روستای آب اسک / آمل / مازندران
سایتها و وبلاگهای روستای آب اسک
شهرستان آمل – استان مازندران
آب اسک روستایی در بخش لاریجان آمل ودراستان مازندران می باشد.اسک یکی از طایفه های هجده گانه ی آمل می باشدوبیشتر جمعیت این روستا در دهستان بالا لاریجان قرار دارد.از سنت های این روستا مراسم باشکوه (برف چال)می باشد وهمچنین جاذبه های این روستا شامل چشمه ی آب اسک وغاراسک ودریاچه ی امامزاده علی می باشد و در۹۰ کیلومتری مسیر آمل-تهران قرار دارد.
آب اسک، روستایی است از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران ایران.محل سکونت تابستانی(ییلاق)طائفه اسک یکی از طوائف هجده گانه شهرستان آمل میباشد.
جمعیت این روستا در دهستان بالا لاریجان قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت ثابت(دائم سکونت) آن ۵۸۱ نفر (۱۷۰خانوار) بوده‌است.
مراسم برف چال:
برف چال درزبان مازندرانی (ورف چال)خوانده می شودوبه معنای گودال بزرگ است واین گودال به عمق۱۲ متروعرض۱۰ متراست.داستان از جایی شروع شد که ۶۰۰ سال قبل اهالی روستا برای ذخیره سازی آب به منظورکشاورزی واستفاده ی دام در طول تابستان قصد کندن چاهی را کردندکه هرجا را می کندند به سنگ های صخره ای وسخت برمی خوردند تا این که سیدحسن ولی که از اهالی نیاک لاریجان بودماجرا را جویا شد وسپس به انها گفت من با نوک عصایم روی زمین خطی می کشم وشما هم انجا را بکنید به سنگ برخورد نمی کنید ولی شرطی دارم که هر ساله هنگام اجرای مراسم اهالی روستای اسک با قربانی کردن گوسفند به شرکت گنندگان در مراسم غذا داده واهالی روستای نیاک نیز میهمانان را با نان وپنیروعسل صبحانه بدهند ابتدا مردم اسک سخن او را جدی نگرفتند ولی بعد ازکندن زمین وصدق یافتن سخنش به شرط او عمل کرده وهر ساله این مراسم را با شکوه هرچه تمام تر برگزار می کنند و در این مراسم مردان به کوه رفته تا چاله ی بزرگ را پر از برف کنند و در روستا نیز زنان مراسم مادرشاهی را با همان حکومت یک روزه ی زنان برگزار می کنند و ورود مردان تا پایان مراسم به روستا ممنوع است.
حکومت یک روزه زنان در روستای آب اسک
یکی از مراسم جالب توجه که حدود ۶ قرن قدمت دارد مراسم برف چال روستای آب اسک واقع در جاده هراز در منطقه ای از لاریجان که یکی از بخش های شهرستان آمل هست می باشد که همه ساله برگزار می شود.
این مراسم در یکی از روزهای جمعه در فاصله اول تا پانزده اردیبهشت ماه که آخرین برف های زمستانی در حال ذوب شدن است انجام می شود. تاریخ اجرای این مراسم قبلا" از طرف بزرگان محل به اطلاع عموم رسانده می شود.
برف چال به لحاظ واژه شناسی به معنای "گودال برف " است که در ایام قدیم از برف چال برای ذخیره و تأمین آب در فصل گرم سال استفاده می کردند.
در این روز کلیه مردان محل جهت انجام مراسم ورف چال واقع در دامنه کوه دماوند پس از صرف صبحانه با همراه داشتن غذای ظهر و بساط میوه و چای از روستا خارج می شوند و مردی حق ورود به روستا را ندارد و امور روستا در این روز در دست زن های محل است که با اجتماع در مساجد و نقاط دیگر به اجرای برنامه هایی مانند عروس و داماد شاه وزیر بازی و … سرگرم هستند.
مردان روستا پس از رسیدن به محل ورف چال که از دوران گذشته چاهی در آنجا برای جمع آوری برف به وسیله شخصی به نام سید حسن ولی حفر شده و مقبره او نیز در روستای نیاک محل زیارت اهالی منطقه است اقدام به جدا کردن قطعات برف از کوه می کنند و هر کس به توانایی خود مقداری از قطعات آخرین برف زمستانی به جا مانده در طبیعت را در چاله ای به عمق ۱۲ متر و قطر ۱۰ متر می ریزند.
پس از خروج مردان از روستا، زنان روستای اسک به منظور اینکه همه مردان در این مراسم مشارکت داشته باشند، آن روز را شهر زنان نامیده و از حضور مردان در روستا جلوگیری کرده و در صورت دیدن مردی در روستا او را یا در طویله زندانی می کنند یا با چوب و چماق کتک زده و در جمع زنان به تمسخر وی می پردازند. تا جائی که کمتر پیش آمده در چنین روزی مردی جرات حضور در اسک را داشته باشد.
در این روز زنان در روستا به جشن و پایکوبی پرداخته، نذری می دهند و درب خانه ها باز بوده و هر کسی می تواند ناهار یا صبحانه را در هر خانه ای که دلش خواست میل کند. از آن طرف نیز مردان در ورف چال بعد از اینکه گودال از برف پر شد به نماز جماعت ایستاده سپس سفره ها پهن شده و هرکس که نذری دارد طعام می دهد.
این مراسم ریشه در مبارزه با کم آبی برای مسافران و دام ها در فصل تابستان دارد با توجه به این که منطقه مورد بحث در گذشته یکی از مناطق دامداری محسوب می شد، دامدارها برای تامین آب مورد نیاز دام ها در فصل تابستان که برف های روی کوه آب می شد اقدام به ذخیره برف در این چاه می کردند تا در موقع کم آبی، آب مورد نیاز دام ها را فراهم کنند. امروزه منطقه مورد بحث اهمیت گذشته خود را از نظر پرورش دام از دست داده ولی این سنت قدیمی همچنان در بین اهالی محل ادامه دارد.
پس از پرشدن چاه از برف و پوشانیدن در چاه مردان به صرف ناهار و چای و میوه در اطراف چاه می پردازند و نماز به جا می آورند . سپس همگی قبل از غروب آفتاب به روستا باز می گردند.
این مراسم علاوه بر روستای اسک در روستاهای افوس اصفهان و نوچه غار همدان نیز بگونه ای برگزار میگردد.
اینکه تاکنون این مراسم زیبا و جالب در مازندران با قدمتی ۶۰۰ ساله ثبت ملی نشده خود جای تعجب و سوال دارد که متولیان فرهنگ کشور و استان مازندران باید دراین باره توضیح دهند
غار اسک:
این غار در نزدیکی آب اسک و در دره ی هراز واقع شده است واز ارتفاعات و حواشی رود هراز می گذرد .طول غار درحدود ۳۷۰ متر است و شعب متعدد کوچکی نیز دارد و دهانه ی غار بسیار بزرگ وبلند است.
دریاچه ی امامزاده علی(ع):
این دریاچه درنزدیکی آب اسک قرار دارد و برای رسیدن به آن ازمسیر جاجرود یا آبعلی و پلور و آب اسک باید عبور کرد.سالها پیش محل فعلی دریاچه رودخانه بود اما بر اثر لغزش زمین در سال۱۳۷۷ و ریزش سنگ این دریاچه به وجود آمد که اکنون محل زندگی ماهی قزل آلای خال قرمز و رنگین کمان است و کف دریاچه پر از درختان و گیاهان باقی مانده از آثار قبل از رانش کوه است.
آب گرم اسک:
این آب گرم دارای اسیدکربنیک و بیکربنات است.پیرامون این چشمه قشرهای آهکی پدید آمده که به مرور زمان به سنگ های مرمر تبدیل شده است.این آب گرم برای درمان بیماریهایی چون اگزما و زخمهای کهنه وبیماریهای گوارشی و پوستی ودرمان درد مفاصل و استخوان مفید است.
