فیل آباد – فارسان – چهارمحال و بختیاری

دکتر حسن محمودی

هر که زِ حُب الوطن نیافت سعادت *  بسته به زنجیر ننگ، گردن تن را

* اختراع «خط و زبان» از مهمترین و پیچیده ترین اختراعات بشر است. انسانها برای برقراری ارتباط بهتر خط و زبان را بوجود آوردند. پیچیدگی و رازآلود بودن گفتار و نوشتار بشر از آن جهت است که هزاران زبان و به دنبال آن میلیونها لهجه و گویش در دنیای کنونی وجود دارد. خوشبختانه باید بدانیم که از میان حدود چهارصد زبان معروف و پرکاربرد دنیا، زبان فارسی از جهت تعداد متکلمین رتبه ای زیر ده دارد و از جهت فصاحت و شیوایی همراه با زبانهای عربی، ترکی، فرانسه، و انگلیسی از زبانهای معروف دنیاست.

*از دیرباز انسانها برای نامگذاری اشیاء، اشخاص و مکانها از شیوه ی «وضع لغات به شیوه قراردادهای اجتماعی» بهره گرفته اند، مثل قرارداد پدر و مادر برای نامگذاری فرزندان یا قرارداد فارسی زبانان که از این به بعد به فناوری(sms) پیامک بگویند. نامگذاری روستاها و شهرها هم از همین قائده پیروی می کند، مثل قراردادهای آریایی ها برای نامیدن سکونتگاه خود به «ایران» یا قرارداد در جهت نامیدن سکونتگاه خود به «کوهرنگ».

*حال با ذکر این مقدمات باید بدانیم که علت نامگذاری روستا به اسم عجیب و غریب «فیل آباد» فعلی چه بوده است. بی تردید ساکنان اولیه روستا این دغدغه را داشته اند که نامی مناسب برای سکونتگاه خود وضع کنند به همین جهت از باسوادهای آن دوره در این خصوص کمک گرفته اند، با توجه به آریایی و پارسی بودن قوم لر و استانهای لر نشین، اکثر نامها و اسامی این بخش از کشور، رنگ و بوی ایرانی و فارسی دارد. غربی ها تمدن کشور قبل از اسلام ما را «پرسیا یا پرشیا» می نامند، که این لغت مترادف«پارسی، فارسی، پهلوی و فهلوی» است. در بسیاری از نامهای ایرانی این واژه ها بکار رفته اند مانند: فارس، فارسان، پرسپولیس، پارسه، فهله، پهله و…

*با ذکر قواعد ریشه شناسی لغات درمی یابیم که معقولترین و مناسب ترین علت نامگذاری این روستا به فیل آباد این است که این لغت مرکب از دو واژه(فهله یا پهله + آباد) است. فهله و پهله به معنی فارسی،پارسی و ایرانی است، که روی هم رفته به معنی «سک.نتگاه مردم پارس نژاد» است. استاد ملک الشعرای بهار شاعر و ادیب بزرگ دوره پهلوی در خصوص دگرگونی مختصر لغات در طول زمان، نظریه«سایش لغات» را مطرح کرده، طبق نظر ایشان، بسیاری از واژه ها با گذر زمان سائیده و مختصر می شوند. همانگونه که فهله آباد به فیل آباد تغییر کرده یا بعنوان مثال با گذر زمان کلمه«سپاهان» به اصفهان تغییر یافته است.

پیامبر(ص): حُب الوطن من الایمان- میهن دوستی نشانه ایمان است.