روستای قیلسون / سقز / کردستان

روستای قیلسون در شرق شهرستان سقز قرار گرفته است ، وقتی از شهر سقز به طرف سنندج حرکت می کنیم در کیلومتر 6 از سمت چپ وارد جاده فرعی آسفالته قیلسون می شویم ، فاصله مرکز روستا تا جاده اصلی حدود ۱.۵ کیلومتر است. این روستا دارای مردمانی با گویش کردی سورانی و از اصل و نصبی چند طایفه ای تشکیل شده است ، این روستا دارای آب و هوایی با بهار و پاییز معتدل و زمستانهای سرد و تابستانهای گرم می باشد ،قیلسون دهی است از دهستان سرا منطقه فیض اله بیگی بخش مرکزی شهرستان سقز و جمعیت آن در طول دوره ۳۸ ساله یعنی از سال ۱۳۴۵ تا سال ۱۳۸۳ از ۳۳۸ نفر به ۵۱۲ نفر یعنی با نرخ رشد ۶۴ درصد افزایش داشته و تعداد خانوار در سال ۴۵ از ۶۴ به 110 خانوار در سال ۸۳ افزایش یافته بر اساس آمار خانه بهداشت روستا در سال ۸۳ از تعداد ۵۱۲ نفر جمعیت کل روستا ۲۶۵ نفر مرد و ۲۴۷ نفر را زنان تشکیل می دهند که ترکیب جنسی آن برابر ۲۸/۱۰۷ نفر بیانگر بیشتر بودن تعداد مردان نسبت به زنان است. آب شرب روستا از چند چشمه و یک حلقه چاه از طریق پمپاژ به مخزن اصلی و لوله کشی به منازل می رسد ،اقتصاد روستا بر پایه فعالیتهای کشاورزی بخصوص زراعت و دامداری می باشد کل مساحت  اراضی روستا حدود ۷۰۰ هکتار است که بیش از ۴۰۰ هکتار آن سالیانه زیر کشت می رود و در حدود ۷۵ درصد اراضی بصورت دیم کار و بقیه مرتع می باشد به ازائ هر خانوار ۶ هکتار زمین وجود دارد ، محصولات آن غلات ،لبنیات ، حبوبات ، صیفی جات و میوه جات مختصر ، گندم ، جو ،نخود جنبه صادراتی داشته و در اقتصاد روستا نقش بسزایی دارد. تمام ساکنین هم به نوعی دامداری دارند . شغل اغلب اهالی روستا مانند هر روستای دیگر ایران عمدتا ً در سه بخش خلاصه می شود که عبارتند از  کشاورزی ، دامداری و خدمات که بصورت کار مزد در شهرها و روستا های اطراف به کارهای ساختمانی و رانندگی می پردازند،به علت معیشت غالب روستا که مربوط به کشاورزی است افراد خانوار هر کدام در فعالیتهای اقتصادی روستا نقش مؤثری دارند زنان اکثراً با کارهای کشاورزی صنایع دستی و قالیبافی مشغول به کارند ، بالاترین اشتغال مربوط به بخش کشاورزی یعنی ۵۳/۶۹ درصد ، دامداری ۳۷/۲۴ درصد ، ۱/۶ بخش خدمات می باشد . تعداد واحد های ساختمانی روستا ۱۲۳ واحد که تعداد ۱۲ واحد معادل ۷ درصد از مصالح جدید و نوسازند و ۸ واحد غیر مسکونی ، ۱۲ واحد تخریبی و بقیه دارای بافتی قدیمی و از خشت و گل و سنگ ساخته شده اند .معابر روستا دارای شیب ملایم بین ۵ الی ۷ درصد می باشد این روستا دارای یک دبستان ، خانه بهداشت ، شعبه نفت ، نانوایی ، تلفن ثابت و دهیاری می باشد از سال ۶۲ دارای برق و ترانس برق ۲۳ کیلووات می باشد .فاضلاب این روستا از نظر بهداشتی به علت عدم برخورداری از سیستم منظم دفع فاضلاب عمومی با مشکلات حاد زیست محیطی و بهداشتی مواجه است هر چند توپوگرافی موجود روستا به گونه ای است که امر دفع فاضلاب را به لحاظ سقلی به بهترین نحو ممکن امکانپذیر می نماید لیکن عدم همکاری مردم روستا و مسئولین باعث گردیده که تا این تاریخ سیستم دفع فاضلاب به صورت سنتی و غیر بهداشتی در روستا شکل گرفته است ،دفع صحیح فاضلاب و جمع آوری زباله به خاطر وجود سه مرکز عمده تجمع زباله در داخل روستا از مهمترین مشکلات این روستا هستند .مساحت کل بافت فیزیکی روستا با احتساب کلیه کاربریها ۸۸۳۶۷ متر مربع می باشد که سرانه کل برای هر نفر در حدود ۵/۱۷۲ متر مربع است مساحت کل محدوده روستا در وضع موجود ۸/۸ هکتار می باشد. کوههای تق تق ، گاره ش، قلایه ، در اطراف روستا قرار دارند.