ورگهان – اهر – آذربایجان شرقی

اوضاع جغرافیایی روستای ورگهان

ورگهان در جنوب  شرق شهرستان اهر واقع شده است.که از توابع بخش مرکزی اهر میباشد که از طرف غرب به حسین کندی واز جنوب به دهستان دشتور واز شمال به دهستان وجنی واز شرق به دشت ارشه وداش قاپو منتهی میشود.ورگهان در موقعیت جغرافیایی ۴۷درجه ۳۷دقیقه طول شرقی و۳۸درجه ۳۲دقیقه عرض شمالی واقع گردیده است .که به لحاظ موقعیت سیاسی این روستا در استان آذربایجان شرقی،شهرستان اهر بخش مرکزی ودر دهستان ورگهان واقع شده است.فاصله بین ورگهان با شهرستان اهر حدودا ۶۰کلیو متر میباشد.

وسعت وحدود ورگهان

مساحت کل اراضی روستا پیرو استعلام از مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اهر وجوابیه آن مدیریت به شماره نامه ۲/۸۶/۱۰مورخ۶/۴/۱۳۸۷برابربا۵/۷۶۲هکتار می باشد که از این میزان ۴۶۵هکتار باغ ۵/۲۵۷هکتار زراعی (۱۳۹هکتار کشت دیم ۵/۱۱۸هکتار کشت آبی) و۴۰هکتار آیش دیم میباشد

ناهمواریهای ورگهان

حداقل ارتفاع منطقه ۸۴۷متر وحداکثر ارتفاع آن ۲۶۴متر از سطح آبهای آزاد می باشد .اختلاف دامنه ارتفاعی منطقه نیز ۴۱۷متر میباشد .ارتفاعاتی با نام کوه دوبوینی (با ارتفاع۱۰۳۶متر)در جنوب روستای ورگهان با فاصله۵/۱کلیومتری وکوه آق داغ با(ارتفاع۱۰۰۶متر)در جنوب روستای ورگهان ودر نزدیکی روستای کهل وچین خوردگی ها و دره های فراوان در منطقه واقع گردیده است

(منابع طبیعی اهر)

بادها

بررسی داده های مربوط به باد منطقه نشاندهنده آن است که کمترین سرعت وزش باد غالب در طول مربوط به آبان ماه در سال ۱۳۷۰با سرعت۴نات در امتداد دوجهت شمال به جنوب در طی دوره ۲۰۰۳-۱۹۸۶میلادی (۱۳۸۲-۱۳۶۵) شمسی مربوط به سال ۱۳۷۲بود. ودر طی همان دوره بیشترین سرعت وزش باد غالب در طول یک ماه مربوط به اسفند ماه در سال ۱۳۷۲با سرعت ۹/۱۳نات به ترتیب در امتداد وجهت جنوب به شمال و جنوبغربی به شمال شرقی بوده است.  

سرمای زمستان گاه باد سرد توأم با سوزفراوانی را نیز به همراه دارد.جهت آن دما تقریباًاز طرف غرب به طرف شرق آق یل میباشد.که با وزش خود دهقانان را از فعالیت باز میدارد.سرمای اوایل بهار برای باغهای میوه نگرانی فراوانی همراه دارد .چه گلهای شکوفان درختان میوه ومیوه های ریز را از بین برده واز محصول آن بمیزان قابل توجهی میکاهد.باریدن برف دهقانان را بسیار خوشحال میکند.زیرا برف را لحاف محصولات میدانند معتقدند که محصول زیر برف بحال اولیه خود باقی می ماند.

قشربرف چون پوششی محصول زیرین را از گزنه و حوادث محفوظ می دارد .باریدن باران در فصل بهار خوشحالی فراوانی را برای کشاورزان این منطقه به بار می آورد ودر صورت بارش پیاپی وکافی کشاورزان سال خوشی را پیش بینی میکنند چون گشایشی در کار تمام روستائیان آغاز می گردد واعتبار بیشتری بخاطر بهتر شدن محصول در اختیار شان میگذارد.باریدن تگرگ کشاورزان را دچار وحشت می کند چون کلیه محصولات آنها را خراب کرده برگهای محصول را سوراخ سوراخ نموده ودر صورت کوتاه بودن ساقه را خم ومیشکند وبه درختان میوه آسیب میرساند.

یخ بندان

اگر روزهایی را که به واسطه سرمای زیر صفر آب منجمد میگردد محاسبه کنیم نوسان روزهای یخبندان بخوبی آشکار میشود با در نظر گرفتتن حداقل وحداکثر روزهای یخبندان که آمار آنها در دست میباشد روزهای یخبندان این روستا را میتوان ۶۲روز متذکر شد.

باران

مقدار باران سالانه در این نواحی نسبتأ زیاد است.

حداکثر باران در پر باران ترین روز ها ۳۲۰الی۳۴۰میلیمتر میباشد.

روزهای بارانی تقریبأ از مهر ماه شروع میشود ودر اواخر خرداد ماه پایان می پذیرد.

فروردین واردیبهشت از پرباران ترین ماههای سال به شمار می روند.درخرداد اندک بارانی مشاهده میشود ولی در سه ماه تابستان اصولا در این نواحی بارندگی وجود ندارد.

آب و هوا

این روستا از آنجایی که به سطح دریا پایین تر است بنابراین دارای هوای گرم وحاصلخیزی خوبی می باشد .درموردآب وهوای روستای ورگهان بایستی یادورآور شد که مقدار باران و درجه حرارت وروزهای یخبندان و ابری وآفتابی بودن هوا وسایر مشخصات آب وهوایی در ایستگاه اهراندازه گیری میشود.بدین طریق به حدود آب وهوای ورگهان پی می بریم .روستای ورگهان حداکثر درجه حرارتی که در گرمترین روزهای تابستان میتواند به خود بگیرد بیش ۳۰درجه نیست وسردترین درجه حرارتی که روزهای سرد زمستان بخود میگیرد تا حدود۶- درجه زیر صفر میرسد.باوجود این معدل درجه حرات سالانه آن را بایستی حدود ۱۲درجه یادآور شد.

منابع آبی منطقه

به لحاظ واقع شدن روستای ورگهان در محدوده ای که از نزولات آسمانی نسبتأ غنی بر خوردار میباشد منابع آبی زیر سطحی منطقه غنی بوده با این حال بدلیل وجود فعالیت های زراعی مضاعف روستائیان هر سال بیشتراز  سال های قبل نیازمند منابع آبی مکفی وجدید برای بسط و تقویت سطح وحجم فعالیت های زراعی خودشان در منطقه هستند.روستای ورگهان در حوزه آبریز سطح دو ارس از حوزه آبریز سطح یک دریای مازندران واقع گردیده است .

آب های سطحی

رود خانه فصلی کج رود  (کجری )از چشمه ها وکوههای اطراف سرچشمه گرفته و با عبور از داخل بافت روستا،روستای ورگهان را به دو بخش تقسیم می کند.

رود خانه دائمی قره سو که از شرق روستا با فاصله تقریبی ۸/۱ کلیومتری عبور می کند یکی از منابع تأمین آب کشاورزی روستای ورگهان میباشد .رود خانه قره سو از ارتفاعات شرق اردبیل (رشته کوههای طالش )سرچشمه گرفته وپس از گذشتن از دشت اردبیل ومشکین شهر وبا پیوستن رودخانه های فرعی از ارتفاعات سبلان با آن در شمال غرب مشکین شهر به رود خانه اهر چای می پیوند رود خانه اهر چای نیز از ارتفاعات  پیر شفا سرچشمه گرفته و پس از پیوستن به همدیگر با یک چرخش ۹۰درجه به سوی شمال سرازیر شده وپس از گذشتن از کنار باغات ورگهان در نهایت به رود خانه ارس  می ریزد.

به لحاظ موقعیت سیاسی روستای ورگهان دراستان آذربایجان شرقی ،شهرستان اهر بخش مرکزی در دهستان ورگهان واقع شده است .پیشنه روستا را اگر در گذر زمان رد یابی نماییم اسناد تاریخی ما را به حداقل حدود ۶۰۰سال قبل بر می گرداند طبق اظهار نظرهای محلی که در برسی های میدانی حاصل گردیده است .

نام طوایف بنیانگذار روستای ورگهان عبارت است از:

محله عسگرخان،ملا لو وقره بیگلو .که به دلایل وجود آب کافی و مناسب و زمین های وسیع و موقعیت دفاعی وامنیتی مناسب به این منطقه مهاجرت نموده اند .ساکنین و اقوام اولیه روستا نیز همانند وضع موجود ترک زبان و شعیه مذهب بوده نام اصلی و اولیه روستا ورزجهان بوده که در اثر مرور زمان به ورگهان تغییر کرده است .

وجه تسمیهُ روستای ورگهان

علت نامگذاری روستای ورگهان به این لحاظ می باشد که این روستا در مابین دو رود خانه کج رود و رود خانه قره سو واقع شده است .

گسترش تاریخی روستا

طوایف عسگرخانلو،ملالو،قره بیگلواز بنیانگذاران روستای ورگهان بوده ودر توسعه و شکل گیری بافت روستا کاملاً تاثیر گذار بوده اند .در حالت کلی در روستا پنج محله وجود دارد که به مرور در سطح روستا شکل گرفته اند واسامی آنها به ترتیب زیر می باشد .

محله ملا لو:درشمال روستا وهسته اصلی (به مساحت تقریبی ۱۸۴۳۴متر مربع )

محله عسگر خانلو:درشمال غربی روستا و درطرف دیگر رود خانه کج رود (به مساحت تقریبی ۲۴۳۱۴متر مربع)

محله قره بیگلو:در جنوب غربی روستا (به مساحت۵۰۷۷۵متر مربع)

محله حصار:درمرکز روستا (به مساحت ۷۵۲۹۹متر مربع)

محله جدید:در شرق وجنوب شرق روستا (بامساحت ۱۷۳۰۸۶متر مربع)