دستگرد خیار / اصفهان / اصفهان
مردم دستگرد بیشتر کشاورز و کشاورز زاده اند.
محله ای که تا سه دهه گذشته یکی از روستا های خوش آب و هوا و سرسبزدر ساحل زاینده رود محسوب می شد که مردمان آن از طریق کشاورزی امرار معاش می کردند و از آنجا که محصول خیار آن از نظر طعم و کیفیت زبانزد خاص و عام بود به محله دستگرد خیار شهرت پیدا کرد. از سویی این محل به خاطر حضور پر رنگ شعرای معروف در آن به محله ی شعرا معروف شد.
مردم دستگرد چه زمانی که این محل روستایی در کنار شهر بود و چه اکنون که یکی از محلات قدیم اصفهان به شمار می آید به آموختن علاقه زیادی داشتند. علی هارونی ،مورخ در باره این محله می گوید:((مردم دستگرد شاید به خاطر طراوت و سر سبزی محله شان و یا به دلایل دیگر به شعر و شاعری علاقه زیادی داشتند تا آنجا که شعرای بسیاری از این محل برخاسته و به شهرت رسیده اند که بی شک ((وحید دستگردی)) که یابان وحید هم در بزرگداشت او نام گذازی شد نام آورترین آنهاست.
دستگرد به معنای «دستساخت» است و در آغاز به آبادیهای تازه بنیاد گفته میشد و در زمان ساسانیان در معنای زمینهای شاهی کاربرد یافت
۱.لغت نامه دهخدا:دستگرد درقدیم محله ای خوش آب و هوا بوده که آذوقه ی سپاهیان را
در این محل جمع آوری میکردند و چون دسته های سپاه در آنجا گرد هم می آمدند به این
محل دستگرد یعنی محل گردآمدن(جمع شدن) دسته ها می گفتند.
۲.مشترک یاقوت حموی:معنای آن{دستگرد} به فارسی کار یا عمل دست است.
دستجردی هم در اصفهان است.ابوموسای اصفهانی گفت:ودر اصفهان چندین دهکده
است که هریک ار آن ها را جداگانه دستجرد نامند و بسیاری از مردم آنها را دیده ایم که
درجستجوی دانش و سماع (حدیث)اند.
۳.فرهنگ معین:دستگرد به معنای زمین پست وهموار
درخت چنار: این درخت عمری طولانی دارد و در اصفهان به خوبی عمل آمده و رشد میکند. عمر این درخت گاهی به چندین قرن میرسد. ارتفاع آن گاهی به بیش از ۲۰ متر میرسد و شاخههای انبوهی پیدا میکند. برگهای درخت چنار مانند کف دست پهن میباشد، سایه آن بسیار لذّت بخش است و هوای اطراف خود را لطیف مینماید. چوب آن در نجاری مصارف زیادی دارد. قطر تنه این درخت گاهی به بیش از دو متر میرسد و به مناسبت رشد سریع، در باغها نزدیک دیوارها، به صورت منظّم در فواصل زیاد کاشته میشود که هر چند سال یکبار آن را کفبُر نموده، به فروش میرسانند. ولی دیری نمیپاید که مجدداً رشد کرده و بلند میشود.
چنار دستگرد: این چنار در دستگرد خیار، واقع در جنوب غربی اصفهان کاشته شده که مربوط به دوران صفویه و زمان شاه عباس است. درون تنه این درخت قطور که در طول قرون پوک شده، قهوهخانه ساخته بودند و مردم در ایوانی که در اطراف آن ساخته شده بود مینشستند و به نوشیدن چای و کشیدن قلیان میپرداختند.
از این چنار به نام چنار مرتضی علی نیز یاد می کنند و عده ای از گذشتگان در کنار این درخت به پختن کاچی نذری می پرداختند.
