روستای چهارفرسخ / نهبندان / خراسان جنوبی
سایتها و وبلاگهای روستای چهارفرسخ
شهرستان نهبندان – استان خراسان جنوبی
http://choharfarsakh.blogfa.com/
روستای چهار فرسخ در ۲۵ کیلومتری شمال غرب نهبندان در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است،این روستا از قدمت زیادی برخوردار می باشد و جدای از بافت جدید هنوز هم می توان از خانه های گنبدی به وضوح به این مطلب پی برد،از مکان های مهم تاریخی این روستا می توان به قلعه بزرگ خاکی(که در زمان افشاریه و برای مقابله با هجوم دشمن خارجی ساخته شده است) آسیاب های بادی( که در پکیج های ۹ تایی در جای جای روستا تعبیه شده اند،که یک سری از آنها را در عکس می توانید مشاهده کنید) حمام قدیمی (که هنوز صاحابش زنده است !) اشاره کرد،چهارفرسخ در کف دشت بزرگی واقع شده و از دو چشمه آب که تنها مصرف کشاورزی دارند سود می برد که خشکسالی و… هیچ تاثیری بر میزان آب این چشمه ها نمی گذارد !اما با این وجود در انتهای قرن بیستم که موج مدرنیته به ایران رسید این روستا نیز قربانی تکنولوژی و عصر جدید شد و ساکنین این روستا یکی یکی به شهرها مهاجرت کردند و جمعیت آن به شدت افت کرد و هم اکنون نیز جمعیت آن سیر نزولی دارد و ترکیب جمعیتی را بیشتر افراد مسن شکل می دهند
آسبادهای روستای چهارفرسخ در حال نابودی کامل است. عکس: حسین سلمانزاده تهران – میراث‌خبر: جاذبه‌ها و اکوتوریسم: آسیابهای بادی خراسان جنوبی که به گفته معاون گردشگری اداره میراث این استان جزو قدیمی‌ترین آسیابهای بادی جهان هستند در حال نابودیند. این آسیابهای بادی که در میان بومیان منطقه«آسباد» خوانده می‌شوند در روستای چهارفرسخ در جنوبی‌ترین نقطه خراسان جنوبی واقع شده‌اند. با احیای این آسبادها می‌توان به رونق گردشگری این منطقه چشم داشت. روستای چهارفرسخ در انتهایی‌ترین نقطه کویر قرار دارد و جز یک جاده دسترسی از شهر نهبندان هیچ راه ارتباطی دیگری ندارد. به گفته علیرضا شه‌بخش معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری طبق مطالعات انجام شده و بررسی کتب تاریخی آسبادهای موجود در این استان و نواحی اطراف آن از قدیمی‌ترین آسبادهای جهان هستند به طوری که به نظر می‌رسد ایده ساخت آسبادهای سایر کشورهای جهان مخصوصا هلند از ایران، زابل و نواحی اطراف آن برداشت شده است. با این که بارها مسئولان سازمان میراث فرهنگی به روستا آمده و این آسبادها را ثبت کرده‌اند، اما مشاهده قسمتهای باقی‌مانده از این آسبادها نشان می‌دهد که هیچ اقدامی برای مراقبت و احیای این آسبادها که روزگاری در فرهنگ، داستانها و زندگی مردم کویرنشین نقش اساسی داشتند، صورت نمی‌گیرد. یکی از کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری خراسان جنوبی تنها نبود بودجه کافی برای احیا و نگهداری این آسبادها را دلیل بی‌توجهی به آنها دانست. به عقیده این کارشناس در استانی مانند خراسان جنوبی که در مقایسه با سایر استانها از جاذبههای تاریخی زیادی برخوردار نیست، نباید اجازه داد تا این آسبادها از بین بروند. آسبادها که آسیاب بادی نیز نامیده می‌شوند، آسیایی هستند که با نیروی باد می‌چرخند. دو دیوار موازی به ارتفاع ۱۰ متر که به فاصله ۴ متری هم قرار دارند، ساختمان عمومی این آسبادها را تشکیل می‌دهند. در قسمت شمالی این محفظه پره‌هایی بزرگی وجود دارد که با کمک نیروی باد می‌چرخند. چرخش پره‌ها اهرم بزرگ و سنگ زیرین را به حرکت درآورده و عملیات آسیاب کردن شروع می‌شود. روستای چهارفرسخ برخلاف سایر مراکز کویری که از بی‌آبی رنج می‌برند، دارای قنات بزرگی است که کشاورزی مردم را پر رونق کرده است. در کنار این قنات، آسبادهای بزرگی وجود دارد که تا حدود ۲۰ سال پیش، آرد مردم روستا و سایر واحه‌های اطراف را تامین می‌کرده است. در این منطقه از کویر که تحت‌تاثیر بادهای ۱۲۰ روزه سیستان قرار دارد، در اکثر ایام سال باد می‌وزد. به همین دلیل آسبادهای این روستا صنعت بومی این منطقه است و می‌تواند پررونق باشد. علی ملایی پیرمرد ۷۵ ساله‌ای که در گذشته در این آسبادها کار می‌کرده، می‌گوید:« در منطقه کویری مانند بیابانهای اطراف این روستا که کمبود آب به شدت محسوس است، وزش بادهای سودآور نعمت بزرگی است. اما در حال حاضر که دستگاههای صنعتی کار تولید نان را به عهده دارند دیگر این بادها و آسبادها کارکردی ندارند.» در حال حاضر به جز چند آسباد در شهر زابل و واهه‌های اطراف آن، بقیه آسبادها در حال تخریب کامل بوده و تنها نمونه کوچکی از ساختمان کامل این آسبادها به صورت ماکت در موزه موقت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری زاهدان به نمایش گذاشته شده است. همه اینها در حالی است که آسیابهای بادی در جنوب هلند یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری این کشورند و هر سال گردشگران زیادی از آنها بازدید می‌کنند و اهالی چهارفرسخ خراسان جنوبی هم معتقدند آسبادهای قدیمی آنها اگر مرمت و احیا شود، می‌تواند محل در‌آمد اهالی روستا شود و زندگی به روستا بیاورد
