پاده – آرادان – سمنان

روستای پاده(padeh) در ۲ کیلومتری شرق روستای اسلام آباد(قلعه خرابه) و ۴ کیلومتری شمال شرقی شهر آرادان در طول ۵۲ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی و عرض ۳۵ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا ۸۴۰ متر است.

تقسیمات کشوری

تا قبل از سال ۱۳۱۶ و تصویب قانون تقسیمات کشوری، روستای پاده تابع بلوک آرادان محسوب می شد .پس از تشکیل بخش قشلاق[۱] (گرمسار)در سال ۱۳۱۶روستای پاده تابع بخش مذکور گردید. این روستا طی سالهای۱۳۶۱ تا ۱۳۸۵ تابع دهستان آرادان (بخش مرکزی شهرستان گرمسار)بود و از سال ۱۳۸۵ و تشکیل بخش آرادان، این روستا تابع دهستان کهن آباد از بخش یادشده گردید.
وجه تسمیه 

درباره نام روستای پاده نقل قول های مختلفی بیان شده است. صنیع -الدوله در خصوص وجه تسمیه این روستا می نویسد: "اصل اسم این ده، پایین ده است چون از سمت مغرب از این ده که می گذرد، خاک خوار است. ولی آبادی نیست، جز ده نمک، آن هم جمع دیوانی ندارد. بعلاوه جدید است[۲] از این جهت اینجا را پائین ده نامیده اند".[3]

برخی نیز نقل می کنند چون زمین های این روستا بسیار حاصلخیز بوده و بهره فراوانی می داده است به" بهره ده" موسوم شده که به تدریج به پاده تغییر نام یافته است.

نظریه دیگری نیز در خصوص وجه تسمیه روستای پاده وجود دارد به این مضمون که در گذشته پاده شامل دو قسمت بوده یکی حصار بالا و دیگری حصار پائین که مرکز روستا بود و حمام، آسیاب، مسجد و … در این قسمت قرار داشت.

با توجه به اینکه مرکز اصلی جمعیت و سکونت،" حصار پائین" بوده، نام آن کم کم به" پایین ده" و سپس به " پاده" تغییر یافته است.
مهمترین آثار تاریخی این روستا عبارت است از:
امامزاده سلطان ابو سعید؛ حسینیه ؛ مسجد ؛ قلعه ؛ حمام ؛آب انبار؛ حوض اب؛ ساختمان های مسکونی قدیمی و….

۱- بخش قشلاق در سال ۱۳۱۹ به گرمسار تغییر نام یافت و در سال ۱۳۳۷ شهرستان گرمسار به مرکزیت شهر گرمسار وشامل بخش های مرکزی و ایوانکی تاسیس گردید.

۲– ده نمک یکی از روستاهای تاریخی گرمسار است و شرقی ترین روستای آن محسوب می شود. نام این روستا در اکثر متون جغرافیایی قدیمی آمده است و این که صنیع الدوله این روستا را جدید دانسته است ،جای تامل دارد.

۳ – محمدحسن خان اعتمادالسلطنه(صنیع الدوله)، مرآت البلدان، ص ۱۵۳۵ .

*************

از اماکن تاریخی،گردشگری و فرهنگی روستا می توان موارد ذیل را نام برد:

۱- دژ یا قلعه

۲- امامزاده سلطان ابوسعید

۳- مسجد قمر بنی هاشم (ع)

۴- تکیه

۵- آب انبارها و تاسیسات آبی(آب انبار شیخ علی،آب انبار خونی،آب انبار ترابی)

۶- حوض های آب

۷- یخچال

۸- حمام ها(حمام عمومی ده،حمام حاج غلامرضا ترابی)

۹- خانقاه

۱۰- بافت تاریخی روستا

۱۱- کوچه مطرب ها

۱۲- کوچه حوری

۱۳- ساختمان های با ارزش تاریخی

۱۴- خانه های چهار و پنج دری

۱۵- ساختمان حاج صفر قلی(صفقلی) کاشانی

۱۶- گورستان ها

۱۷- کوره آجر پزی و چال خشت مالی

۱۸- لات اسماعیل محمود و پل های سنگی آن

برای اطلاع از جزئیات کامل این آثار می توانید به کتاب پاده روستایی کهن بر کران کویر نوشته

آقای یونس شاه حسینی مراجعه نمایید.

* به نقل از کتاب پاده روستایی کهن بر کران کویر نوشته آقای یونس شاه حسینی