اردشیرمحله – ساری – مازندران
سایتها و وبلاگهای روستای اردشیرمحله
شهرستان ساری – استان مازندران
http://ardeshirmahalleh.blogfa.com/
۱-ویژگی های تاریخی و طبیعی روستا
روستای اردشیر محله در دهستان ٬ میاندرود ٬ بخش مرکزی شهرستان ساری واقع شده است.کد آبادی روستا در فهرست لیست روستاهای مرکزی آمار ایران ۱۹۸۵۵ می باشد. روستا در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۸ دقیقه قرار گرفته است. روستا از سمت شمال به روستای ولشکلا٬ از جنوب به معلم کلا سفلی٬ شرق به زمین های کشاورزی روستای ولشکلا و از غرب به رودخانه تجن محدود می شود.روستا در شمال شـرق به شهرستان ساری واقع شده است و فاصله ی روستا با شهر ساری ۸ کیلومتر می باشد.شکل گیری روستا به علت خاک حاصلخیز و آب فراوان٬ نزدیک به شهر و آب و هوای نسبتاً مناسب و منابع تامین آب بوده است.
در طرح فرادست ، روستا در طرح ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی استان و طرح جامع شهرستان ساری در منظومه بخش مرکزی٬ مجموعه میاندرود در حوزه عمران روستایی سمسکنده بعنوان روستای اقماری قرار می گیرد و خدمات برتر را باید از این مرکز دریافت کند. ضمناً این روستا در حوزه نفوذ روستای بالا معلم کلا قرار دارد و خدمات آموزشی و بهداشتی را از روستای بالا معلم کلا دریافت می نماید.
از نظر توپوگرافی روستا در ناحیه جلگه ای واقع شده است که شیب عمومی آن از جنوب به شمال و بافت متراکم و شعاعی دارد. ارتفاع روستا از سطح دریا حدود ۲ متر می باشد و در زون زمین ساختی گرگان – رشت واقع شده است و از نظر زمین شناسی عمده ترین واحد چینه شناسی را بخش جلگه ای تشکیل داده که کلاً از رسوبات آبرفتی کواترنری پوشیده شده است. رسوبات آبرفتی منطقه شامل مخروطه افکن های جوان و تراس های نسبتاً بزرگ و کوچک رود تجن متشکل از رسوبات قلوه سنگ٬ سیلیت٬ رس و مارن بوده که نفوذ پذیری آنها کم و ضخامت قسمت آبرفتی آن چندان زیاد نمی باشد اما بسیار حاصلخیز برای کشاورزی می باشد و به واسطه ی نزدیکی به گسله خزر در پهنه با خطر نسبتاً بالای زمین لرزه ای قرار دارد. میانگین بارش سالانه حدود ۸۰۰ میلیمتر و میانگین تابستان گرم و شرجی و زمستان مرطوب دارد. میانگین دمای سالانه ۱۷.۸ درجه سانتیگراد است و متوسط دمای ان از ۲ الی ۳۸.۳ درجه سانتیگراد در تغییر است.گرم ترین ماه سال تیر و سردترین ماه سال دی و بهمن است. بیشترین بارندگی در ماه های مهر و آبان و اسفند و کمترین آن در تیر ماه اتفاق می افتد. خاک روستا از نوع جلگه ای و خاک های آبرفتی می باشد که از رسوبات سیلابی رودخانه تجن به وجود آمده که به سبب مرغوبیت و حاصلخیزی دارای ارزش اقتصادی فراوان می باشد. از نظر خاک شناسی روستا دارای خاک های عمیق با بافت متوسط تا سنگین بوده که عموماً بدون تکامل پروفیلی و برای کشاورزی مناسب است. عمده کاربری آن را اراضی شالیزاری و مرکبات تشکیل می دهد. آب کشاورزی روستا از طریق چشمه روستای گلما و چاه های نیمه عمیق تامین می گردد.
۲ – ویژگی های فرهنگی و اجتماعی
روستا در سال ۱۳۴۵ دارای ۲۹۱ نفر جمعیت بود که به ۵۴۸ نفر در سال ۱۳۸۵ رسیده است. نرخ رشد سالانه جمعیت در طی ۴۰ سال حدود ۱.۶ درصد و در ده سال اخیر ۰.۷ درصد بوده است. روستا در سال ۱۳۴۵ دارای ۵۳ خانوار با بعد خانوار ۵.۵ نفر بود که به ۱۵۰ خانوار با بعد خانوار ۳.۷ نفر رسیده است. در مدت ۴۰ سال حدود ۲۵۷ نفر به جمعیت روستا افزوده شده است. از نظر گروه سنی پنج ساله بیشترین جمعیت در گروه سنی ۱۹ – 15 و ۲۴ – 20 ساله قرار داشته اند. این گروه ها ۷۷ و ۷۲ نفر جمعیت داشته اند که به ترتیب ۱۴ و ۱۳.۱ درصد از کل جمعیت را در خود جای داده اند.
در سال ۱۳۸۵ از کل جمعیت روستا ۲۶۳ نفر مرد و ۲۸۵ نفر زن بوده است که نسبت جنسی ۹۲.۴ بوده است. نسبت جنسی در سال ۱۳۷۵ ٬ ۱۰۲ نفر معادل ۱۸.۶ درصد در گروه سنی ۱۴ – 0 ساله٬ ۴۰۶ نفر معادل ۷۴.۱ درصد گروه سنی ۶۴ – 15 ساله و ۴۰ نفر معادل ۷.۳ درصد ۶۵ ساله و بیشتر بوده اند. این نسبت ها در سال ۱۳۷۵ به ترتیب ۳۵.۱ و ۶۰.۸ و ۴.۱ درصد بوده است.
از نظر گروه های اجتماعی جمعیت ۱۱.۱ درصد جمعیت اطفال٬ نوباوگان و کودکان (۱۰ – 0)٬ ۷.۶ درصد نوجوانان (۱۱ – 14 ساله)٬ ۲۷.۲ درصد جوانان (۱۵ – 24 ساله)٬ ۴۶.۹ درصد میانسالان
( ۶۴ – 25 ساله ) و ۷.۲ درصد بزرگسالان بوده اند. در سال ۱۳۸۵ ٬ جوانی جمعیت روستا ۳۲.۷ درصد٬ که در مقایسه از شاخص آستانه جوانی جمعیت ۳۰ درصد بالاتر و بسیار مناسب می باشد. در سال ۱۳۷۵ ٬ از کل جمعیت شش ساله و بیشتر٬ ۷۶.۳ درصد با سواد بوده اند. نرخ رشد طبیعی جمعیت روستا در دهه ی ۸۵ – 1375 حدود ۰.۷ درصد بوده است. به عبارت دیگر تعداد متولدین روستا در این مدت ۴۷ نفر٬ فوت شدگان ۱۱ نفر بوده اند.
تعداد جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در سال ۱۳۷۵٬ ۴۰۷ نفر معادل ۷۹.۸ درصد بود که به ۴۸۶ نفر معادل ۸۸.۷ درصد در سال ۱۳۸۵ رسیده است. در سال ۱۳۷۵ جمعیت فعال روستا ۱۲۱ نفر بود که به ۱۴۵ نفر در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است. نرخ فعالیت در این سال ها به ترتیب ۲۳.۷ و ۲۶.۴ درصد بوده است.
تعداد شاغلین روستا در سال ۱۳۷۵ ٬ حدود ۱۱۹ نفر بوده که به ۱۴۲ نفر در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است. نرخ اشتغال در این سال ها به ترتیب ۹۸.۳ و ۹۷.۹ درصد بوده است. نرخ بیکاری در این مدت از ۱.۷ درصد به ۲.۷ درصد افزایش یافته است. ضریب تکفل شغلی از ۴.۳ به ۳.۸ نفر کاهش داشته است. نرخ رشد شاغلین در دهه ۸۵ – 75 ٬ ۱.۸ درصد بوده است.
روستا دارای یک محله و طایفه پرجمعیت آن به ترتیب بهاری ، رجبی و بخشنده می باشند. و دیگر طایفه ها به قرار زیر می باشند :
تقی پور ، اسـدی ، ابـراهیمـی ،کاظمی ، مشهـدی خلردی ، حقّی ، حقّانی ، حسینی ، رنجـدوست ، اکبر پور ، مدانلو ، صفری ، صیّاد ساروی ، بابائی ، آقاجانی ، هادیان ، رمضانزاده ، روحی و … .
از نظر فرهنگی و قومی روستا دارای آداب و رسوم مشترک و یکسان هستند و اکثراً فامیل و رابطه خویشاوندی دارند. دین آنها اسلام٬ مذهب شیعه و به زبان فارسی با گویش محلی مازندرانی تکلم می کنند. بیشتر مراودات فرهنگی با ساری می باشد. مشارکت روستاییان در زمینه آب رسانی٬ حسینیه و زینبیه٬ آسفالت معابر٬ مخابرات٬ عزاداری ها و عروسی ها می باشد.
۳- ویژگی های اقتصادی
اقتصاد روستای اردشیر محله بر پایه کشاورزی استوار است. محصولات عمده روستا برنج و مرکبات می باشد. آب کشاورزی روستا از طریق کانال آبرسانی تجن و چشمه گلماء و چاه های نیمه عمیق تامین می شود. کل اراضی روستا حدود ۲۱۵ هکتار می باشد. سرانه اراضی کشاورزی به ازای هر نفر ۳۹۲۳ متر مربع می باشد. بیشتر اراضی کشاورزی در قسمت شرق و جنوب شرقی روستا قرار دارد.
مبادلات اقتصادی روستا با شهر ساری می باشد. از کل شاغلین روستا حدود ۱۱۲ نفر معادل ۷۹ درصد در بخش کشاورزی٬ ۵.۶ درصد در بخش صنعت و ۱۵.۴ درصد در بخش خدمات مشغول به فعالیت بوده اند. در روستا حدود ۶۲۵ راس دام موجود است که از این تعداد ۶۱۰ راس گوسفند و ۱۵ راس گاو و گوساله می باشد. چرای دام به صورت سنتی و آزاد در مراتع می باشد.
۴ – ویژگی های کالبدی
مهمترین عامل پیدایش روستا شرایط طبیعی منطقه نظیر آب و اراضی کشاورزی بوده است. رشد و توسعه روستا در ابتدای شکل گیری بطئی بوده و از سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۶۵ رشد زیادی یافته است.
مصالح عمده روستا در گذشته خشت و چوب کاه گل و در سال های اخیر بلوک ، آجر ، آهن ، ایرانیت و حلب می باشد. تقریباً ۳۸ درصد ساختمان های روستا نوساز با مصالح بادوام (اسکلت بتنی٬ آجر ، آهن و بلوک )٬ ۳۰.۶ درصد قابل قبول با مصالح نیمه بادوام (آجر و آهن٬ بلوک و … )٬ ۲۰.۱ درصد مرمّتی و ۱۱.۳ درصد تخریبی با مصالح کم دوام (خشت ، چوب ، کاه گل و … ) بوده است که در برابر زلزله با خطر پذیری بالایی قرار دارند. شرایط طبیعی نظیر آب و هوا٬ فرهنگ و درآمد مردم تأثیر بسزایی در معماری و کاربرد مصالح ساختمانی روستا داشته است. تراکم نفر در واحد مسکونی حدود ۳.۷ نفر٬ تراکم خانوار در واحد مسکونی ۱.۱ خانوار می باشد.
رفت و آمد روستائیان به شهر از طریق سواری خطی – شخصی می باشد. روستا دارای زمین ورزشی٬ گاز٬ آب لوله کشی٬ تعمیرگاه و شرکت تعاونی٬ برق٬ تلفن٬ ۲ باب حسینیه٬ ۱ باب مسجد٬ گورستان٬ غسالخانه و مغازه می باشد. مالکیت روستا بیشتر خصوصی می باشد. مالکیت دولتی ( مدرسه )٬ وقفی ( مسجد و حسینیه ) و عمومی ( گورستان ٬ معابر و … ). روستا فاقد بافت با ارزش تاریخی است.
جمع آوری زباله در روستا در هفته ۲ بار توسط بخش خصوصی جمع آوری و به محل دپو زباله در ساری ریخته می شود.