هیزج – قهاوند – همدان
سایتها و وبلاگهای روستای هیزج
شهرستان قهاوند – استان همدان
روستای هیزج در موقعیت جغرافیایی ۳۴.۹۳ درجه شمالی و ۴۹.۱۳ درجه غربی، در شهرستان قهاوند – استان همدان واقع است. این روستا با بیش از ۱۰۰۰ نفر جمعیت و بیش از ۲۰۰ خانوار، از جمله روستاهای مهم این شهرستان محسوب می شود.
تاریخچه بنای این روستا به سالیان دور بر می گردد. تپه قدیمی کنار روستا (که نشان از خانه های ویران شده با قدمت بالاست) و هم چنین غار آهکی نزدیک روستا (در کوه قوزی قشلاق) با بنای آب انبار و دهلیز، نشان از قدمت بالای این روستا دارد.
با بررسی خاطرات و کتاب های قدیمی تنها به یک مورد اشاره به نام روستای هیزج بر می خوریم که متاسفانه خاطره خوبی برای این روستا نیست.
" در سال ۱۰۲۹ شاه عباس کبیر عازم خراسان بود، خبر رسید که حافظ احمد پاشا با سی هزار نفر فرمانده شهر بغداد را محصور نموده و بر آن شهر مستولی گردیده است. شاه از سفر خراسان منصرف و بر آن شد که کار بغداد را یکسره نماید. شاه عباس در ظاهر برای زیارت و در واقع برای تصفیه ی امر عراق با لشکریانی که ملتزم رکاب او بودند روز غره ماه ربیع الاول بظاهر بغداد نزول نمود و در بیست و سوم ماه مزبور شهر را مفتوح و امارت آن ولایت را ضمیمه ی قلمرو صفی خان حاکم همدان نمود.
بعد از فتح بغداد یکی از سرداران خود را بنام چغای خان به تسخیر موصل فرستاد. سردار مزبور موصل را فتح کرد و حکومت آنجا به قاسم خان افشار، شفقت شد. در همین زمان جمعی از مردم آنجا را جلای وطن داده و در اطراف همدان و حدود درگزین توطن دادند.
میر محمد باقر نامی از اهالی وفس از توابع اراک که خود در واقعه ی افغان حضور داشته و در حادثه ی وفس اسیر شده شرح حادثه را یادداشت نموده است. دهات سنی نشین درجزین را در یادداشت های خود ذکر نموده، می نویسد که از حوالی وفس پانزده ده مسکن سنیّان کوچیده می بود از اینقرار: فرک، گهرچال(گورچان)، فرکیان، عودآقاجی(اود آقاجی)، آغ دره، شیرین آباد، سیزان، عامره(آمره)، چهره قان، قلعه دژ، هیزج، رزج، قهاوند، آگیس، موزیکان. بعد نفرین بمردم آنجا نموده، می نویسد: قتل و غارت مردم بدست رومیان بود ولی پیشرو و رهبر آنان سنیّان درجزین شدند. بومیان محلی بودند که با قشون مهاجم شرکت نموده و مردم را غارت می کردند. هر جا را که آل عثمان می خواستند غارت کنند سنیان محلی آنانرا رهنمون می شدند و بمقصد می رساندند. اینان بودند که دفائن را می دانستند و دهات را بلد بودند. اشخاص را بخوبی می شناختند … با مردم محلی حساب خرده داشتند و بدست عساکر مهاجم دمار از روزگار مردم بدر آوردند. و پس از قتل و غارت همه روزه بهرجا که ماموریت می یافتند و عبورشان از وفس بود بخانه های بی صاحب مردم منزل می کردند و در و پیکر آنرا می سوزاندند و آنچه از میوه و غیره بود، بغارت می بردند و همه روزه شیون تازه ای برپا نمودند تا آنکه محل وفس ضابط نشین سردار سپاه «خانی پاشا» گردید. بقایای مردم را اسیر و بچه ها را در جوال نموده و در گودالی دفن کردند.
از عبارات نویسنده ی مزبور یعنی میرمحمدباقر بخوبی مستفاد می شود که کوچیده های موصل در نواحی درگزین از سرزمین وفس تا بسرحد فراهان پراکنده بوده اند و در دوران تسلط افاغنه مجال یافته و از جنایت و قتل و غارت چیزی فروگذار نکرده اند تا ایام سلطنت افغان نیز سپری شد و نادری پدیدار گردید و دست اینان از کار کوتاه گشت.
مطابق این کتاب، ساکنین روستای هیزج در حدود ۳۰۰ سال پیش سنی مذهب بودند که بعدها با به قدرت رسیدن دوباره شیعیان در ایران (پادشاهان قاجار) تغییر مذهب دادند و یا از روستای هیزج خارج شدند زیرا که در حال حاضر تمامی ساکنین این مناطق شیعه مذهب هستند.
