانان را در مراسم خود شریک میکنند مردم نیز پس از پایان طعام برای بانیان این کار طلب رحمت وبر آورده شدن حاجات وبرای آن فرزند آرزوی سلامتی میکنند. نکته جالب در این کار اینست که خود پدر ومادر وآن فرزندی که یک گوسفند برای او عقیقه شده است نباید از این طعام بخورند وباید از آن دوری کنند .
اماکن دیدنی شهرستانک
یکی از اماکن مذهبی ودیدنی که روستای ما دارد وجود یک مزار در وسط روستاست که بنا به گفته قدیمی تر ها یکی از یاران امام حسین (ع) بوده که به اقتضای زمان به این منطقه کوچ کرده ودر همین دیارماندگار شده است از شجره وچگونگی ورود این عزیز به این روستا مدرک مستدلی وجود ندارد واین به نسل های پیشین برمیگردد که این امر را تصدیق کرده وآن را به ما تحویل داده اند.