معبد مهر ورجوی / میراثی که بر باد رفت
تا هستم ای رفیق ندانی که کیستم روزی سراغ وقت من آئی که نیستم
«معبد مهر ورجوی» از شاخص‌ترین آثار تاریخی شهرستان مراغه است که به‌دلیل بی‌توجهی مسوولان و مردم محلی، در وضعیت نامناسبی قرار دارد.
محوطه‌ی تاریخی «معبد مهر ورجوی» در شش کیلومتری جنوب شهرستان مراغه در استان آذربایجان شرقی، در سال ۱۳۵۳ توسط «پرویز ورجاوند» – باستان‌شناس – شناسایی و کروکی آن تهیه شد. این اثر شش سال بعد در ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید، اما از آن زمان به بعد، هیچ کاوش و بررسی شناسایی‌ای در این محوطه‌ی تاریخی انجام نشده است. فقط گفته می‌شود، در برخی قسمت‌های محوطه، خاک‌برداری غیرعلمی انجام شده، اقدامی که باعث بیرون آمدن بخش‌های دیگری از این محوطه مانند «چله خانه معبد» شده است.
بیشتر محققان، این بنای تاریخی را متعلق به دوره‌ی اشکانی و جایی می‌دانند که آیین مهرپرستی در آن اجرا می‌شد. اهالی منطقه این محوطه را با نام‌هایی مانند «امامزاده معصوم مراغه‌ای»، «خانقاه»، «اجاق» و «اولیا» نامیده‌اند و مناطقی مانند «معبد»، «قبرستان»، «اصطبل»، «چله خانه» و یک محوطه‌ی تاریخی دارد که به‌نظر می‌رسد قبرستانی مربوط به عصر آهن است.
یک باستان‌شناس این محوطه‌ی تاریخی را یکی از بزرگ‌ترین معابد صخره‌یی کشور دانست که نمونه‌ی مشابه آن را باید معبد صخره‌ای «داش کسن در زنجان» دانست و درباره‌ی وضعیت این بنای تاریخی به خبرنگار ایسنا گفت: در این محوطه، سنگ قبرهایی با نقوش متنوع مانند آیات قرانی وجود داشته است که متأسفانه به‌دلیل بی‌توجهی مسوولان در نگهداری، برخی از آن‌ها به سرقت رفته و بقیه نیز به‌شدت آسیب دیده‌اند.
سعید ستارنژاد با بیان این‌که در حال حاضر فقط چند سنگ قبر در محوطه باقی مانده که وضعیت نامطلوبی دارند، افزود: اداره‌ی میراث فرهنگی تا کنون هیچ اقدامی برای حفاظت از این آثار انجام نداده و بدنه‌ی گنبدها و معابد در محیط بیرونی در معرض غارت و آسیب‌اند.
وی ادامه داد: سنگ قبرهای معبد توسط مردم و عوامل مختلف، غارت و تخریب می‌شوند و اقدامی برای حفاظت از آن‌ها انجام نمی‌شود، حتی یک قبرستان متعلق عصرآهن نیز در چند کیلومتری این قبرستان صفوی قرار دارد که قاچاقچیان آثار تاریخی به آن آسیب زده‌اند.
او با اعتقاد به این‌که این اثر تاریخی به‌علت بی‌توجهی در حال نابودی است، اظهار کرد: در سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹، اداره‌ی میراث فرهنگی شهرستان مراغه اقدام به پی‌ریزی…
منبع:
