روستای قادیکلا / ساری / مازندران

روستای قادیکلا با توجه به آثارهای قدیمی از قبیل گورستانهای متعدد و قله های بلند در اکثر نقاط که حاکی ادیان و بزرگان و اشراف و مالکان دورانهای گذشته بوده است که محقق با بررسیهای که از تمام کتب و منبع تاریخی استان بعمل آورد هیچ جای، ذکر نشده بود و ناچارا با پرسشگری از اهالی روستا که دارای سن کهن و بسیار تاریخ دوست بوده اند سئوال بعمل آمد که به طور مشروحه ذیل بیان می گردد که دو فرض حاکی از روند شکل گیری روستا دارد.

۱- فرض اول:

«روستای قادیکلا قبل از اسلام توسط شخصی بزرگ و اشراف و مالک این روستا بود بنا گردید که مقبره آن در قبرستان بالامحله وجود دارد که نام او قادرخان بود. قادرخان تابستانها بر قله قادرخان در جوارکوه کبوتر کلامی رفت و زمستانها به قادرکلا که همان (قادیکلای) فعلی می آمد ایشان قدرت زیادی در منطقه داشتند و اختیار منطقه کاملا در دست او بود به روایت سید حمزه (که می گویند از نسل عموی پیامبر بود) در کوه قادر جنگید و قادرخان را شکست داد و قادر روانه قله سمندرکاتی امروزه به آن سمزه کاتی گویند رفت. در واقع سمندر نام زن قادر خان بود و یک نفر بنام خلر لشکرکشی کرد و قادر را از بین برد و در عرض ۴۸ ساعت ۱۷ قلعه در دور قادیکلا قلعه سازی کرد.

بعد از قادرخان گنجی نام که در (گنج تپه) قصر داشت، و دیگر خانم گنجی گلنار که امروزه (انارگاله) گویند قصر داشت، به وسیله بابک پادشاه استخرپشت بود که بابکیان لشکرکشی کرد و از بین برد. سپس یحیی ابن زید سید علوی نسل امام سجاد بابکیان را مورد تصرف خود در آورد و کم کم بر مازندران تسلط یافتند و حدود ۶۳ سال حکومت کردند. اما حمله مغولان به استان مازندران کلیه قلعه های روستا را از جمله روستای قادیکلا را مورد تاخت و تاز خود قرار دادند و تمامی آثار تاریخی را از بین بردند و نام قادیکلا از قادرکلا گرفته شده است که در واقع ایشان روستا را بنیان نمودند ولی در حدود یک قرن پیش یک نفر از مالکان بزرگ و خان که بنام مصطفی خان سورتیجی معروف بود چندین سال حاکمیت کرد که نوع کشت برنج و پنبه را به روستاییان آموخت که جمعاً مالکیت ایشان در قادیکلا ۱۰۰۰ خرواری بود».[۱]

۲- فرض دوم:

اما به روایت پیران و مرشدان محل که از طریق محقق پرسشگری به عمل آمد و آنچه واقعیت هم دارد مکان اصلی روستا که امروزه ساکن است نبوده ولی چندین مکان بر اثر نامساعد بودند تغییر و تحول یافته بود که مراحلی را طی کرد یعنی از سه قرن تاکنون که این فرض مقبولتر به نظر می رسد و محقق تأکید بر فرض دوم را دارد به شرح ذیل می باشد.

مرحله اول:

ابتدای سکونت روستای قادیکلا (قادرکلا) که در زمین بنام محلی پلنگ استقرار یافته اند. اما پس از مدت چندی به دلیل نامساعد بودن مکان روستا در واقع در چاله ای قرار گرفته و از ازدیاد پشه مالاریا و انواع های پشههای دیگر از آنجا کوچ کردند.

مرحله دوم:

پس از آن به زمینی که بنام گویش محلی کل پشت (پشت کل) سکونت گزیدند اما این مکان به دلیل اینکه در معرض باد و طوفان شدید قرار داشت از آنجا همگی مهاجرت و به نقطه بعدی رسیدن که هنوز آثار و مقبره های آنان هم هست.

مرحله سوم:

که در حاشیه جنگل و در فاصله یک کیلومتری امروزی خود در جایی بنام حمام سر بوده (در حاشیه چشمه فعل) از محله کل پشت به آنجا کوچ کرده اند ولی به علت نامساعد بودن مکان مورد نظر و دارای شیب بیش از حد این نقطه را همگی ترک و به نقطه فعلی سکونت روستا کوچ کرده اند.

مرحله چهارم:

که در واقع مکان فعلی روستای قادیکلا است که در حدود یک قرن (۱۰۰ سال) پیش همگی از آنجا کوچ و به مکان فعلی روستا و در کنار چشمه های آب و مکان بسیار مناسب سکنی گزیدند و هنوز هم باقی است و دیگر واقعیت این را نشان می دهد که هیچگونه آثار باستانی و قدیمی در مکان فعلی روستا قرار ندارد و همگی آنها در قله های بلند و مرتفع قرار دارند. این مکان از دو محله بالا و پایین شکل یافته و هسته اولیه روستا در حاشیه چشمه های موجود بوده و کم کم به اطراف پراکنده شده اند.

ترویج کشت برنج و توتون و غلات در روستا توسط مالکین و ارباب سبب گشت رونق رونق محصولات غذایی و کشاورزی شکل بگیرد و کم کم باعث جذب جمعیت روستاهای کوهستانی و فقیر شود از قبیل روستای اراء ـ ولویه ـ دودانگه ـ الندان ـ کنیم ـ ورنام و… که گروههای مهاجر غلبه بر بومی های محلی شده اند و اکثریت بصورت غیربومی که بر کار کشت کمک می کردند در اینجا سکنی گزیده اند و قاطی هم شده اند و واژه قاطی کلا که کلامر فرهنگ مازندران آبادی است را شکل داده اند یعنی مکانی که با هم آباد کرده اند و قاطی کم کم شد قادی کلا و قادیکلایهای اصیل بیشتر در حاشیه زمین شالیزاری بنام محله حاجی کلا سکنی داشته اند به مکان فعلی آورده اند و قادیکلا را هویت شکل کالبدی داده اند.

روستای ‌قادیکلا بعلت واقع شدن در نزدیکی دریای خزر و ارتفاعات جنگلی دارای آب و هوای معتدل خزری که شبیه آب و هوای مدیترانه ایست، می‌باشد. روستا بعلت نزدیکی به دریا، ۵۰ کیلومتری ارتفاع بلند و قرارگیری کوه البرز در جنوب در تابستان معتدل و مطوب (شرجی) و زمستان معتدل دارد. گرمترین ماه سال تیر و مرداد و سردترین ماه سال بهمن و اسفند است. بیشترین بارش در فصل بهار و کمترین در فصل تابستان می‌باشد.  حداکثر بارش بین ۷۰۰ـ۸۰۰ میلی‌متر و رطوبت نسبی روستا ۶۰  درصد می‌باشد. بیشترین بارش در فروردین و کمترین آن در تیرماه می‌باشد.وضعیت خوب آب و هوایی امکان فعالیت کشاورزی و کشت محصولات مختلف را در تمام فصول سال فراهم نموده است و همچنین به مردم اجازه داده که در فصل زمستان علاوه بر کار کشاورزی به دامداری و دامپروری مشغول باشند .

برگرفته شده ازنوشته های

اقای رحمان قربانیان کارشناس ارشدبرنامه ریزی شهری

درطرح هادی روستاقادیکلا