روستای متکازین / بهشهر / مازندران

 یکی از شکوفاترین ادوار آن در نیمه قرن چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم هجری است که یکی از فرزندان این روستابه نام حضرت آیت الله حاج آقا سید تقی حسینی نصیری با بازگشت از حوزه علمیه نجف اشرف با تحصیلات عالیه اجتهاد در توسعه ی مدرسه علوم دینی و دیگر اماکن اجتماعی و مذهبی همت عالی بکار برد که از جمله آن مسجد و حوزه علمیه جبل النور متکازین است و یکی دیگر از علمای به نام این روستا حضرت ایت الله سید صابر جباری امام جمعه شهرستان بهشهر و نماینده مردم مازندرآن در مجلس خبرگان رهبری می باشد.

 موقعیت جغرافیایی :

این روستا در جنوب شرقی شهرستان بهشهر در استان مازندران قرار دارد. ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۲۰۰ متر بوده و در شیب دره رود متکازین قرار دارد.

 زمین شناسی:

از نظر زمین شناسی روستای متکازین در منطقه کوهستانی البرز و در جنوب‌شرقی شهرستان بهشهر، بخش یانه‌سر و دهستان عشرستاق قرار گرفته است.و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۲۰۰ متر بوده و بر اساس ویژگی های ژئومورفولوِژی متعلق به دوره سوم زمین شناسی(کوهزایی آلپی) و بقایای چین خوردگی دوره سوم می باشد. این روستا بر روی سازند k2 12   قرار گرفته است . این سازند عمدتا از سنگ آهک ضخیم لایه تا توده ای تشکیل شده است. شناسایی سازند ها و مواد تشکیل دهنده آن از جهت نفوذ پذیری آب در میان هر یک از انواع کانیها در فعالیتهای کشاورزی دارای اهمیت می باشد.یکی از کانیهایی است که جزو عناصر سنگهای آذرین می باشد که در متکازین به فور یافت می شود  در ترکیب این سنگ در حقیقت عبارت از یک سیلیکات آبدار آلومینیوم همراه با یکی از فلزات قلیایی یعنی پتاسیم یا سدیم است که با مقادیری منیزیم و آهن و گاهی کلسیم همراه است . میکا دارای اقسام زیادی است و معروفترین آنها عبارتند از میکای سفید یا موسکویت ، میکای سیاه یا بیوتیت ، میکای سبز یا کلوریت ، میکای قهوه ای یا فلوگوپیت و میکای خاکستری یا مارگاریت .

خاک:

از آنجایی که خاک ارتفاع ۵۰۰ تا۲۷۰۰متری کوههای البرز را خاکهای تیپ G  تشکیل می دهد خاک این روستا نیز به دلیل قرارگیری در این ارتفاعات عمتا از تیپ G  می باشد که دارای پوشش خاکی ضعیف  در ارتفاعات میانی و بالایی روستا و عمیق تا نیمه عمیق در ارتفاعات پایینی  می باشد .

 آب و هوا:

از نظر شرایط آب و هوا این روستا به دلیل قرار گیری در منطقه کوهستانی دارای زمستانهایی سرد پربرف و تابستانهای معتدل و خنک می باشد در نتیجه از نظر شرایط آب و هوایی جزو گروه مناطق سرد و زمستانی می باشد.

پوشش گیاهی:

عمده درختان این منطقه را انجیلی، راش، افرا، ال، گردو، انجیر، ولگ، نمدار، کاندس، ممرز، کچب و توسکا تشکیل می دهد.

 منابع آبی:

آب آشامیدنی: آب آشامیدنی این روستا از چشمه های اطراف از طریق لوله کشی که در سالهای خیلی قبل ایجاد شده تامین می شود. بدلیل آبدهی کم این چشمه ها و خرابی لوله ها آب اشامیدنی مورد نیاز مردم تامین نمی شود اکنون نیز طرحی جدید جهت آبرسانی به این منطقه در قسمت شرقی و البته بالاتر از مزار به بهره برداری رسیده است .

آبهای سطحی: تنها رود این منطقه رود عبوری از تاریک دره می باشد که از  ارتفاعات عشرستاق و کوه کلا سرچشمه گرفته و پس از عبوراز این مناطق در محلی به نام کارکم به رود نکا متصل می شود. 

آبهای زیرزمینی: روستای متکازین از مهمترین روستاهای بخش یانسر از نظر برخورداری از تعداد چشمه ها می باشد. پر آبترین چشمه این روستا چشمه بغل مسجد بود که البته اکنون از طریق لوله کشی تقویت شده است .

در وجه تسمیه نام روستا مطالب فراوانی گفته شده است؛ از جمله:

۱- اینکه جنگاوران ساداتی که در این منطقه می زیسته اند برای آماده بودن روی اسب ها می خوابیده اند و زین خود را متکا قرار می داده اند.

۲- برگرفته از نام فردی است که محمد کاظم نام داشته و بتدریج این نام به کلمه متکازین تغییر پیدا کرده است. و …

به نظر بنده هیچ یک از گفته های بالا قابل تایید نیست. بلکه احتمالا این نام یک نام ساسانی بوده و باید در ریشه های زبان پارسی قدیم، به دنبال معنای واژه متکازین گشت.

طبق اقوال، این روستا به علت صعب العبور بودن در گذشته های دور و زمان حکومت جور عباسی مأمنی برای سادات علوی بوده و سادات میرامینی و میرزاحسنی به این نقطه پناه آورده اند.

در این روستا و در مناطق مختلف آن قبرستان های زیادی کشف شده است که برخی از آنان برای قبیله های قبل از اسلام است و این نشان از قدمت و سابقه این روستا دارد

از دیرباز این روستا به علم و دیانت معروف بوده و فردی دلسوز و خدوم به نام میر امرالله (رحمت الله علیه) بدون هیچ چشمداشتی به آموزش اهالی این روستا می پرداخت و اکثر قریب به اتفاق اهالی این روستا؛ چه مرد و چه زن (برخلاف روستاهای همجوار) با سواد بوده و سواد قرآنی دارند. بطوریکه روستاهای دیگر برای انجام فرائض دینی از اهل علم روستای متکازین بهره جسته اند.

از بزرگان این روستا حضرت ایت االه نصیری است که در سال ۱۲۹۱ متولد شد قبل از یکسالگی از نعمت پدر محروم شد و مادر مکرمه اش با مشقت فراوان او را تربیت کرد و پس از طی مدارج علمی در روستای بیشه بنه، حوزه علمیه مشهد مقدس، حوزه علمیه کوهستان (محضر حضرت ایت الله کوهستانی (ره)) و سفر به عتبات عالیات و زندگی ۹ ساله در آن سرزمین شریف با اخذ درجه اجتهاد به ایران اسلامی بازگشت و در روستای متکازین حوزه علمیه ای برپا کرد. البته در این میان نیز نباید از کمک های مالی مرحوم حاج سید عبدالله برای تامین معاش و هزینه تحصیل ایشان چشم پوشی کرد. همچنین به توصیه حضرت آیت الله کوهستانی به نوکنده سفر کرد و در آنجا برای رفع مشکلات مردم منطقه مسکن گزید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به خواست اهالی منطقه در دادگستری منطقه مشغول فعالیت شد و امور قبلی را که حل مناقشه مردم منطقه بود را در دادگاه ادامه داد. ایشان چه قبل و چه بعد از انقلاب به کارهای عمرانی از قبیل: ساخت حمام، مدرسه، لوله کشی آب و حفر چاه آب در منطقه اهتمام می ورزید بطوری که هنوز هم در یک روستا چاهی وجود دارد که به آقا چاه معروف است. از خصوصیات بارز ایشان حفظ کامل قران و زندگی ساده و بسیار حقیرانه ایشان بود و همچنین سعه صدر ایشان در حل مشکلات مردم بطوری که برای این که اختلاف دو برادر را حل کنند قبول کردند که برای پدر و مادر آن دو شش ماه نماز و روزه بگیرند. بالاخره ایشان در ۳۱ فروردین ماه ۱۳۷۳ بر اثر بیماری ریوی در بیمارستان امام خمینی بهشهر به ملکوت اعلی پیوستند.

از شخصیت های مهم دیگر این روستا (که در قید حیات نیستند) می توان به افراد زیر اشاره کرد:

۱- مرحوم حاج میر دوست محمد (شکسته بند حاذق منطقه)

۲- مرحوم حاج میر حیدر

۳- مرحوم حاج میر ابوتراب

۴- مرحوم کربلایی میر نقی کریمی

۵- مرحوم حاج سید یوسف

۶- مرحوم حاج سید ابوالحسن امینی

۷- مرحوم حاج سید عباس حسینی (معمار شهیر منطقه و پدر شهید سید حمید)

۸- حجت الاسلام و المسلمین شیخ ذبیح الله شریفی (بعضی گفته اند که ایشان اجازه اجتهاد داشته)

۹- مرحوم حجت الاسلام و المسلمین سید گل آقا جباری

۱۰- مرحوم حجت الاسلام و المسلمین سید رمضان محمدی

شخصیت های این روستا (روحانیت محترم که در قید حیات هستند) می توان به افراد زیر اشاره کرد.

** اسامی به ترتیب حروف الفبا می باشد: **

۱- حجت الاسلام حاج میر امین امینی

۲- حجت الاسلام حاج سید محمد باقر بابازاده

۳- حجت الاسلام والمسلمین سید عابدین بزرگی

۴- حجت الاسلام حاج       تاجی (امام جمعه محترم شهر ؟؟؟)

۵- حجت الاسلام حاج سید جلال جلالی

۶- آیت الله حاج سید صابر جباری (امام جمعه محترم شهرستان بهشهر)   

۷- حجت الاسلام والمسلمین حاج سید عربعلی جباری (نماینده طلاب بهشهر و گلوگاه)

۸- حجت الاسلام والمسلمین حاج سید علی جباری

۹-  حجت الاسلام حاج سید رضا حسینی

۱۰- حجت الاسلام حاج سید عارف خلیلی

۱۱- حجت الاسلام حاج شیخ عبدالجواد شفایی

۱۲- حجت الاسلام حاج شیخ حسین علی شفایی

۱۳- حجت الاسلام حاج شیخ میرزا حسن فلاحی

۱۴- حجت الاسلام والمسلمین حاج سید خضرالله کریمی الحسینی

۱۵- حجت الاسلام حاج سید رجبعلی محمدی

۱۶- حجت الاسلام حاج سید حسین نصیری (فرزند آیت الله نصیری)

شخصیت‌های علمی روستا:

۱- سردار حاج سید یحیی حسینی

۲- مهندس حاج سید حسن نصیری

۳- مهندس حاج سید عبدالرضا بابازاده

۴- دکتر سید علی (خضرالله) بابازاده (دندانپزشک)

۵- دکتر سید عبدالله مدنی (متخصص گوش و حلق و بینی) (منتسب به خانواده متکازینی‌ها)

۶- دکتر سید محمد امینی (برادر شهید امینی) در حال تحصیل تخصص قلب و عروق

۷- دکتر سید ؟؟؟ جلالی

صنایع دستی و گردشگری:

۱- گلیمچه متکازین

گلیمچه متکازین بعنوان یکی از صنایع دستی ایران زمین در فهرست جهانی آمده است و به همین خاطر نام روستای متکازین در لیست اماکن دیدنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مازندران ذکر شده است.

۲- وسایل دست ساز محمد هادی

اکثر قدیمی‌های متکازین و حتی جوانان کم و بیش از صنایع دستی چوبی که توسط هنرمند ناشنوای متکازینی (محمدهادی) ساخته میشد آشنا هستند و در منازل اکثر متکازینی‌ها چند تا از انواع این مصنوعات چوبی دیده می‌شود. این صنایع دستی چوبی عبارتند از: چاقو، فرفره، نمکدان، قاشق و … . از مهمترین نکات جالب در ساخت این مصنوعات استفاده از ابتدایی ترین وسایل ساخت از قبیل تبر، داس (دره)، چاقو و .. است. چند سالی است که محمد هادی بخاطر بیماری حنجره دیگر دست به ساخت این وسایل نبرده است. از خدا شفای این هنرمند ناشنوا را خواهانیم.

شهدای روستا 

این روستا  شهید را تقدیم اسلام و انقلاب و وطن اسلامی ایران نموده است که اسامی این شهیدان به شرح زیر است:

۱- شهید سید عابدین حسینی (نوه آیت الله نصیری)

۲- شهید علیجان شفایی (نوه آیت الله نصیری)

۳- شهید سید فضل الله امینی

۴- شهید سید حمید (ابراهیم) حسینی

۵- شهید سید جلال خلیلی

۶- شهید سید جابر بابازاده

۷- شهید سید حسن جلیلی

۸- شهید سید رضا خالقی

۹- شهید محمد حسین فلاحی

۱۰- شهید داوود فلاح

۱۱- شهید محمود شریفی

۱۲- شهید  عیسی نجفی

۱۳- شهید محمد حسن نجفی

نقاط دیدنی روستا:

 تنگه: دره‌ای بسیار زیبا و بکر در قسمت شرق روستا

هلی دار بن چشمه: چشمه‌ای در زیر درخت آلوی وحشی در جنوب غربی متکازین؛ مسیر آن کمی طولانی است.

گورستان روستا: در جنوب شرقی روستا با درختان طاق که در منطقه، این درختان را نمی‌توان یافت.

دره غربی روستا: با مناظر و چشمه‌های زیبا

آسیاب حاج میرحیدر: متکازین به دلیل واقع شدن در منطقه پرآب همیشه مورد توجه اطرافیان بوده است و همین دلیل سبب شد تا آسیاب‌های زیادی در طول دره غربی متکازین احداث شود. در حال حاضر همه آسیاب‌ها بجز آسیاب میرحیدر ویران شده است و از آنها اثری باقی نمانده است.

حمام روستا: حدوداً در مرکز احداث شده است. اولین حمام محل به همت حضرت آیت‌الله نصیری و همکاری بیدریغ هم محله‌ای‌های عزیز در چندین سال قبل از انقلاب احداث شد. حمام فعلی توسط مرحوم حاج سید عباس حسینی و جهاد سازندگی تعمیر و بازسازی شد. رفتن به حمام روستا بعد از شنا در رودخانه خالی از لطف نیست. (البته مراقب خودتان باشید که سرما نخورید!!)

قبرستان‌های قدیمی: که برای چند صد سال قبل بوده و مشخص نیست برای کدام یک از اجداد مردمان روستا می‌باشد. یکی از این قبرستان‌ها در زمین «کاندس چال» در ورودی روستای متکازین واقع شده است.

 تاریک دره: امتداد دره رود متکازین است که در غرب روستا واقع شده است و به طرف روستای پچت امتداد می‌یابد. پیاده‌روی در این دره بسیار لذت بخش است و به خاطر انبوه پوشش گیاهی همیشه داخل دره تاریک به نظر می‌رسد. در این دره غاری کوچک نیز خودنمایی می‌کرد که به لطف مهندسان بسیار عاشق محیط زیست!!!، با لوله کشی‌های بسیار کریه‌المنظر، که برای انتقال آب چشمه داخل غار ایجاد شد دیگر اثری از زیبایی این غار دیده نمی‌شود.  (البته فراموش نکنید که برای رفتن به این دره باید حتماً یک راه بلد همراهتان باشد).

چشمه کئو او (کبود آب): که در داخل تاریک دره واقع شده است و از زلالی و سردی به کبودی می‌زند.

مناطق دیگر را در حال رایزنی با افراد محل هستم و در اسرع وقت برایتان ارسال خواهم کرد.

نام خانوادگی‌های معروف در متکازین:

حسینی (میرزاحسنی و میرامینی)

امینی (میرامینی)

جباری (میرزاحسنی)

جبارفلاح (میرزاحسنی)

جبارزاده (میرزاحسنی)

فلاح(شیخ ها)

فلاحی(شیخ ها)

فلاحتی(شیخ ها)

فلاح زاده (شیخ ها)

شفایی (شیخ ها)

خالقی (میرزاحسنی)

تاجی

بابازاده (میرزاحسنی)

شریفی

خلیلی (میرامینی)

باقری (میرامینی)

کریمی (میرامینی)

نصیری (حسینی نصیری)

نجفی

قدرتی

محمدی:  
۱- محمدی هایی که در بالامحله روستا هستند 
۲-محمدی هایی که از سادات نیستند تقریباً در مرکز محله زندگی می کنند و در اصطلاح محلی به آنها (تپه سری ) گفته می شود که همه (تپه سری ها) سید نیستند
لازم به ذکر است که محمدی های با لا محله در اصل نام خانوادگی آنها حسینی بوده که به محمدی تغییر دادند محمدی هایی که از سادات متکازین هستند میرزا حسنی هستند.