آلنی(آللی)- مشکین شهر – اردبیل

سایتها و وبلاگهای روستای آلنی(آللی)

شهرستان مشکین شهر – استان اردبیل

http://alny.blogfa.com/

http://www.mpoorazar.blogfa.com/

emamzadealni.blogfa.com/

alni14.blogfa.com/

alnifc.blogfa.com/

آلنی با آللی ؟ کدام صحیح است؟

همه دوست دارند نامشان بدرستی ادا شود حتی زادگاه من وتو! بی شک هر اسمی وجه تسمیه ای دارد متاسفانه امروزه هر کسی بدنبال وجه تسمیه ای باشد (بویژه بزای محلات و آیادی ها ) اولین سعی اوتشبیه آن اسم به یک کلمه فارسی و انتساب آن به زبان فارسی است!

نام زادگاه من به دو صورت "آللی"(درمحاوره)  و "آلنی" (در کتابت) ادا می شود! البته تا اواخر دهه چهل در کتابت نیز اغلب به صورت آللی بکار می رفت! آنچه که مهم است اینکه هیچکدام از این کلمات فارسی نیست، پس از بین این دو کلمه ترکی کدام یک می تواند اسم با مسمایی برای این آبادی باشد؟

"آلن" درزبان ترکی به معنی پیشانی و "آل: به معنی سرخ و قرمز رنگ است. پسوند "ی" نسبت یا تخصیص   به تنهایی"الن" را اسم صحیحی برای یک موسوم درست نمی کند، بعبارتی می شود (پیشانی….) !  پیشانی چی… باید یک چیزی باشد که این پیشانی آن باشد. شواهد زیادی در این مورد است: وقتی محلی را بنام "قالا بوینی" یعنی (گردنه قلعه) می نامیم آیا می شود آن را تنها "بوینی" بنامیم؟ آیا تنها بوینی آن معنی اصلی را به ذهن متبادر می سازد؟ یا "شیروان دره سی" را می توان تنها "دره سی" نامید و….؟

واما پسوند "لی" در زبان ترکی به جای پسوند "زار" ، "دار" ، "مند" و گاهی "لاخ"  بکارمی رود ، ویک مفهوم اختصاصی بیان حضور یا حضور بیشتر به کلمه می دهد مانند "سولی" (آبدار) ، "داشلی" ( سنگلاخ) یا جایی که حضور سنگ بیش از همه چیز مشهود است . همچنین است "وارلی" (ثروتمند) ، "بیلیک لی"(دانشمند) ،"ساوادلی"(با سواد ) و …..

حضور پررنگ گونه های از شقایق( Papaver spp) در اراضی ومراتع این روستا در فصول بهار و تابستان چنان خودنمایی می کند که گویی شال سرخ رنگی در سرتاسر آن پهن گشته است ! بنابر این نام "آللی" ، آبادیی که دارای اراضی و مراتع سرخ فام است برای زادگاه من نامی نا متناسب نخواهد بود. 

روستای آللی (Alli) واقع در عرض جغرافیایی ۲۶ و  ۳۸ وطول جغرافیایی ۴۵ ۴۷ و ۱۳۲۰ متر ارتفاع از سطح دریا ، در بخش مرکزی شهرستان مشگین شهر ودر شش کیلومتری شرق آن قرار دارد. این روستا امروزه آلنی (Alni) خوانده میشود.

آللی یا آلنی مرکز دهستان مشگین شرقی است. این روستا از دو محله آشاغا باش (پایین سر) و یوخاری باش (بالا سر) واز طوایف جلیل لو، احمدلو و تکداملو تشکیل شده وجاده قدیم اردبیل و مشگین شهر آن را به دو بخش تقسیم کرده است.

در داخل قبرستان قدیمی روستا، دو مزار در نزدیک یکدیگر قراردارند. مزار اول معروف به امام زادگان احمد و محمد و مزار دیگر  مربوط به یکی از عرفای گمنام محل مشهور به اوخلی بابا(بابای شکارچی) است. فضای بین این دو مزار از قدیم به بین الحرمین شهرت داشته است واهالی در آن جا مراسم سنتی عزاداری برگزار میکردند. امام زادگان احمد و محمد بنا به شهرت محلی از سادات موسوی بوده و قبور آن ها در کنار همدیگر قرار دارد. درباره امامزاده احمد  که گاهی به آن امامزاده محمد ابراهیم نیز گفته شده است، سه احتمال داده میشود:

۱: ایشان همان ابو علی احمد بن محمد خزاعی بن علی برطله بن عمر بن حسن افطس  بن علی اصغر بن امام علی سجاد(ع) میباشد که در اردبیل می زیست، اما کثرت مهاجران موسوی و وجود مزارات آنان در سطح استان و از جمله منطقه مشگین شهر وهمچنین شهرت قدیمی صاحب مزار به موسوی، این احتمال را ضعیف میکند.

۲ : وی ابوالقاسم احمد بن اسحاق الملهوس بن عباس بن اسحاق بن موسی کاظم (ع) زنده در نیمه اول قرن چهارم هجری قمری میباشد که در اردبیل بود.

۳ : او احمد طاهر از نوادگان سید ابراهیم موسوی است که در حدود نیمه قرن پنجم هجری قمری می زیسته است . محمد طاهر فرزندی احمد امین داشت که بر طبق شجره نامه ای که در دست اهالی روستای اندزق  یا پیرعلی مشگین شهر است وی جد سادات آتشگاهی اردبیل است.

شجره نامه محمد امین عبارت است از :

محمد امین بن محمد طاهر بن شاه عتی بن ابراهیم بن زین العابدین بن معین بن شرف الدین بن امام موسی کاظم (ع)؛

اما مشکل شجره نامه مذکور افتادگی در صدر آن است ،زیرا در هیچ یک از  منابع انساب ذکری از شرف الدین به عنوان فرزند بلا فصل حضرت موسی بن جعفر (ع) نیست .

واما شخصیت صاحب قبر دوم یعنی ،امام زاده محبت ،ناشناخته تر است. پیدا نشدن امامزاده ای به نام محبت در منابع انساب سادات ، حاکی از آن است که صاحب مزار نام دیگری دارد که به مرور زمان به فراموشی سپرده شده و مردم روستا از باب استشغاء که نشانه خلوص قلبی  مومنین است به وی لقب محبت داده اند.

البته چه بسا بین آن دو رابطه نسبی مثل پدر و پسری ویا برادری وجود داشته است . قدمت بنای امامزادگان احمد و محبت به حدود ۳۰۰ سال پیش یعنی دوره صفویه (۱۱۷۹-۹۰۷ ه.ق) میرسد . برای وارد شدن به بنا ، باید از یک ورودی معمولی عبور کرد، چند پله را به پایین طی کرده وسپس به یک اطاق کوچک به ارتفاع حدود ۸۰ سانتی متر ، وارد فضای سردابه ای شد که دارای یک چهار دیواری سنگی و کاهگلی به ابعاد تقریبی ۵/۲ در ۵/۲ متر مربع است ، در کناردیوارها، طاقچه های کم عرضی است که ظاهرا محل روشن کردن شمع میباشد . از ظاهر ساختمان چنین بر می آید که در گذشته بنایی دو طبقه بوده است. لازم به یاد آوری است:

دهستان آلنی به مرکزیت آلنی دارای ۲۶ نفر شهید و بیش از ۱۰۰ نفر جانباز و ۴ نفر آزاده و ۳۰۰ نفر جبهه رفته دفاع مقدس می باشد. این دهستان به لحاظ داشتن روحانیت معظم مشهور به روستای روحانی پرور زبانزد خاص و عام بوده است. در راس آنها مرحوم حضرت آیت اله العظمی حاج میرزا علی فیض مشگینی می باشد.

در معرفی تدیّن مردم آلنی همین بس که آیت اله مشگینی در پیام خود به یادواره شهدای دهستان آلنی در سال ۸۲ می نویسد:« که دایی بنده می گفت : اهالی آلنی نماز شب را در مسجد جامع بصورت جماعت برگزار می کردند. »