روستای کوتنا / قائمشهر / مازندران

کوتنا، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان قائم‌شهر در استان مازندران ایران.جمعیت این روستا در کوهساران قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۲۲۱نفر (۳۳۶خانوار) بوده‌است.

 کوتنا در فرهنگ لغت کوتنا. [ ت ِ ] (اِخ ) دهی از دهستان بیشه سر است که در بخش مرکزی شهرستان قائمشهر شاهی  سابق واقع است  (فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳)
روستای زیبای کوتنا(کوه تنها) در ۷ کیلومتری شهرستان قائمشهر
این روستا ی بسیار زیبا روستاییست که در سال ۵۶ تعداد ۱۳۶نفر دیپلمه داشته و زیبایی و طبیعتی چشمنواز و مردمی با فرهنگ وتحصیلات بالا وچهرههایی بزرگ از دیگر افتخارات آن میباشد.
از نظر جغرافیایی  روستای کوتنا در ۶ کیلو متری جنوب شرقی شهرستان قائمشهر قرار دارد.
از لحاظ نظامی چون در قسمت بلندی قرار دارد بین روستاهای بیشه‌سر
ممتاز است  طبق مطالبی که در کتاب آبادی های جمهوری اسلامی جلد ۲۸سازمان جغرافیایی… آمده است روستای کوتنا درطول جغرافیایی ۵۲۵۵ وعرض جغرافیایی ۳۶۰۰ قرار دارد. از روستاهای همجوار این روستا میتوان روستا های: ساروکلا،میانرود،قادیکلا،آهنگر کلا،کرچنگ و شهرک یثرب را نام برد. روستای کوتنا در جنوب شرقی قائم‌شهر و در فاصله ۵ کیلومتری از قائمشهر واقع گردیده است کوتنا از شمال به روستای تلوک و از جنوب با روستای قادیکلای بزرگ و آهنگر کلای بیشه‌سر و گل‌افشان و از شرق با روستاهای کرچنگ و ریکنده و سیّد ابو‌صالح وسیف کتی و پرچینک و از غرب با روستای ساروکلا همسایه است. و از یورسی در شمال و کراتی در شرق وپهلنگ لم در غرب روستا را محصور کرده و قرارگرفتن تمامی شالیرزار ها- دشت – در جلوی روستا ، کوتنا را یکی از زیباترین و دلرباترین و خوش‌منظره ‌ترین روستای منطقه کرده است در قسمت جنوبی به فاصله ۶۰۰ متر از روستا سیاهرود می‌گذرد که این نعمت خدادادی برای آبیاری دشت و مزرعه منطقه است و آبادانی و زیبایی وصف‌ناپذیر روستا را دوچندان کرده است.

نام کوتنا از کجا آمده است؟

بعد از بررسی های  زیاد گروه پ‍‍ژوهشی ما از ریش سفیدان و مطالعات فراوان درکتابهای تاریخی و لغت نامه های محلی متعدد در مورد نام کوتنا به نتایج متعددی برخوردیم که میتوان به کلمات  کوتینار ، کوتنه ، کوتن ها ، کوتن انار و …. اشارهکرد . اما تنها یکی از موارد ذکر شده نزدیکتر به واقعیت بوده و مورد تایید کتبتاریخی و عقل کاوشگر انسان است و آن نام هم کوتن ها می باشد.  چون در زمانهای قدیموسیله ای  برای آسیاب کردن وجود نداشت ،  مردم روستای  آن زمان برای آسیاب کردنمواد غذایی خود از سنگ و تخته ای استفاده میکردند (( در زبان محلی به چله سنگ معروفبود )) و در این کار هم مهارت خاصی داشتند . ضمنا در کتب لغتنامه های محلی قدیمی وبا قدمت بالا کوتنا به معنی کوبنده می باشدکه این هم میتواند درستی گفته های ما راتصدیق کند. کلمه کوتنا در زبان محلی عربی نیز معنای فشار آورنده را می دهد و باتوجه به معناهای متشابه  این کلمه در زبانهای مختلف در مناطق جغرافیایی نزدیک به هم (کشور های عربی مجاور و منطقه ی  طبرستان قدیم  )متذکر این مطلب میباشد که کوتنا ،کوه تنها یا کوتنه و … معنی نمی دهد ، پس معنای فرضی نزدیک را می توان  کوتن ها  نامید

 
چرا  کوتنا نامیده شد ؟

زیرا انارستان  این تپه یا کوه کوچک از رشته کوه های البرز جدا می باشد و تنها سر بر آورده است به دلیل وجود تپه ای که از دیگر تپه های اطراف جدا مانده بود کوتنا یعنی کوه تنها نامیده شد  کلمه ی کوتنا بر گرفته از واژه ی کوتینار است.

ریش‌سفیدان و بزرگان روستا گویند ظاهراً ۵ برادر از سمرقند به این منطقه آمدند که دو برادر در قسمت شمالی مجاور محل کوتنا
سکونت کردند و روستای تلوک_لهرم _لرم – را بنا نهادند و سه برادر در کوتنا سکنی
گزیدند و روستای کوتنا را بنا کردند. این سه برادر به نامهای جواد ، میرزا و اصغر
بودند که فرزندان جواد طایفه جوادیان (بالاملی) و فرزندان میرزاطایفه (میرزاخلی)
را تشکیل دادند و نسل اصغر طایفه (اصغرخلی) را تشکیل دادن که هریک از طوایف
خصوصیّات اخلاقی خاصّی دارند سالها بعد فردی از اهالی شهرستان نور به این محل آمد ودر
این روستاازدواج نمود   امروزه اکثر اهالی محل نام و فامیلی آن  چهار نفررا بر خود گزارده اند
فامیلیهای موجود در کوتنا

آمیزه – اسدالله پور – اکبری – برزگر – برزوئی –  بشیری – بهرامی -پریشانی – تقوی – جعفری – جوادیان -حبیبی –  خوش اندام – ذبیحی – رحمانی – رسولی-رمضان نژاد -رنجبر – رنجیده -سلیمانی- شاه بابایی- شعبانی – شهبازی– شیر آقایی – طاهری – عزیزی – فرهادی – فلاح پور-قربانی – کاظمی -کریمی – محسنی – محمد نژاد -محمودی – مشمولی – معتمدی نیا – موسی پور -میرزایی– نورانی – نوروزی -نوری – ولی پور -یونسی و قویدل و…
آداب و رسوم اجتماعی  روستای کوتنا

همانند همه روستاهای مازندران است. امّا برخی ویژگی‌ها و خصلتهای بارز این روستا قابل توجه و زبانزد خاص و عام در منطقه است. مردم پرشور کوتنا در مشکلات و مرگ و میر همدم و شریک یکدیگرند و تا روز چهلم خانواده سوگوار و غمدیده را تنها نمی‌گذارند و در عمران و آبادی مشارکت. شب‌نشینی‌ها و صله‌رحم یکی از اخلاق پسندیده مردم کوتنا است . احترام  به بزرگان و ریش‌سفیدان یکی از صفات برجسته جوانان و نوجوانان کوتنا است. اکثر مردم از کوتنائی بودن خود افتخار می‌کنند حتی کسانی که چندین سال به شهر و یا جایی دیگر هجرت کردند، وصیّت می کنند که او را در کوتنا دفن کنند. زنان کوتنائی تا آخرین لحظه عمر دوشادوش مردان تلاش می کنند و در آشپزی و خانه‌داری کدبانوی تمام عیارهستند

مکان مذهبی:

 امام زاده عباس رضا ( روستای کوتنا ، روی مقبره آن سال ۹۳۱  ه.ق را نشان داده است.)

آنچه از بزرگان محل نقل شده است ایشان یکی از بزرگان خاندان عصمت و طهارت (علوی) بوده است.

* در کنار مرقد مطهر امام زاده عباس رضا مادر بزرگوار ایشان نیز دفن می باشد.

  بنای جدید ساختمان امام زاده عباس رضا و بقعه مبارک آن به همت اهالی محترم روستا در سال ۱۳۸۸-۱۳۸۹ بازسازی و به بهره برداری رسیده است.