سنچولی – هامون – سیستان و بلوچستان

روستای سنچولی ازتوابع بخش جدید تیمورآباد و از توابع شهرستان نو بنیاد محمدآباد (هامون ) است که قدمتی ۲۰۰ ساله دارد اولین سکنه ی این روستا را مردی بنام حسین فرزند علی از تبار خوشداد طایفه سنگچولی می دانند که به همراه فرزندانش از جمله "اسد"در مرتفع ترین نقطه نیزار سنگچولی سکنی پیداکرده اند درحال حاضر خرابه هایی از روستای اولیه موجود میباشد ،تاقبل ازانقلاب حتی سه خندق ازغرب ،جنوب وشرف این روستارا محاصره وکاملا فعال بودنند .

. وجه تسمیه روستا باتوجه به توضیحات اولیه سکونت متقدمین روستا و وابستگی شان به طایفه سنگ چولی است که بمرور زمان به "سنچولی" معروف شده است . گروه بعدی که دراین روستا ساکن شدند خاندان ذوالفقار عباس ازطایفه خلیلی است که بدلیل غرابت با متقدم روستا یعنی مرحوم حسین ،علی از روستای همجوار(اکبر عباس) کوچ ودرقرب جوار روستای سنچولی سکنی گزیده اند. اگرچه این کوچ در یکصدو شصت سال بعد دقیقا روند عکس گرفت یعنی درجریان سیل سال ۱۳۷۰ که روستای سنچولی طعمه سیل قرار گرفت کل روستا به جوار روستای اکبر عباس سابق کوچ کرد وهم اکنون تحت عنوان مجتمع روستایی سنچولی وباحذف نام روستای اکبرعباس بعنوان یکی ازمحلات شهر آینده تیمورآباد هویت خود رابه اثبات رسانده است

طوایف روستا :

دراین روستادرحال حاضر طایفه های نوری ، سنچولی ، خلیلی وگلوی (جانی) سکونت دارند، این طوایف بدلیل داشتن حسن روابط و زندگی مسالمت آمیز اکثراً باهم مواصلت کرده وبنوعی خویش وقوم هستند. این روستا بالغ بر۱۴۵ خانوار و۶۰۰ نفر جمعیت دارد که جمعیت طایفه نوری بالاترین آمارجمعیتی را به خود اختصاص داده است. بلحاظ جمعیتی طایفه گلوی ، طایفه سنچولی وطایفه خلیلی در رتبه های بعدی اند.

ضمناً طوایف اکبری – عودی – صبوحی وحیدری که ازسکنه روستای اکبرعباس سابقند نیز هریک باجمعیتی کمتراز طوایف اصلی ساکن مجتمع روستایی سنچولی هستند.

اراضی کشاورزی روستا:

طبق نظر کارشناسان جهاد کشاورزی ، روستای سنچولی بیش از ۴۰۰ هکتار زمین قابل کشت دارد که بیشترین سهم از اراضی متعلق به طایفه خلیلی است (۴۰دزصد)، سهم طایفه نوری (۲۵ درصد)، سهم طایفه گلوی (۲۰ درصد) و سهم طایفه سنچولی (۱۵ درصد ) برآورد گردیده است.
یکی از عمده مالکین قبل از اصلاحات باصطلاح ارزی شاه ، کربلایی درویش خلیلی بوده

که اراضی او دردو مرحله به کشاورزان روستا واگذار شده است، مرحله اول :طنابی اول دردوران رضاشاه . مرحله دوم: اصلاحات ارضی سال ۱۳۴۱

روحانیون روستا:

اسامی تعدادی ازروحانیون وطلابی که خودیاپدر ومادرشان متولد این روستا هستند.

۱-مرحوم شیخ ملاحسن نوری تنها روحانی مبارز دوران شاه که اهل وساکن این روستا بوده است ودرسال ۱۳۷۳ دارفانی راوداع گفت.

۲-حاج شیخ عیسی نوری فرزندمرحوم دادخدا،محمد،درویش ساکن زاهدان.

۳- حاج شیخ حبیب نوری ساکن قم.

۴-شیخ…سنچولی فرزند خاج نعمت الله نوه مرحوم ملاحسن نوری.

۵-شیخ جواد خلیلی فرزند حاج غلام محمد رئیس اوقاف زابل.

۶- شیخ مجید نوری

۷-شیخ امین خلیلی فرزند اسماعیل معاون فرهنگی اوقاف استان

مدیران روستا:

اولین کدخدای رسمی روستا ی سنچولی کربلایی درویش خلیلی است که خود واقف وسازنده اولین مسجد روستا نیزمیباشد . حکم کدخدایی وی درسال ۱۳۰۶ توسط حاکم دولت آباد صادر وبعدها بوسیله اولین فرماندارسیستان تایید میگردد.مادرکربلایی درویش ازطایفه سنچولی است.

دومین کدخدای روستا ، کربلایی محمدجان خلیلی فرزند کربلایی درویش خلیلی است.

سومین کدخدا وآخرین کدخدا ازنسل کدخدایان سابق، کدخدا علیجان خلیلی است که ازجمله ریش سفیدان وبزرگان روستا بحساب می آید .

بگفته معمرین روستا دراواخرسال۱۳۳۸ که کربلایی محمدجان خلیلی کدخدای روستا درسن۴۲سالگی دارفانی راوداع گفت،ریش سفیدان روستا ازجمله شیخ ملاحسن نوری ،کربلایی قربان نوری، محمدحسین عباس جانی،کربلایی علی نوری ،مشهدی ابراهیم اگبر نوری،محمدی درویش سنچولی و…. باتجمع درمنزل مرحوم کربلایی محمدجان کدخدای سابق بافرزندارشدش علیجان خلیلی بعنوان کدخدای جدید بیعت وازفردای آن روز بادرخواست ازبخشداری موجبات صدورحکم کدخدایی اورا فراهم ساختند.

ذکراین مطلب نشان میدهد ازروزگارگذشته مردم این روستا بایکدیگر وحدت ویگانگی خاصی داشته ودارند.

اولین رئیس شورای اسلامی بعدازانقلاب که توسط جهاد تشکیل یافت مرحوم شیخ ملاحسن نوری تنها روحانی باتقوی روستا ست که زهد و پارسایی او درمنطقه سیستان زبانزد خاص وعام بوده ودرمقطعی که روستا ازفقدان مدیریت رنج میبرد مسئولیت روستا را عهده دار وتازمانی که درحیات بود مسئولیت شورای اسلامی به ایشان محول بود.
آخرین رئیس شورای اسلامی روستا حاجی نوری سنچولی است که درحال حاضر نیز

یکی ازبستگانش ازطایفه سنچولی رابعنوان دهیار منصوب کرده است.
آبیاران روستا :

اولین آبیار روستا درقبل ازانقلاب مرحوم مشهدی ابراهیم اگبر است ،وی پدرهمسر درمحمدخلیلی فرزند کربلایی درویش کدخدای اول روستامیباشد.

دومین آبیار روستا حاج غلامعلی خلیلی است ،اونیز داماد کربلایی محمدجان خلیلی وهمسرخواهرکدخداعلیجان میباشد.

اولین آبیار بعداز انقلاب ، ابراهیم نوری است که بیش از۲۰ سال زیر نظر شورای اسلامی امورآبیاری روستارا عهده دار بوده است. اوازمردان خوشنام روستاست که نفوذاجتماعی بالایی درطوایف مختلف دارد.اوبرغم اینکه بدلیل اختلاف نظر باشورا اخیرادر امورآبیاری روستاکمتردخالت میکند ولی بیش از۵۰درصدصاحبان املاک درآبیاری مزارع ازاومشورت میگیرند.

شهدای روستا :

شهید یوسف سنچولی که درکسوت سربازی سپاه درسن ۱۸ سالگی درسال ۱۳۶۳ شهید شده است.

شهید محمد قربانی که درکسوت بسیجی به فیض شهادت رسیده است

شهید نوری که درکسوت نظامی درجبهه به خیل شهدا پیوسته است.

شهید حسن خلیلی که درکسوت انتظامی درسال ۱۳۷۰ وتوسط اشرار درنوارمرز افغانستان به فیض شهادت رسیده است.

شهید محمد حسن خلیلی که درسال ۱۳۶۵ شهید شده است. مزار این شهید درقطعه شهدای زاهدان قراردارد.

متخصصین ونخبگان:

تعدادی ازمتخصین ونخبگان که زادگاه خود یاپدر ومادرشان روستای سنچولی است به شرح ذیل میباشد.

-دکتر نورمحمد نوری فرزند عیسی متخصص فلب کودکان

-دکترعباس نوری فرزند عیسی

-دکتر نوری رئیس اورژانس زابل

-دکتر احمدی دکتری آزمایشگاه

-دکترمرضیه خلیلی فرزندشهید محمدحسن خلیلی

– دکتر طاهره خلیلی ف حاج گلمحمدبزرگ طایفه خلیلی

– دکتر سعید خلیلی ف اسحاق ونوه مرحوم علی خلیلی

– دکتر سحر خلیلی ف غلامحسین " " " " دندانپزشک

– دکتر نوری فرزند مخمد

– دکتر نوری ف

دلاک وآرایشگر روستا:

درگذشته مردم برای اصلاح سروصورت اعم از زن ومرد وبرگزاری مراسمات مرگ ومیر وعروسی به وجود دلاک وآرایشگر درروستا نیازمبرم داشتند ، این روستا نیز ازگذشته های دور دارای دلاک بوده ومردم خودرا درپایان جمع آوری محصول سالیانه موظف به پرداخت حق وحقوق آنان داشتند.

۱- استا حسین یکی ازدلاکین رسمی روستاست که اکثرمعمرین مرد روستا توسط این فرد ختنه شده اند.

استا غلام فرزند استاحسین که بعدازمرگ پدر این مسئولیت رامتقبل شده است.

منبع / اصول