غار آویشوی شاندرمن /طولانی ترین غار آبی گیلا
در ۳۷ کیلومتری جنوب غربی شهر شاندرمن و در منطقه ای مرتفع و پوشیده از درختان خودرو , طولانی ترین غارآبی گیلان قرار دارد که در سال ۱۳۸۸ با نام غار (( آویشو )) به همت جمعی از علاقه مندان به طبیعت در فهرست آثار طبیعی و ملی کشور ثبت شده است.
این غار شگفت انگیز و کم نظیر آبی که تا کنون ۱۵۰۰ متر از مسیر آن توسط تعدادی از کوهنوردان و غارپیمایان پیمایش شده است , بعلت وجود چشمه های مختلف در اطراف آن جزء غارهای رودخانه ای محسوب می شود که شامل دو دهانه بزرگ و کوچک با ارتفاع بیست و شش متر به صورت کانالهایی در سنگ های آهکی اطراف خود توسعه یافته است.
آویشو در واقع یک اصطلاح تالشی است که از دو کلمه آو (آب) و ویشو (فرو می رود) و به معنای محل فرو رفتن آب می باشد این غار دالانی در ارتفاعات سرسبز روستای سیاهمرد شاندرمن به سمت این شهر جریان دارد و هیچکس تاکنون به درستی نتوانسته است تمام مسیر آن را جهت کشف محل تخلیه آب پیمایش نماید اما در بخش های که پیموده شده است دالان وتالارهایی وجود دارد که کف آن بدون شیب و کاملا بصورت افقی بوده و تنها چند مورد مسیر انحرافی در آن وجود دارد.
غار آویشو در شاندرمن بعلت وجود چاههای بزرگ و کوچک تشابه زیادی به غار علی صدر در همدان دارد اما بعلت وجود مشکلاتی در مسیر دسترسی به آن متاسفانه تاکنون از دید بسیاری از علاقه مندان پنهان مانده است.
این غار کم نظیر بعلت قرار داشتن در ارتفاعات زیبا ودیدنی شهرستان ماسال و جود منطقه ای بکر وجنگلی و مناظر شگفت انگیزی که در اثر جریان آب ورسوب املاح آهکی در آن ایجاد شده است می تواند بسیاری از علاقه مندان به طبیعت را از نقاط مختلف ایران و جهان جهت بازدید وانجام کارهای علمی و تحقیقاتی به خود جلب نماید اما متاسفانه تاکنون بعلت عدم معرفی همچنان ناشناخته باقی مانده است.
راه دسترسی به این اثر کم نظیر با استفاده از ماشین جاده ای خاکی با طول کمتر از ۳۰ کیلومتر است که از انتهای بلوار بهارستان شاندرمن می توان به سمت آن حرکت کرد.
پژوهش های زمین شناسی قدمت این اثر طبیعی را به ۷۵ میلیون سال قبل نسبت میدهد.
منبع: