کوسا چیخاردماق / روستای مخور / شوط
در قدیم الایام مراسمی بنام کوسا چیخاردماق در کل آذربایجان برگزار می شد زمان آن بعد از نیمه دوم بهمن ماه و زمانیکه هوا به گرمی می گرایید و برفها یواش یواش رو به یخ شدن می گذاشتند و آواز بهار میخواست تنین انداز شود.
مردمان روستای مخور نیز احترام و علاقه خاصی به کوسا گلین و کوسا چیخاردماق داشتند و کمی زودتر یا همزمان با خدیرانبی اجرای مراسم کوساگلین را برپا می نمودند.
در این مراسم یک نفر لباس عروس به سبک قدیم می پوشید و یک نفر نقش چوپان و یک نفر نقش گرگ را بازی می کرد معمولا همراه آنان یک گروه با ساز یا بدون ساز آواز می خواند و مردم از در و دیوار و بام جمع می شدند و این گروه نمایشی از داخل کوچه می گذشتند.
در این مراسم آهنگها و نواهای سنتی اجرا می شد و مضمون آن آمدن بهار و روسیاهی مستان و به شکل طنز گونه بود.
در این مراسم بچه ها را به شوخی گرگ در توبره می کرد و باعث خنده و سرگرمی می گردید.
آذری های معتقدند که این مراسم از زمان حضرت ابراهیم (ع) برجای مانده است. هم چنین عید خیدر نبی (خضر نبی) نیز از دیگر جشن های مخصوص استان آذربایجان غربی است که در شب اول اسفندماه برگزار می شود و فلسفه برگزاری آن امید به آینده بهتر است. در این شب جوانان به شادمانی و پای کوبی می پردازند و با خواندن اشعار موزون و نواختن موسیقی برنامه های جذابی را اجرا می کنند و در خدیرانبی مردم خیرات می کردند .
کوسا چیخاردماق در آذربایجان (کلیک کنید۱ و کلیک کنید ۲)
حضرت خضر که بود(کلیک کن)
فیلم نمایش کوسا چیخاردماق در آذربایجان (کلیک کن)
بزدودی اسامی اجرا کننده گان مراسم کوسا را در روستایمان تهیه می کنیم که متاسفانه فوت شده اند و از بین ما رفته اند.
**************
همانطور قول داده بودم اسامی کوسا گلین و چوپان کوسا را برایتان در اجرای نمایش کوسا چیخاردماق روستای مخور تحقیق کنم عزیزان فقط ۲ نفر را پیدا نمودم که بعدا باز پرس و جو خواهم کرد.
مرحوم شمس اله خوش نژاد در دهه های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ نقش چوپان کوسا را بازی می کردند و مرحوم شرف خالا مادر مرحوم مصطفی (فامیلشان یادم رفته است) نقش عروس کوسا را بازی می کردند.
مردم روستا در خدیرانبی این مراسم را بازی می کردند و اهالی نیز از در و دیوار و بام و کوچه به تماشای آنها می پرداختند و آنها در کوچه ها نمایش خود را اجرا می نمودند و پیام آمدن بهار و رفتن زمستان را به مردم هدیه می دادند و مردم نیز در قبال این پیام خوش به آنها روغن حیوانی (ساری یاغ) ، پنیر ، قوروت، یارما (گندم بلغور شده) ، گندم و تنقلات و … هدیه می کردند.
معمولا چوپان نمایش یک توبره داشت که وسایل را به آن می گذاشت و برای محض خنده دنبال بچه ها می افتاد و می خواست آنها را نیز در توبره اش بیندازد و بچه ها فرار می کردند و نمایش خود را اجرا می نمودند.
قبل از این مرحومین کسان دیگری نیز این مراسم را اجرا می نمودند ولی دوستان برایمان اسامی آنها را ارسال کنند.
این مراسم ریشه در آداب و رسومات آذربایجان دارد.
این پست هم زیباست (کلیک کن) مراسم کوساگلین در همدان است
مراسم کوسا گلین در آذربایجان (کلیک کن)
منبع:
mokhor.blogfa.com/
